Black outs και απελευθέρωση αγορών ενέργειας

Το Black out της Βόρειας Ελλάδας άναψε ξανά τη συζήτηση για τις αγορές ενέργειας. It’s only business, man!

Εν αναμονή του πορίσματος για τα αίτια του Black Out της Πέμπτης 28.6.2007, απαντάμε σε σχόλια ή απόψεις για την ενέργεια που διατυπώθηκαν, ακόμα και σε άλλα sites. Πλείστοι όσοι ειδικοί των black outs αναμίχτηκαν, μας κάναν και κριτική, αγνοώντας ότι πλην των αμιγώς ηλεκτρικών φαινομένων αλληλεπίδρασης των κυκλωμάτων, υπάρχει και η μηχανική διασύνδεση και αλληλεπίδραση, την οποία ίσως δε γνωρίζουν, όπως παραλληλισμοί Μετασχηματιστών, συνύπαρξη διασυνδέσεων στον ίδιο ζυγό κλπ. Στους “ειδικούς” με ή χωρίς εισαγωγικά θα απαντήσουμε μόλις βγει το πόρισμα, όπου θα φανεί ποιος έπεσε κοντότερα. Το θέμα της απελευθέρωσης είναι γιγάντιο, δύσκολο στην προσέγγιση για τους πολλούς και τελικά δομικό του κοινωνικού μας συστήματος. Απαντάμε αρχικά σε σχόλιο αναγνώστη, που επισυνάπτεται. Zητάμε την ανοχή του για να μεταφράσουμε τον ενικό (να μας πει ο συντάκτης κλπ) σε πληθυντικό, για να βελτιώσουμε καλόπιστα το διάλογο.

1η Παρατήρηση: Αν σας ενδιαφέρει το περιβάλλον (τους συντάκτες εννοεί) σαφώς η μονάδα του φυσικού αερίου είναι οικολογικότερη από τις λιγνιτικές (καλύτερος βαθμός απόδοσης, λιγότεροι ρύποι).
      Απάντηση: Βρίσκεται στο post της 28.6.2007. Μια μονάδα ΦΑ βγάζει το 1/3 CO2 από το λιγνίτη, όχι όμως 0. Ενώ δεν έχει εκπομπές διοξειδίου του θείου και σωματιδίων, δεν υστερεί στις εκπομπές άλλων ρύπων, οι οποίες για τη συγκεκριμένη κλίμακα του έργου είναι πολύ μεγάλες: πάνω από 1300 τόνους μονοξειδίου του άνθρακα και 800 τόνους οξειδίων του αζώτου ετησίως και σημαντικές ποσότητες άλλων ρύπων. Επίσης, η θερμική ρύπανση (στη θάλασσα και στην ατμόσφαιρα), που προκαλείται από την ψύξη της μονάδας και την εκπεμπόμενη θερμότητα της καμινάδας, επηρεάζει δραστικά το κλίμα και το θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής.

2η Παρατήρηση: Το ότι σας πειράζει που η μονάδα είναι στην Θεσαλονίκη και όχι στην Πτολεμαΐδα είναι το κλασσικό σύνδρομο “όχι στην αυλή μου” και δεν αρμόζει σε οικολόγους (πρέπει να βλέπει τα προβλήματα σε επίπεδο κράτους αν όχι σε παγκόσμιο). Το φυσιολογικό είναι να τρώει την ρύπανση αυτός που θέλει την ενέργεια (κάτι σαν το “ο ρυπαίνων (ενεργειακά) πληρώνει (περιβαλλοντικά).
Απάντηση: Πουθενά δε λέει το άρθρο Πτολεμαΐδα ή Θεσσαλονίκη. Υπάρχει και χωροταξικός σχεδιασμός, για τα αναπτυγμένα μυαλά. Αλλά η ΡΑΕ είπε ναι(!) θεσσαλονίκη βλέπεις για την ΕΝΘΕΣ (ηλεκτροπαραγωγή των ΕΛΠΕ), επειδή ήταν το άλλο εργοστάσιο των ΕΛΠΕ (πρώην ECO) δίπλα! “Παράνομο χωροθετικά”, επίσης! Με πολλές λαχτάρες, κατά καιρούς.

3η Παρατήρηση: Για το κόστος της ενέργειας θεωρείτε οτι πρέπει να υπολογίζεται κατά την ΔΕΗ, (που το 1996 υποστήριζε κόστος 7 δρχ. /kWh), δηλαδή χωρίς να πληρώνει τον λιγνίτη (μόνο κόστος εξόρυξης), χωρίς να έχει αδειοδοτημένες περιβαλλοντικά μονάδες, χωρίς φίλτρα, χωρίς να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές (τις πληρώσαμε όλοι κατά την ιδιωτικοποίηση)? Αν ναί, να βάλουμε αυτούς τους κανόνες σε όλες τις επιχειρηματικές και μη δραστηριότητες.

Απάντηση: Το πρόβλημα του λιγνίτη είναι πρόβλημα εθνικό, αφού ήταν για χρόνια βάση της οικονομίας. Το λάθος της ΔΕΗ ΑΕ είναι ότι ποτέ δεν πίστεψε ότι οι ΑΠΕ μπορούν να τον υποκαταστήσουν έστω τμηματικά, αν και οι ανεμογεννήτριες έφτασαν τα 5 MW καθεμία σε μέγεθος. Επιμένει στην αναγκαιότητα ότι παρά τις ΑΠΕ, κατά τόπους πρέπει να έχεις και μια βασικού τύπου μονάδα (λιγνίτη, ΦΑ, φράγμα κλπ) για τις αντιπαραγωγικές μέρες (νηνεμία, συννεφιά κλπ). Το πρόβλημα υπάρχει και αφορά τη συγκέντρωση ισχύος για την χωρική κάλυψη. Για τη χώρα μας είναι νωρίς να μιλήσει κανείς για το ποσοστό βέβαιης διαθεσιμότητας ΑΠΕ. Παρόλο που έχουμε και μεις ασκήσει άπειρη κριτική στη ΔΕΗ ΑΕ για τα περιβαλλοντικά και την εμμονή ανάπτυξης νέων λιγνιτικών μονάδων, δεν θεωρούμε ότι ο ιδιωτικός τομέας τα σεβάστηκε. Πρώτο παράδειγμα η χωροταξική έγκριση για την ΕΝΘΕΣ, 5 μόλις χιλιόμετρα από την Αριστοτέλους και με τρομακτικό κίνδυνο βιομηχανικού ατυχήματος. Να θυμηθούμε τις φωτιές της μητρικής ECO, PVC, διϋλιστήριο κλπ;

4η Παρατήρηση: Μόνο που δεν μας είπατε ότι σκόπιμα βγήκε εκτός η μονάδα των ΕΛΠΕ κλπ
Απάντηση: Σ’ όλες τις κρίσεις αιχμής – ζήτησης διεθνώς, πολλά εργοστάσια ΦΑ διαγκωνίζονται να πουλήσουν, παραβιάζοντας ακόμα και το όριο συμφωνημένης ισχύος (με ευθύνη ΔΕΣΜΗΕ ίσως). Έτσι ανεβάζουν και την οριακή τιμή (μεταβλητό κόστος κλπ). Βεβαίως στην περίπτωση αυτή διακυβεύεται η επιτυχής αντιμετώπιση σφαλμάτων τους.  Υπόθεση κάνουμε, βασισμένη σε διεθνή περιστατικά. Αυτό έλεγε, ίσως όχι καθαρά, το προηγούμενο άρθρο μας.

5η Παρατήρηση: Μπορεί να μου πείτε που πουλάει η ΔΕΗ 45 ευρώ την MWh (σαφές ψέμα). Ολοι πουλάνε στην ίδια τιμή (οριακή τιμή συστήματος) και πριμοδοτούνται οι περιβαλλοντικά ορθότερες μονάδες (συμπαραγωγή – ανανεώσιμες) – μήπως και αυτό είναι περιβαλλοντικά λάθος, επειδή κάποιοι κερδίζουν?
    Απάντηση: Η ενημέρωση σας στο θέμα είναι ελλιπής. Διαβάστε:
[(Η ΔΕΗ ΑΕ) οδηγήθηκε σε αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, από την χονδρεμπορική αγορά, που αυξήθηκαν το Α΄ Εξάμηνο του 2006 κατά 116% ή 269,8 εκατ. ευρώ. Καθιερώθηκε λειτουργία της αγοράς και τρόπος υπολογισμού της οριακής τιμής του συστήματος που διαμορφώνεται στα 76 €/MWh, χωρίς υπουργική κύρωση μάλιστα, όταν το τιμολόγιο υψηλής τάσης, με το οποίο η ΔΕΗ προμηθεύει τους επιλέγοντες καταναλωτές, είναι 45 €/MWh. Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, εκμεταλλευόμενοι την υψηλή οριακή τιμή του συστήματος, προτιμούν πλέον να τροφοδοτούν το σύστημα αντί τους πελάτες, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη σε βάρος της ΔΕΗ.
Οι επιλέγοντες πελάτες που αντιστοιχούν στο 3% περίπου των πωλήσεων ηλεκτρικής ενέργειας, εγκαταλείφθηκαν από τους προμηθευτές και επέστρεψαν στη ΔΕΗ, που παραμένει, πλέον, ο μοναδικός προμηθευτής. Το 3% η ΔΕΗ υποχρεώνεται να το τροφοδοτεί με 45 €/MWh και να το αγοράζει από τη χονδρεμπορική αγορά με 76,32 €/MWh. Η συνολική ετήσια επιβάρυνση, που υφίσταται η ΔΕΗ, εξ’ αιτίας των στρεβλώσεων της αγοράς και της μειωμένης λιγνιτικής παραγωγής εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 250 εκατ. ευρώ το 2006.] Αίτηση για συζήτηση στη Βουλή, 1.3.2007, 19 Βουλευτών [Ονόματα προμηθευτών και παρατημένων πελατών διαθέσιμα]

    Συμπλήρωση δική μας: Χωρίς να υπολογίζεται το κόστος ανάληψης της υποδομής (δίκτυο – απώλειες κλπ), τάξης 40%. Ποιος τα πλήρωσε αυτά, φαίνεται; Δεν ενοχλεί; Δεν θάπρεπε να ενοχλεί; Οι τρόποι αθέμιτου πλουτισμού στην πλάτη μας μέσω της ενέργειας, είναι ένα σύγχρονο σπορ για τους γιάπηδες και στη χώρα μας. Αφού η συζήτηση άνοιξε, παρακολουθείστε μας για να πληροφορείστε.

6η Παρατήρηση: Ποιά είναι η γνώμη σας, ως οικολόγων, για τα φωτοβολταϊκά, που πριμοδοτούνται 600 %? Αυτό είναι περιβαλλοντικά και επιχειρηματικά σωστό?
   Απάντηση:
Τα φωτοβολταϊκά είναι ασύμφορα στις σημερινές τιμές τους και στις μέχρι στιγμής τεχνολογίες τους. Χωρίς επιδότηση, σ’ ολο τον κύκλο ζωής τους σχεδόν δεν αποσβένονται. Συν την ενέργεια που εσωκλείει η παραγωγή τους. Γι αυτό και σωστά εδώ, η ΡΑΕ περιόρισε σε 500 MW το μερίδιο τους (4-5%). Κυρίως θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν το τρομακτικό κόστος παραγωγής στα νησιά, π.χ Κάρπαθος πλέον των 1,5 €/ ΚWh, με diesel. Είναι ήπια μορφή ΑΠΕ, ωστόσο και δεν θάταν άσχημα να γεμίζει τις στέγες μας. Η τεχνολογία τους δείχνει εξελίξεις, πέραν του 17% απόδοσης σήμερα.

Τέλος στον προβληματισμό σας για το αν είμαστε υπέρ του κρατικού σχεδιασμού των πάντων απαντάμε:
Σήμερα στην ΕΕ, από καμμιά ….30ριά κρατικά μονοπώλια άλλοτε, 5 ιδιωτικές εταιρείες κατέχουν το 55% της ευρωπαϊκής αγοράς και το σύνολο των ηλ. εταιρειών κάποιων ανατολικών κρατών και αυξάνουν ραγδαία τις κτήσεις τους. Τα ολιγοπώλια κυριαρχούν στον πρώην χώρο των κρατικών μονοπωλίων, με δυνατότητα να επηρεάζουν όχι μόνο τιμές αλλά και πολιτικές. Οι Ρυθμιστικές Αρχές δεν φαίνονται ικανές να ελέγξουν τα επιχειρηματικά τους όρια (επιεικώς, αν δεν θεωρηθούν ευθέως όργανα τους, θυμάστε την ΑΔΑΕ, τη Vodafone, τα μπλοκέ τηλέφωνα του Καραμανλή και τον άμοιρο Τσαλικίδη μήπως;). Ως Οικολόγοι πιστεύουμε στον έλεγχο των δυνάμεων της αγοράς από φορείς πολιτών, σ’ ό,τι αφορά το κοινωνικό μέρος. Απεταξάμεθα και του αγκυλωτικού κρατισμού ταυτόχρονα.

Κλείνοντας για την ώρα, θεωρούμε ότι η δόμηση των ολιγοπωλίων δεν είναι καλός οιωνός. Ο Ντελόρ δεν εννοούσε αυτό όταν πρότεινε SEM (Single Electricity Market), μάλλον. Κοινή και χαμηλή τιμή ρεύματος πανευρωπαϊκά σκεφτόταν, το δικαίωμα του καταναλωτή στην επιλογή και κάτι άλλα τέτοια…ρομαντικά. Οι λαοί ανησυχούν για τα black Outs, για το ποιος θα διαχειριστεί τα αποθέματα ενέργειας (οι επιχειρηματίες;;), το ποιος συμμετέχει ή όχι στο κόστος των υποδομών και τελικά για τη φαλκίδευση της τελικής τιμής λιανικής, που προβλέπεται 3πλάσια για τη χώρα μας, σε σχέση με τη σημερινή.

Όσο για τη ΔΕΗ ΑΕ ησυχάστε: το 49% ιδιωτικό σήμερα, θα γίνει 70% στα χέρια hedge-funds, πολύ σύντομα. Εκλογές έρχονται. Κι έτσι δεν θα μπερδευόμαστε ούτε αν πρέπει να πληρώνει ή όχι το λιγνίτη το ολιγοπώλιο που θα τη βουτήξει, ούτε αν οι νησιώτες – αγρότες πληρώνουν μειωμένα κλπ. Μετά θα πάψει κι ο υπουργός να ορίζει (γραφικώς) τιμές, και ο σώζων εαυτόν…Ακόμα και μέσα στη ΔΕΗ ΑΕ, ο επενδυτικός εταίρος, ευλογίαις ΗΠΑ, Contour Global επαγρυπνά.

Δείτε και το άρθρο του Προέδρου του ΔΕΣΜΗΕ Ε. Λεκατσά (πριν γίνει ..πρόεδρος)

http://iene.gr/cgi-bin/viewnews.cgi?category=7&id=1103809565   Ε. Λεκατσάς – Ελληνικές ιδιαιτερότητες – Αύξηση κιλοβατώρας φέρνει η απελευθέρωση)

Αναγνώριση της συμβολής της ΕΝΘΕΣ (ΕΛΠΕ) στην επαναφορά του συστήματος: Λέμε και καλές κουβέντες!! Ως εργοστάσιο ΦΑ, το εργοστάσιο της ΕΝΘΕΣ (390 ΜW), βοήθησε στο γρήγορο “σήκωμα” του συστήματος, μετά το black out, παρέα με τον ΑΗΣ Κομοτηνής 480 MW και τα υδροηλεκτρικά Πλατανόβρυση, Θησαυρό κλπ, με πάνω από 150 MW. To αδηφάγο σύστημα ενέργειας όμως, “διψάει” για ισχύ. Και εμείς ξαναφέρνουμε την κουβέντα όχι και γι’ άλλο κάρβουνο (ή αέριο), αλλά της εξοικονόμησης, στο προσκήνιο.