Σάλος έχει ξεσπάσει μετά τη διαρροή επικίνδυνου υλικού σε κοντέινερ, που μεταφέρονταν από την Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική μέσω του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, καθώς αποκαλύπτεται ότι δε γίνονται οι απαιτούμενοι έλεγχοι στη μεταφορά, η εταιρία αποθήκευσης δεν έχει τις προβλεπόμενες άδειες, ενώ αλληλοσυγκρουόμενες είναι οι απόψεις για το βαθμό επικινδυνότητας αυτών των φορτίων.
Το θέμα έλαβε πολιτικές διαστάσεις μετά τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγοι Πράσινοι).
Το ζήτημα που προέκυψε το Σάββατο 5 Οκτωβρίου, έλαβε την Παρασκευή διαστάσεις, καθώς στη συνεδρίαση της Μητροπολιτικής Επιτροπής Θεσσαλονίκης, ο περιφερειακός σύμβουλος Γιώργος Θεοδωρόπουλος κατέθεσε σχετική ερώτηση από την οποία προέκυψε ότι τα υλικά που μεταφέρονται από τις εξορυκτικές δραστηριότητες της Ελληνικός Χρυσός Χαλκιδικής, είναι τοξικά και επικίνδυνα (όπως αναφέρει η Διεύθυνση Ανάπτυξης ότι αναγράφεται στα συνοδευτικά έγγραφα) και συνεπώς θα έπρεπε να μεταφέρονται από ειδικά πιστοποιημένα φορτηγά και οδηγούς με ADR κάτι που δε συμβαίνει, καθώς στην έγκριση περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται ότι τα υλικά είναι επικίνδυνα, αλλά όχι τοξικά.
Η μονάδα της εταιρίας Balkan Logistics όπου μεταφέρονται και αποθηκεύονται τα επικίνδυνα και τοξικά υλικά δεν έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία αδειοδότησης που απαιτείται από την Οδηγία SEVESO II παρόλο που έχει λάβει άδεια περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πυρασφάλειας.
Μάλιστα, όπως ανέφερε στη συνεδρίαση της μητροπολιτικής, ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Φάνης Παπάς, έχει κινηθεί η διαδικασία σφράγισης. «Έχουμε αποστείλει την πρόθεση παύσης λειτουργίας, την οποία θα ακολουθήσει η παύση σε ένα μήνα κι αν στο μεταξύ δεν έχουν κατατεθεί όλα τα απαιτούμενα έγγραφα από την εταιρία για την έκδοση άδειας λειτουργίας θα σφραγίσουμε τη μονάδα».
Το ατύχημα στη Ρεντίνα
Το ζήτημα με τη μεταφορά των υλικών από τη Χαλκιδική στη ΒΙΠΕΘ και από εκεί στο λιμάνι είχε απασχολήσει ξανά την επικαιρότητα και τις αρχές στις 12 Σεπτεμβρίου, έπειτα από ένα ατύχημα φορτηγού στη Ρεντίνα και την πτώση υλικών στο έδαφος. Τότε η διεύθυνση ανάπτυξης της περιφέρειας πραγματοποίησε έλεγχο στην εταιρία, για να διαπιστώσει ότι δεν έχει πάρει την τελική άδεια λειτουργίας, ενώ διαπιστώθηκε ότι η μεταφορά του φορτίου γινόταν με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία περί μεταφοράς επικίνδυνων εμπορευμάτων.
Ο ΟΛΘ με ανακοίνωσή του για το θέμα ξεκαθαρίζει ότι μέσω του λιμανιού διακινούνται φορτία που επιτρέπονται από το νόμο, δεν αποθηκεύονται ή συσκευάζονται επικίνδυνα φορτία εντός του λιμανιού και μετά τη διαρροή έγινε άμεση απομάκρυνση των φορτίων από το λιμάνι, ενώ η εταιρία Ελληνικός Χρυσός υποστηρίζει ότι το υλικό που μεταφέρεται είναι συμπύκνωμα χρυσοφόρου πυρίτη, από το εργοστάσιο εμπλουτισμού στην Ολυμπιάδα και χαρακτηρίζεται επικίνδυνο, όχι όμως και τοξικό. Παράλληλα τονίζει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, καθώς η μεταφορά γίνεται σύμφωνα με τις απαιτούμενες προδιαγραφές ασφαλείας.
Ερώτηση στη βουλή από ΚΚΕ
Διαφορετική αντίληψη για την επικινδυνότητα του υλικού έχουν οι βουλευτές του ΚΚΕ Θεόδοσης Κωνσταντινίδης και Ελένη Γερασιμίδου, όπως προκύπτει από την ερώτηση για «διαρροή τοξικών υγρών, στο Λιμένα Θεσσαλονίκης, από φορτία ορυκτών υλών της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.Μ.Β.Χ.» που κατέθεσαν προς τους αρμόδιους υπουργούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλούνται οι δύο βουλευτές, «το φορτίο με τα τοξικά ορυκτά υλικά (πυριτικά συμπυκνώματα, Σφαλερίτης και Γαληνίτης) μεταφέρεται χωρίς κανέναν έλεγχο από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης» και μεταξύ άλλων σημειώνουν:
-Το φορτίο είναι προϊόν των εξορυκτικών δραστηριοτήτων της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.Μ.Β.Χ.», από το έργο: «Απομάκρυνση, καθαρισμό & αποκατάσταση χώρου απόθεσης παλαιών τελμάτων Ολυμπιάδας», που με βάση την ταξινόμηση κατά CLP (οδηγία CE 1272/2008 CLP), ταξινομούνταν ως τοξικά και επικίνδυνα.
-Οι συγκεκριμένες τοξικές και επικίνδυνες ορυκτές ύλες μεταφέρονται, από φορτηγά ιδιωτικής εταιρείας μεταφορών, σε μονάδα αποθήκευσης της «BALKAN LOGISTICS ΕΠΕ» στη ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης, και από εκεί στο λιμάνι, παρ’ όλο που η ΜΠΕ (ΚΥΑ 26/7/2011, ΑΔΑ:4ΑΣΔ0-ΩΔ0) του προαναφερόμενου έργου άλλα προβλέπει.
-Σε έγγραφο (ΑΠ.6432/2013) της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας (Διεύθυνση Ανάπτυξης Τμήμα χορήγησης Αδειών Ανάπτυξης Ενέργειας και Φυσικών Πόρων) επισημαίνεται ότι «… η «BALKAN LOGISTICS ΕΠΕ» δεν μπορεί να αδειοδοτηθεί από την Υπηρεσία μας έως ότου καταχωρηθεί η Μελέτη Ασφαλείας διότι εμπίπτει στην ΚΥΑ 12044/613/2007 (ΦΕΚ Β 376/19-3-2007/Οδηγία SEVESOII), όπως ρητά αναφέρεται και στην Μ.Π.Ε.»
-Το ΥΠΕΚΑ (ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Ε.Α.Ρ.Θ. ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ), με την απόφαση (Αρ.Πρωτ.21619/5-3-2013), έδωσε την «Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για τη λειτουργία της µονάδας αποθήκευσης εµπορευµάτων και ορυκτών υλών της “BALKAN LOGISTICS Ε.Π.Ε.” που είναι εγκαταστηµένη στη Β’ Φάση της ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης στη Σίνδο του δήμου Δέλτα του Ν. Θεσσαλονίκης» αφού ανάμεσα στα άλλα πήρε υπόψη και το έγγραφο (41494/20.08.2012) της Δ/νσης Χωροταξίας του ΥΠΕΚΑ (αρ. πρ. Δ/νσης ΕΑΡΘ 213286/05.09.2012) όπου αναφέρεται ότι η προτεινόμενη δραστηριότητα στην αιτούμενη περιοχή είναι σύμφωνη µε τις κατευθύνσεις του χωροταξικού σχεδιασμού σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Όμως στην “Έγκριση − Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Δημοτικής Ενότητας Εχεδώρου του Δήμου Δέλτα Ν. Θεσσαλονίκης”, (ΦΕΚ 304 ΑΑΠ 7-11-2011, σελ 2944) γίνεται σαφής και ρητή αναφορά για: «Την απαγόρευση της εγκατάστασης οποιασδήποτε νέας μονάδας «SEVESO» στα διοικητικά όρια της Δημοτικής Ενότητας Εχεδώρου.».
Αντιδράσεις από ΣΥΡΙΖΑ, ΔΗΜΑΡ και Οικολόγους
Για το θέμα αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ προγραμματίζει συνέντευξη τύπου για τη Δευτέρα, ενώ με ανακοινώσεις τους ΔΗΜΑΡ και Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν την εφαρμογή της νομοθεσίας. Το τμήμα περιβάλλοντος της Δημοκρατικής αριστεράς επισημαίνει ότι ανακύπτουν σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με την αποθήκευση, συσκευασία και μεταφορά αυτών των φορτίων και ζητούν την πλήρη εφαρμογή των κοινοτικών οδηγιών και των κανόνων ασφαλείας. Οι Οικολόγοι Πράσινοι με δήλωση του εκπροσώπου τύπου Θανάση Μακρή υποστηρίζουν ότι «η νέα διαρροή μεταφερόμενων τοξικών απόβλητων της Ελληνικός Χρυσός στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όχι μόνο επιβεβαιώνει τους φόβους μας για την παραγωγή εκατομμυρίων τόνων τοξικών αποβλήτων, αλλά δείχνει ότι το όποιο πρόβλημα δεν περιορίζεται τοπικά στην περιοχή των εξορύξεων. Είναι καθαρή η θέση μας ενάντια στα τοξικά απόβλητα, όχι μόνο στην αυλή μας, αλλά και οπουδήποτε αυτά μεταφέρονται και «αποθηκεύονται» ή «επεξεργάζονται». Πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τις συνέπειες τυχόν ατυχημάτων, που δεν μπορεί παρά να θεωρούνται βέβαια. Είναι φανερό και από το συγκεκριμένο περιστατικό ότι οι περιβαλλοντικοί όροι, ακόμα και αν είναι πραγματικοί, δεν είμαστε σίγουροι ούτε ότι θα τηρηθούν από την εταιρεία, ούτε ότι θα ελέγχονται από την ελληνική πολιτεία»