Συνέντευξη του Φ. Φωτόπουλου και της ομάδας των Ομοτράπεζων στον δικτυακό τόπο του Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα. Μικρό της μέρος (για την ακρίβεια φράσεις) μεταδόθηκαν στην εκπομπή με τίτλο «Αλληλεγγύη ως αντίδοτο στη φτώχεια» την Μ.Τετάρτη 11 Απριλίου, στη ΝΕΤ .
Πρώτα από θα ήθελα να μας συστηθείτε και να μας πείτε που βρισκόμαστε σήμερα
Με λένε Φώτη Φωτόπουλο, μας φιλοξενεί η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης, είναι ένα στέκι οικολογικό από το 1987, είναι φίλοι γενικώς αρκετοί πρόσωπα από την οικολογική κίνηση και μας παραχωρούν το χώρο για να κάνουμε τη διακίνηση των προϊόντων που έχουμε ως δίκτυο.
Τι είναι οι ομοτράπεζοι, πώς γεννήθηκε η ιδέα και ποιο ήταν το κίνητρο που οδήγησε σε αυτή την πρωτοβουλία;
Οι ομοτράπεζοι είναι πολίτες που ζουν στη Θεσσαλονίκη και γύρω από αυτή, στα κοντινά προάστιά της και θα τους χαρακτήριζα ανθρώπους που θέλουν να ξέρουν. Άνθρωποι οι οποίοι πολύ πριν τη τρέχουσα οικονομική συγκυρία, από το 2009 ήδη, κατάλαβαν ότι το μοντέλο της κατανάλωσης, της απρόσωπης μέσω των σούπερ μάρκετ κυρίως δεν τους κάλυπτε σε πολλά επίπεδα. Και στο προσωπικό επίπεδο διότι ήθελαν να έχουν άμεση σχέση με αυτόν που παράγει τη τροφή τους και στο επίπεδο των αξιών, γιατί ήθελαν να γνωρίζουν ποιες είναι οι συνέπειες των επιλογών που κάνουν, στο περιβάλλον, στην οικονομία, στην τσέπη των ανθρώπων, αλλά βεβαίως και στο επίπεδο της αλληλεγγύης. Διότι αγοράζοντας προϊόντα μέσα σε μια συσκευασία, μέσα σε ένα καροτσάκι οι ανάγκες τους δεν ικανοποιούνταν, δεν ήξεραν ποιον ενισχύουν ή ποιον αποθαρρύνουν από το να παράγει και κατά συνέπεια εκείνο το μοντέλο τους ήταν απαράδεκτο.
Οι ομοτράπεζοι αυτή τη στιγμή ποιον ενισχύουν;
Ενισχύουν τοπικούς παραγωγούς, οι οποίοι όλοι είναι σε κοντινές σχετικά αποστάσεις στη Θεσσαλονίκη, οι οποίοι είναι μικροί παραγωγοί, πολύ μικροί και μικροί παραγωγοί με τους οποίους έχουν άμεση σχέση εδώ και χρόνια με τους περισσότερους από αυτούς. Από τις περιοχές των Πρεσπών, της Καστοριάς, της Κατερίνης, των Σερρών, του Κιλκίς και από άλλες κοντινές περιοχές εδώ στη Θεσσαλονίκη.
Γιατί είναι τόσο σημαντική η γεωργία της εγγύτητας;
Η γεωργία της εγγύτητας η τοπική παραγωγή, η τοπική κατανάλωση είναι για μας απλή λογική, τετράγωνη λογική. Τίποτε το φανταστικό, τίποτε το περίεργο. Δεν νοείται για μας να φέρνουμε έστω πιστοποιημένα βιολογικά προϊόντα από την άλλη άκρη του κόσμου. Το θεωρούμε τελείως παράλογο και ένα από τα απότοκα τους συστήματος το οποίο δεν εγκρίνουμε, προτιμούμε να έχουμε σχέση με προϊόντα που παράγονται εδώ πολύ κοντά. Υπάρχουν πολλά ζητήματα, δευτερεύοντα και σημαντικά που έχουν να κάνουν για παράδειγμα με το πόσες φορές κυκλοφορεί το ίδιο ευρώ στην ίδια περιοχή, άρα τι αξία απελευθερώνει, που ναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό, όπως επίσης αν το πιάσει κανείς από πλευρές υγείας και λοιπά, δεν είναι παράδοξο να θεωρούμε ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν φαγητό από τοπικά προϊόντα εδώ και γενιές είναι πιο συνηθισμένοι σε αυτά, κατά συνέπεια έχουν και οφέλη στην υγεία τους.
Θα ήθελα να μου περιγράψετε πως ακριβώς δουλεύει αυτή η διαδικασία
Η διαδικασία των ομοτράπεζων ξεκινάει συνήθως τις Δευτέρες, Κυριακή ή Δευτέρα, όπου ερχόμαστε σε επαφή με τους παραγωγούς που έχουμε στο δίκτυο, οι οποίοι είναι σταθεροί παραγωγοί, δεν τους αλλάζουμε κάθε βδομάδα ή κάθε μήνα, για μας είναι πολύ σημαντικό αυτό και μας λένε τι είναι διαθέσιμο εποχιακά. Συγκεντρώνουμε όλα αυτά τα προϊόντα με το κόστος τους σε ένα δελτίο, το οποίο το προωθούμε στην λίστα των ομοτράπεζων. Αυτοί επιλέγουν μέσα σε 2 ημέρες περίπου το τι θέλουν και σε τι ποσότητες, περνάμε την παραγγελία στους παραγωγούς και κανονίζουμε να φθάσει στη Θεσσαλονίκη με όποιο τρόπο χρειαστεί για να μπορέσουμε στη συνέχεια να τα διανείμουμε κάποια σημεία κλειδιά στην πόλη, ένα από τα οποία εδώ στο κέντρο είναι αυτό το κτίριο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, η Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης. Και από κει και πέρα έχουμε τη λογιστική εκκαθάριση η οποία γίνεται σε μηνιαία βάση για αν ξέρει ο καθένας τι έχει δώσει, τι πρέπει να δώσει. Υπάρχει ένας κοινός τραπεζικός λογαριασμός στον οποίο καταθέτουν χρήματα για να μπορούν να ξοδεύουν από αυτά και από κει και πέρα τα πολύ σημαντικά και ουσιώδη ζητήματα που έχουμε σε τακτική βάση είναι η συνέλευσή μας που γίνεται κάθε δυο μήνες και τη συνδυάζουμε και με μία μαγειρική συνάντηση, να περνάμε και καλά.
Γιατί ονομαστήκατε ομοτράπεζοι;
Η αλήθεια είναι ότι η λέξη ομοτράπεζοι ήρθε σε μένα, μια στιγμή πριν από 3 χρόνια όταν ξεκινούσα. Δεν περίμενα ότι θα είχε τόση επιτυχία, αλλά μου άρεσε πολύ όταν μετά από5, 6 μήνες, όταν πλέον είχε έρθει και κάποιος κόσμος στην κίνησή μας, μία φίλη με πήρε τηλέφωνο και επειδή δεν είχαμε ακόμα γνωριστεί προσωπικά, είχαμε μιλήσει μόνο στο τηλέφωνο, για να την καταλάβω μου είπε: «είμαι η Νατάσσα η ομοτράπεζη». Εκεί κατάλαβα ότι το όνομα μάλλον και κάποιες χορδές βαθύτερες. Θεωρούμε ότι έχουμε ένα κοινό τραπέζι πολύ απλά, επομένως σε αυτό το τραπέζι κάθονται, όχι μόνο εμείς, αλλά κάθονται και οι παραγωγοί των προϊόντων. Και η επιλογή του ενός επηρεάζει τον άλλον. Αν εγώ σας πάρω το αλάτι, δε θα έχετε εσείς να βάλετε στο φαγητό σας. Εάν εγώ φροντίσω να μοιραστώ το ψωμί μου μαζί σας, θα είμαστε και οι δυο δίκαιοι απέναντι στον άλλο.
Γενικά ποιο θα έλεγες ότι είναι το όφελος αυτής της πρωτοβουλίας;
Τα οφέλη είναι πολλαπλά. Καταρχάς εμπράκτως δείχνουμε στο γείτονά μας, στο συνάνθρωπό μας, την αλληλεγγύη μας και την επιλογή μας, χωρίς να τον ελεούμε, χωρίς να τον οικτίρουμε, χωρίς να τον παρακαλάμε, χωρίς να τον εκβιάζουμε. Επομένως συνάπτουμε ισότιμες, ανθρώπινες σχέσεις. Αυτό είναι ένα τεράστιο όφελος αν θυμηθούμε πώς ήταν τα πράγματα το 2009 όταν ξεκίνησε αυτή η κίνηση. Το πρόβλημα δεν ήταν τότε τόσο η έλλειψη χρήματος που αντιμετωπίζουμε τώρα, αλλά ήταν η αλλοτρίωση και η έλλειψη ανθρώπινων σχέσεων ισότιμων που υπήρχε τότε. Από κει και πέρα όμως ξέρουμε με νούμερα και με στατιστικά ότι εμείς δεν έχουμε συμπράξει σε κακές πρακτικές και ότι αντίθετα έχουμε ενισχύσει καλές πρακτικές. Ξέρουμε ότι τους καλούς αγρότες υπάρχουν τρόποι να τους κρατήσουμε εκεί και όχι να τους οδηγήσουμε να γίνουν ανειδίκευτοι εργάτες, άνεργοι στην πόλη. Ξέρουμε με ανέκδοτα στοιχεία ότι εμείς τρώμε καλύτερα, εμείς και οι οικογένειές μας και όσοι τρώνε από το δικό μας το τραπέζι και βέβαια μεταξύ μας έχουμε γίνει πάρα πολύ καλοί φίλοι που είναι πάρα πολύ δυνατό στοιχείο με πολλές σημαντικές προεκτάσεις ακριβώς στην εποχή που ζούμε, γιατί μπορούμε ο ένας να στηριχτούμε πάνω στον άλλο. Υπάρχει και κάποιο οικονομικό όφελος, το οποίο είναι αξιόλογο και το οποίο όσο περνάει ο καιρός και οργανωνόμαστε περισσότερο το επιδιώκουμε ακόμη περισσότερο.
Πώς διαμορφώνονται οι τιμές των προϊόντων που παίρνετε από τους παραγωγούς;
Εμείς γενικά έχουμε μια ανοιχτή σχέση με τους παραγωγούς, δε γνωρίζουμε όλα τα κριτήρια τα οποία βάζουν για να βγάλουν τη τιμή των προϊόντων τους και ακόμη θα έλεγα ότι και κάποια από αυτά μπορεί να θεωρούμε και προβληματικά έως ένα βαθμό. Είναι άνθρωποι οι οποίοι γενικώς εργάζονται μέσα στο εμπορικό σύστημα και επηρεάζονται από αυτό. Εμείς έχουμε επίγνωση αυτού του πράγματος. Ωστόσο οι τιμές τους σε γενικές γραμμές είναι καλύτερες προς εμάς από ότι προς τον ατομικό πελάτη σε μια βιολογική αγορά, διότι ακριβώς είμαστε μια ομάδα ανθρώπων και έχουμε σταθερή σχέση μαζί τους. Θα έλεγα ότι ορισμένες τιμές είναι εντυπωσιακά καλύτερες, δε θέλω να πω συγκεκριμένα παραδείγματα αυτή τη στιγμή, αλλά έχουμε στοιχεία και κρατούμε και βλέπουμε. Επίσης θα έλεγα ότι εμείς ως καταναλωτές θεωρούμε πολύ σημαντικό να ενισχύουμε παραγωγούς και όχι μεταπράτες, μεσάζοντες και με αυτή την έννοια, θεωρούμε ότι τα χρήματά μας πιάνουν τόπο. Αν κάτι δε μπορούμε να το αγοράσουμε τότε στους παραγωγούς μας μιλάμε, τους εξηγούμε τα προβλήματα, ζητούμε να κατεβούν. Από κει και πέρα είναι ζήτημα έντιμης διαπραγμάτευσης.
Πώς βλέπετε το κίνημα της πατάτας που εναντιώνεται στους μεσάζοντες;
Το κίνημα της πατάτας καταρχάς είναι ένας όρος που εμένα προσωπικά δε ξέρω αν με εκφράζει πλήρως, δηλαδή θεωρώ ότι είναι κάπως γενικόλογος και αφήνει πράγματα απέξω που είμαι σίγουρος ότι οι άνθρωποι που οργανώνουν τέτοιες κινήσεις, όπως ας πούμε στην Κατερίνη θα νιώθουν ότι τους αδικεί έως ένα βαθμό. Εγώ προσωπικά θεωρώ ότι το ζήτημα αυτό δείχνει, η κίνηση αυτή δείχνει ότι πραγματικά οι πολίτες μπορούν να οργανώσουν δομές σε μόνιμη βάση αν το θελήσουν ώστε να προμηθεύονται προϊόντα χωρίς να μεσολαβούν άλλοι. Νομίζω όμως ότι είναι πολύ σημαντικό, πολύ πιο σημαντικό από τη τρέχουσα τιμή της πατάτας να μπουν κριτήρια που έχουν να κάνουν με την γνώση, τον τρόπο παραγωγής της και των ανθρώπων οι οποίοι την παράγουν. Με λίγα λόγια θεωρώ ότι καλή η κίνηση για αρχή που έγινε στην Κατερίνη συγκεκριμένα, αλλά φοβάμαι ότι αν δεν εκτιμήσουν βαθύτερα τους ανθρώπους με τους οποίους έρχονται σε επαφή που παράγουν αυτή την πατάτα του χρόνου είναι πιθανό να τους εγκαταλείψουν για κάποιους άλλους που θα μπορούν να χτυπήσουν αυτή τη τιμή. Και νομίζω ότι αυτό, όλοι οι ομοτράπεζοι στην ομάδα μας, θα τους έβρισκε αντίθετο. Εμείς θέλουμε σταθερές σχέσεις συνεργασίας και ισοτιμίας και όχι απλώς να κοιτούμε πόσο είναι η τιμή φέτος ή για αυτό το μήνα.
Πώς λοιπόν μπορούν άλλες ομάδες να οργανώσουν ομάδες αντίστοιχες με τους ομοτράπεζους;
Μία ομάδα σαν τους Ομοτράπεζους μπορεί να οργανωθεί για να έχει βιωσιμότητα μόνο, κατά τη γνώμη μου, εάν λείψουν οι κλασικές πατερναλιστικές λογικές, τα κάνω όλα εγώ για εσάς ή μια μικρή ομάδα ανθρώπων η οποία εμφανίζεται ως δια μαγείας σωτήρας και μας τρέφει καλύτερα. Θεωρώ ότι η μόνη βιώσιμη λύση για μια τέτοια ομάδα είναι η συνέλευση, παντρεμένη όμως με πολύ πρακτικό πνεύμα, γιατί τα πολλά λόγια είναι φτώχια, με όλες τις επαγγελματικές δεξιότητες που έχουν οι άνθρωποι, έτσι και αλλιώς, να μεταφερθούν αυτές στο πεδίο το κοινωνικό μπορεί να γίνει, όπως ακριβώς κάνουμε και εμείς με υπομονή στα δύσκολα, όταν δηλαδή θα τύχει κάποιος παραγωγός ο οποίος δεν είναι συνεννοήσιμος, όταν θα τύχει προϊόντα να χαθούν, να σαπίσουν, με νοικοκυριό στα λογιστικά μέχρι τη τελευταία δεκάρα πραγματικά και με προίκα ευρύτερη, πιο πλούσια από ότι απλώς οι παραγγελίες. Εμείς κάνουμε μαγειρικές συναντήσεις πριν κάνουμε συνελεύσεις, τις θεωρούμε πιο σημαντικές γιατί έτσι δένεται ο κόσμος, ο έναν με τον άλλο. Και έχουν προκύψει χίλια δυο καλά και θετικά από αυτή την ιστορία.
Ηθική κατανάλωση, ηθικό εμπόριο και αλληλέγγυα οικονομία. Τι μπορούν να προσφέρουν σε ένα περιβάλλον κρίσης;
Εγώ θεωρώ ότι η ηθική κατανάλωση μπορεί να προσφέρει σε οποιοδήποτε περιβάλλον και κακώς τη θυμόμαστε μόνο σε περιόδους κρίσης. Η ηθική στάση απέναντι στα πράγματα είναι αναπόφευκτη. Ο άνθρωπος είτε πράττει είτε παραλείπει να πράξει είναι ένα ηθικό ον και δεν πρέπει να το ξεχνάει. Υπάρχει η μόδα γενικώς ή μάλλον θα έλεγα η τάση ειδικά στην Ελλάδα να θεωρούμε ότι κάποιος καλός άνθρωπος θα ρθει κάποια στιγμή να μας σώσει, όμως δε πιστεύουμε εμείς αυτό. Ο άνθρωπος πρέπει να πάρει απόφαση και να συνειδητοποιήσει ότι, ότι και το παραμικρότερο προϊόν επιλέξει να βάλει στο τραπέζι του κάνει μία επιλογή. Η οποία έχει συνέπειες. Τις συνέπειες αυτές μπορεί αν τις πληρώσει ο ίδιος σήμερα ή σε 10 χρόνια ή μπορεί να τις πληρώνει άμεσα κάποιος άλλος. Αλλά δεν υπάρχει τσάμπα γεύμα όπως λένε και οι Άγγλοι. Επομένως ηθικό εμπόριο, ηθική κατανάλωση σημαίνει γνωρίζω με ποιον έχω να κάνω, γνωρίζω τι συνεπάγονται οι πρακτικές και οι επιλογές μου. Κακώς το βάζουμε μόνο στο περιβάλλον κρίσης, στο περιβάλλον κρίσης ένα παραπάνω πλεονέκτημα είναι ότι αν σε βρει μόνο σου η κρίση σε έχει τσακίσει. Και δεν μπορείς να συνάψεις σχέσεις βάθους μόνο στο επίπεδο μιας τιμής ή μιας συναλλαγής στο γκισέ ή στο ταμείο του σούπερ μάρκετ. Χρειάζεσαι τους άλλους. Με τους άλλους θα ενωθείς μόνο πάνω σε ηθικές αξίες, σε τίποτε άλλο.
Είναι καιρός για περισσότερη αλληλεγγύη στην ελληνική κοινωνία;
Απαραίτητα. Μα είμαστε εδώ, απαραίτητα χρειάζεται περισσότερη αλληλεγγύη στην ελληνική κοινωνία, είμαστε εδώ που είμαστε, γιατί ο καθένας νόμιζε ότι θα λύσει το πρόβλημά του μόνος του και γιατί η όποια οικονομική κατάσταση επικρατούσε μέχρι πριν από 2, 3 χρόνια του καλλιεργούσε αυτή τη ψευδαίσθηση. Δεν υπάρχει ούτε μία ημέρα χρόνος να χαθεί σε λύσεις ατομικές, σε λύσεις όπου, να πάρουμε ένα παράδειγμα για μας που ζούμε στην πόλη, σκεφτείτε το ως μια τεχνητή κατάσταση στην οποία εμείς που ζούμε στην πόλη εξαρτιόμαστε 100% για οτιδήποτε χρειαζόμαστε για να ζήσουμε από απέξω. Κάποιον να μας φέρει το νερό, κάποιον να μας φέρει τα καύσιμα για αν μπορέσουμε ζέστη ή κρύο ή οτιδήποτε χρειαζόμαστε, την ηλεκτρική ενέργεια, τα τρόφιμά μας, είναι μια μη βιώσιμη κατάσταση, ζούμε το τέλος της. Τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν.
Υπάρχει συνεργασία των Ομοτράπεζων με άλλες πρωτοβουλίες; Είναι εφικτό να οργανώσουμε στην Ελλάδα ένα ευρύτερο δίκτυο κοινωνικής αλληλεγγύης;
Σαν Ομοτράπεζοι είμαστε γενικά ανοικτοί και σε προσωπικό επίπεδο γνωρίζουμε αρκετά πρόσωπα, άτομα, φίλους, συντρόφους οι οποίοι ενεργοποιούνται σε άλλες ομάδες όπως είναι η ΣΠΑΜΕ, η Συνεταιριστική Παράταξη Μεσαζόντων, όπως είναι οι ΠΕΡΚΑ, οι Περιαστικοί Καλλιεργητές, κάποιοι από αυτούς, κάποιοι από εμάς συμμετέχουμε και σε εκείνες τις ομάδες και λοιπά. Ειδικά για τη ΣΠΑΜΕ θα έλεγα ότι είναι το πιο δύσκολο εγχείρημα που έχω εγώ υπόψη μου, το πιο φιλόδοξο, το πιο σοβαρό, που ξέρω εγώ. Και ο λόγος είναι ότι οι άνθρωποι έχουν ανοίξει πρατήριο με συνεταιριστική νομική μορφή, κρατούν ταμείο, έχουν συναλλαγές κάποιου όγκου, κάνουν βάρδιες αμισθί για να μπορούν να λειτουργεί σωστά και θεωρώ ότι αυτό δείχνει ανθρώπους υψηλής επιμονής και ηθικής στάθμης. Εγώ εκτιμώ βαθύτατα αυτό που κάνουν. Για τους Περιαστικούς Καλλιεργητές αν έχετε ακούσει κάτι, πάντως είναι ένα κίνημα που έχει φουντώσει εδώ στη Θεσσαλονίκη και αποτελεί και μια σοβαρή ελπίδα θεωρώ για αν γίνει κάτι επιτέλους χρήσιμο με τα στρατόπεδα, γιατί τα στρατόπεδα δε μπορεί να είναι απλώς ένας χώρος που πηγαίνουμε μία φορά το χρόνο για να κάνουμε φεστιβάλ. Πρέπει να έχουν μία ζωντανή, καθημερινή σχέση με τη ζωή και με τις ανάγκες του κόσμου και πρέπει όλοι να τα αγκαλιάσουν και να καλλιεργήσουν εκεί μέσα. Σε ότι αφορά το συντονισμό και τη κοινή δράση των ανθρώπων που ενεργοποιούνται σε διάφορες ομάδες σαν τη δική μας ή σαν τη ΣΠΑΜΕ και λοιπά, ήδη η ΣΠΑΜΕ έχει πάρει πρωτοβουλία πρόσφατα να συγκαλέσει μία συντονιστική συνάντηση στην οποία κάλεσε και μας τους Ομοτράπεζους. Και εγώ πραγματικά προσβλέπω να δω τα αποτελέσματά της, θεωρώ ότι μπορούμε να βρούμε κοινά έργα που καίνε, όπως για παράδειγμα να περάσουμε τρόπους οργάνωσης σε γειτονιές αυτής της πόλης που θεωρούν τον εαυτό τους τελείως χαμένο λόγω της ανεργίας, να πάρουν τα πράγματα στα χέρια τους, τη ζωή τους στα χέρια τους, να αρχίσουν να παράγουν τη τροφή τους, να την μεταποιούν οι ίδιοι, να βοηθούν ο ένας τον άλλον σε καθημερινές υποθέσεις που τρώνε χρόνο κι όμως είναι πολύτιμες. Νομίζω ότι ομάδες σαν κι αυτές μπορούν να περάσουν, να υπηρετήσουν σε δύσκολες περιοχές και σε δύσκολες περιπτώσεις αυτής της πόλης.
Από πόσα άτομα αποτελείται η ομάδα των Ομοτράπεζων;
Αυτή τη στιγμή είμαστε γύρω στους 35, εννοώ νοικοκυριά. Έχουν περάσει πολλαπλάσιοι όμως, οι οποίοι δοκίμασαν το μοντέλο μας, κάποιους δε τους ταίριαξε, κάποιοι δεν μπόρεσαν να συνεχίσουν για διάφορους λόγους, κάποιοι επανέρχονται, υπάρχει δηλαδή μια κινητικότητα μεγαλύτερη από αυτό τον αριθμό και βέβαια υπάρχουν και άλλοι ενδιαφερόμενοι οι οποίοι ζητούν να μπουν στην ομάδα.
Είδατε τα μέλη σας να αυξάνονται με το ξέσπασμα της κρίσης στην Ελλάδα;
Νομίζω ότι η κρίση ανάγκασε το καθένα αν αρχίσει να σκέφτεται που βρίσκεται. Πριν όλοι ήμασταν φίλοι σε εισαγωγικά. Υπήρχε μία ρηχότητα. Νομίζω ότι τώρα ο κόσμος αναγκάστηκε να πάρει θέση. Και αυτό συνεχίζεται. Πολλοί από εμάς προσπαθούμε ακόμη να αποφύγουμε να πάρουμε θέση, αλλά θέλουμε δε θέλουμε θα το κάνουμε. Οπότε είδαμε κάποιους ανθρώπους που ήρθαν, γιατί ακριβώς εκτίμησαν συνολικά την ομάδα και τις αξίες της. Αλλά δεν είχαμε μία αιχμή μπορώ να πω αισθητή. Ίσως αυτό να ακολουθήσει αργότερα ίσως και όχι. Νομίζω ότι το πιο σημαντικό είναι να συνεχίσουμε να λειτουργούμε σύμφωνα με τις αξίες και τια αρχές μας.
Παραφράζοντας το «η φτώχια θέλει καλοπέραση» θα μπορούσαμε να πούμε ότι «η φτώχια θέλει αλληλεγγύη»;
Η φτώχια θέλει αλληλεγγύη, η φτώχια όταν έχει αλληλεγγύη δεν είναι φτώχια.
Ευχαριστώ πολύ