Της ΒΙΚΗΣ ΤΣΙΩΡΟΥ, από την «Ελευθεροτυπία»: http://www.enet.gr/online/online_text/c=113,id=10576336*
«Η πολιτική οικολογία είναι η μόνη νέα ιδέα, από το 1945», ισχυρίζεται ο Ιβ Φερμόν, συγγραφέας, δημοσιογράφος, κριτικός κόμικ και «πράσινος» ευρωβουλευτής. Στο βιβλίο του «Ιστορία της οικολογικής επανάστασης» περιγράφει τις βάσεις της πολιτικής οικολογίας, τους ιδρυτές της και τις θέσεις της στη σκακιέρα των κομμάτων.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Λιμπερασιόν», διασαφηνίζει και διαχωρίζει, ωστόσο, τον όρο «πολιτική οικολογία» από αυτόν της «επιστημονικής οικολογίας». Η«επιστημονική οικολογία» είναι μια επιστήμη που προσδιορίστηκε το 1866 από τον γερμανό ζωολόγο Ernst Haeckel ως «το σύνολο της επιστήμης των σχέσεων του οργανισμού με το περιβάλλον, το οποίο περιλαμβάνει, με την ευρεία έννοια, όλες τις καταστάσεις της ύπαρξης».
Ο όρος της πολιτικής οικολογίας, είναι το πέρασμα από μια επιστήμη σε μια συνείδηση και στη συνέχεια σε μια οργάνωση. Ο Φερμόν διακρίνει επίσης την προστασία του περιβάλλοντος από την πολιτική οικολογία:
«Η πολιτική οικολογία είναι μια ολότητα, μια σκέψη που αρθρώνει μια επανάσταση της κοινωνίας γύρω από έναν συγκεκριμένο αριθμό αξόνων: Την προστασία του περιβάλλοντος και τη διάσωση της φύσης, την κοινωνική αλληλεγγύη, την ιδιότητα του πολίτη και της δημοκρατίας σε μια προοπτική που προϋποθέτει τις διαφορετικές σχέσεις Βορρά – Νότου.
Ο αγώνας για το περιβάλλον είναι πάντα αγώνας κοινωνικός και αντιστρόφως. Οι περιβαλλοντιστές είναι ατελείς οικολόγοι, τους λείπει μια διάσταση. Ο Νικολά Ιλό, (υποψήφιος των Γάλλων Πράσινων», στις τελευταίες εκλογές) εξαπάτησε τους οπαδούς του καθώς τους άφησε να πιστεύουν πως τα προβλήματα του πλανήτη δεν ήταν πολιτικά και μπορούσαν να επιλυθούν με μερικά μέτρα που θα μπορούσε να λάβει ο οποιοσδήποτε υποψήφιος».
Στο βιβλίο του αναφέρεται εκτενώς στους προδρόμους της πολιτικής οικολογίας και εξηγεί το γιατί:
«Ηθελα να δείξω πως η πολιτική οικολογία δεν έχει εμφανιστεί από το πουθενά. Υπάρχουν στοχαστές που δεν τους συνδέουμε με την οικολογία, όπως ο Χανς Τζόνας (1903-1993) ή η Χάνα Αρεντ (1906-1975), οι οποίοι όμως με το έργο τους έχουν βάλει τις βάσεις στη σκέψη των οικολόγων. Ενας άλλος που επηρέασε βαθιά την πολιτική οικολογία στη Γαλλία και τον θεωρώ ιδρυτή της, είναι ο Ελιζέ Ρεκλί (1830-1905). Αυτός ο μεγάλος γεωγράφος ήθελε να παρατηρεί τα πάντα επί τόπου. Προκειμένου να δημιουργήσει μια εγκυκλοπαίδεια αφιερωμένη στην ιστορία της Γης, ο Ρεκλί διέσχισε τον κόσμο και επισήμανε τις πρώτες φθορές εξαιτίας της υπερβολικής εκβιομηχάνισης και της εντατικής καλλιέργειας. Βρέθηκε στο πλευρό των λαών που συνθλίβονταν από την αποικιοκρατία και σε αυτούς που μάχονταν για την προστασία του περιβάλλοντος. Φεμινιστής, επίσης, οπαδός του ελέγχου των γεννήσεων, ειρηνιστής. Υπήρξε πράγματι ο πρώτος που δόμησε όλους τους σταθμούς της πολιτικής οικολογίας στη Γαλλία».
– Στο βιβλίο του υπογραμμίζει επίσης το ρόλο της επιστημονικής φαντασίας.
«Στα τέλη της δεκαετίας του ‘60, οι συγγραφείς της επιστημονικής φαντασίας αρχίζουν να ασχολούνται με τις ανθρωπιστικές επιστήμες, μεταξύ των οποίων και με την οικολογία. Ιδιαίτερα ο Φρανκ Χέρμπερτ, οικολόγος ο ίδιος, ο οποίος μας έδωσε ένα αριστούργημα οικολογικής φαντασίας, τον κύκλο του “Dune”.
Αλλά επίσης και η αγγλική σχολή των “καταστροφιστών” με τους Μπάλαρντ, Τζον Κρίστοφερ, Τζον Γουίντμαν και αργότερα τους Τζον Μπράνερ και Κρίστοφερ Πριστ. Ολοι αυτοί περιγράφουν έναν κόσμο στα πρόθυρα των περιβαλλοντικών καταστροφών: πλημμύρες, καμένα δάση, ερημοποίηση, κυκλώνες και μετά κοινωνική αποσύνθεση…».
– Πολλοί έχουν προσάψει στους οικολόγους αυτή τη συμπάθειά τους στην καταστροφολογία…
«Ισως να σφάλαμε που ήμασταν τόσο “καταστροφιστές”, αλλά είχαμε δίκιο αφού ότι περιγράφαμε έγινε πραγματικότητα! Δυστυχώς τα γεγονότα μας δικαίωσαν: υπερθέρμανση του πλανήτη, μόλυνση των υδάτων, διάβρωση της βιοποικιλότητας».
– Στο βιβλίο σας, δείχνετε τις πρώτες σελίδες του περιοδικού «Γκελ Ουβέρτ», πρωτοποριακό περιοδικό της πολιτικής οικολογίας.
«Η πολιτική οικολογία αναδύεται στη Γαλλία μέσα στο Μάη του 68. Το 1971, ο σκιτσογράφος και δημοσιογράφος Πιερ Φουρνιέ ξεκινά αυτό που αποκαλεί “έναρξη της οικολογικής επανάστασης στην Ευρώπη”, την πρώτη πραγματική οικολογική επανάσταση, με ένα sit-in έξι εβδομάδων στην περιοχή Εν ενάντια στην κατασκευή μιας πυρηνικής μονάδας. Το 1972, ο Φουρνιέ δημιουργεί το περιοδικό “Γκελ Ουβέρτ” με υπότιτλο: “περιοδικό που αναγγέλλει το τέλος του κόσμου”. Ολοι οι Γάλλοι οικολόγοι είναι παιδιά του Φουρνιέ. Μετά από δέκα χρόνια δημιουργείται το Κόμμα των Πράσινων.
Η πολιτική οικολογία είναι η μόνη νέα ιδέα στην πολιτική της Γαλλίας, από τον τελευταίο πόλεμο. Ξαφνικά ενοχλεί όλον τον κόσμο και ανατρέπει όλα τα προϋπάρχοντα σχήματα. Οταν εμφανιστήκαμε για πρώτη φορά στη Βουλή, κανείς δεν ήξερε πού να μας τοποθετήσει. Αριστερά; Δεξιά; Υπήρξαν ατελείωτες συζητήσεις: οι βουλευτές της Αριστεράς δεν ήθελαν να τοποθετηθούμε πιο αριστερά από αυτούς στο ημικύκλιο. Στα δεξιά δεν θέλαμε εμείς να πάμε. Στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τελικά, μας τοποθέτησαν στο βάθος της αίθουσας και εμείς αναρωτιόμασταν: “Γιατί όχι μπροστά”;
Η πολιτική οικολογία δεν γεννήθηκε ούτε από την Αριστερά, ούτε από τη Δεξιά. Αναδύθηκε, αναζητώντας τις δικές της ρίζες, βασιζόμενη σε ένα σύνολο ιδεών οι οποίες συνέθεταν διαφορετικές κουλτούρες και συχνά δύσκολα αρθρώνονταν. Σήμερα, τα σημεία ρήξης δεν περνούν πια από τον άξονα Δεξιά – Αριστερά. Φέραμε μια απάντηση σε αυτήν την ερώτηση εδώ και καιρό με τις συμμαχίες σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ενίοτε συμμαχούμε με την Αριστερά, αλλά το ίδιο δεν είναι εφικτό με τη Δεξιά και την άκρα Δεξιά».
– Οι ακροαριστερές οργανώσεις δεν σας εμπιστεύονταν…
«Λογικό, αφού μία από τις βάσεις του μαρξισμού ήταν το μίσος για τους αγρότες. Μετά το 1968, δεν υπήρξε συνέχεια των οικολογικών ιδεών στην ακροαριστερά, και οι αριστεριστές στη Γαλλία δεν επένδυσαν στην οικολογία, αντίθετα με τους Γερμανούς. Μία από τις μεγάλες διαφορές της πολιτικής οικολογίας με τους αριστεριστές, είναι πως οι Πράσινοι ήταν ρεφορμιστές και επαναστάτες. Πάντα είχαμε ως στόχο μια βελούδινη και όχι μια βίαιη επανάσταση. Ομως μια ήπια επανάσταση, προετοιμάζεται σιγά σιγά, και αν θέλουμε να επιτύχουμε, πρέπει να δεχθούμε τις προτεινόμενες από άλλους ιδέες, ακόμη και μεταρρυθμίσεις, όταν βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος με τις δικές μας».