Με νομοσχέδιο δίνεται η «δυνατότητα» στους άντρες να απαιτούν από τις γυναίκες να αλλάζουν το όνομά τους, αμέσως μετά το γάμο και αποδυναμώνεται το εργαλείο που έχουν στα χέρια τους οι γυναίκες για να αποφεύγουν τέτοιου είδους πιέσεις από τους συζύγους και το συγγενικό περιβάλλον.
www.ecogreens.gr – email: ecogreen@otenet.gr
Είκοσι πέντε χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του νόμου 1329/1983, ενός νόμου πρωτοποριακού για την εποχή του, που κατάργησε την ανδρική αρχηγία και την πατρική εξουσία μέσα στην οικογένεια, που ορίζει ότι οι γυναίκες και οι άνδρες φέρουν από κοινού τα βάρη του γάμου, που κατάργησε την πατροπαράδοτη προίκα, που αναγνώριζε ότι οι γυναίκες δεν ανήκουν στους συζύγους τους μετά το γάμο παίρνοντας το επώνυμό τους ή την άδειά τους για να συμμετέχουν σε συνεταιρισμό, η κυβέρνηση μας πηγαίνει τουλάχιστον ένα βήμα πίσω, δίνοντας τη «δυνατότητα», όπως ισχυρίζεται, να έχουν οι σύζυγοι το ίδιο επώνυμο.
Ουσιαστικά, με το νέο νομοσχέδιο, το Υπουργείο Δικαιοσύνης δίνει τη «δυνατότητα» στους άντρες να απαιτούν από τις γυναίκες να αλλάζουν το όνομά τους, την προσωπική τους ταυτότητα δηλαδή, αμέσως μετά το γάμο. Ενώ παράλληλα, αποδυναμώνει το εργαλείο που έχουν στα χέρια τους οι γυναίκες για να αποφεύγουν τέτοιου είδους πιέσεις από τους συζύγους και το συγγενικό περιβάλλον, δηλαδή το νόμο που προβλέπει τη διατήρηση της προσωπικής ταυτότητας και μετά το γάμο.
Ο ισχυρισμός ότι δεν παραβιάζεται η αρχή της ισότητας των φύλων, επειδή η αλλαγή επωνύμου θα γίνεται μόνο «εφόσον οι σύζυγοι το επιθυμούν», δεν ευσταθεί, γιατί γνωρίζουμε όλοι και όλες πολύ καλά ότι στην Ελλάδα κανένας άνδρας δεν θα δεχόταν να αλλάξει ένα βασικό στοιχείο της «ταυτότητάς» του.
Οι μοναδικές περιπτώσεις, όπου τα ζευγάρια έχουν ανάγκη να αποδεικνύουν ότι είναι νόμιμα, είναι όταν ταξιδεύουν σε θεοκρατικές χώρες (π.χ. Σαουδική Αραβία) και θέλουν να μείνουν στο ίδιο δωμάτιο ξενοδοχείου. Είναι τόσα πολλά αυτά τα ζευγάρια που πρέπει το θέμα τους να ρυθμιστεί νομοθετικά επαναφέροντας νόμους, διατάξεις και ήθη που ίσχυαν πριν δεκαετίες;
Ο στόχος της συγκεκριμένης τροποποίησης είναι να γυρίσει η ελληνική κοινωνία στην αντίληψη ότι η γυναίκα ανήκει στον άντρα, δηλαδή στον πατέρα της πριν και στο σύζυγο μετά το γάμο. Κάτι τέτοιο αποτελεί επιστροφή στην πατριαρχική οικογένεια, επίθεση κατά της αυτονομίας των γυναικών και το πρώτο βήμα για την κατάργηση της ισότητας μέσα στην οικογένεια, που κατακτήθηκε μετά από καθημερινούς αγώνες.
Άλλο ένα βήμα πίσω μας πηγαίνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης με το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης (μόνο για ετερόφυλα ζευγάρια). Τονίζει μάλιστα το ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΤΕΡΟΦΥΛΑ ΖΕΥΓΑΡΙΑ, προσπαθώντας να αποφύγει λάθη του παρελθόντος, έτσι ώστε στο μέλλον να μη βρεθούν συμβολαιογράφοι που θα υπερασπιστούν την ισότητα μεταξύ των πολιτών και θα συνάψουν σύμφωνα ελεύθερης συμβίωσης και μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών. Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούν ότι το Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης, αν τελικά ισχύσει μόνο για ετερόφυλα ζευγάρια, θα αποτελέσει άλλη μια διάκριση και άνιση μεταχείριση σε βάρος των ομοφυλόφιλων και των λεσβιών.
Η Εκτελεστική Γραμματεία
Πληροφορίες: Πολίνα Γκιόκα, 6932623566
Ένα σχόλιο για το επώνυμο μόνο. Σε όλο τον Αγγλοσαξωνικό κόσμο η οικογένεια έχει μόνο ένα επώνυμο, κατά κύριο λόγο του άνδρα, και αυτό για πρακτικούς λόγους ώστε να αντιμετωπίζεται ως ενότητα. Και εδώ π.χ. στο σχολείο των παιδιών μου οι δάσκαλοι με φωνάζουν με το επώνυμο των παιδιών μου, δηλ. του άνδρα μου, και δεν απαιτώ να συγκρατούν το επώνυμό μου. Στις Αγγλοσαξωνικές χώρες οι γυναίκες είναι πιο χειραφετημένες από τις Ελληνίδες και δεν έχουν πρόβλημα με το θέμα του επωνύμου. Αντιθέτως στη χώρα μας τα προβλήματα ισότητας στη δουλειά, στην οικογένεια και στην κονωνία είναι τόσο δυσεπίλυτα που είναι αφελές να πιστεύουμε ότι η αλλαγή ή μη του επωνύμου δίνει έστω κάποια λύση σε αυτά. Το πιο πρακτικό αποτέλεσμα του νόμου του 1983 ήταν ότι γλυτώσαμε από τα μακρυνάρια επώνυμα των “χειραφετημένων” γυναικών, βλ. Μαριλίζα Παπαδογιαννακοπούλου-Μητροκατσικοπετράκη. Αν υπάρχουν άντρες που θα έχουν την απαίτηση να αλλάξει η γυναίκα τους επώνυμο μπορεί κάποιες γυναίκες να την κάνουν πριν το γάμο και να γλυτώσουν. Αν υπάρχουν γυναίκες που θα ενδώσουν σε τέτοιες απαιτήσεις τότε σίγουρα τις περιμένουν πολύ χειρότερα. Άς είναι επομένως το επώνυμο θέμα επιλογής και ο καθένας ας πάρει ότι του αξίζει και το κίνημα ας στρέψει τα πυρά του στα ουσιαστικά.
Συμφωνώ με το ότι δεν θα πρέπει να γίνεται διαχωρισμός ετερόφυλων και ομόφυλων ζευγαριών γενικά απέναντι στο νόμο και όχι μόνο στο θέμα του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης, όσο για το επώνυμο, ως γυναίκα προτιμώ να έχω την ευχέρεια να επιλέξω ποιό θα κρατήσω και δε νομίζω ότι με προσδιορίζει ως ιδιοκτησία του πατέρα ή του συζύγου μου. Πιστεύω ότι πολλές γυναίκες θα ήθελαν να αλλάξουν επίθετο μετά το γάμο για έναν και μόνο λόγο, για να μην έχουν διαφορετικό επώνυμο από τα παιδιά τους, κάτι που σκέφτομαι κι εγώ. Νόμιζα ότι η δυνατότητα επιλογής υπήρχε ήδη, αν όχι, καλώς έκανε και ήρθε. Νομίζω έχουμε προχωρήσει αιώνες ως κοινωνία από την εποχή που ένας άντρας θα πίεζε τη (μέλλουσα) σύζυγό του να αλλάξει επώνυμο και αν όχι, τότε οι αλλαγές που θα πρέπει να γίνοθν δεν θα πρέπει να αφορούν νομοσχέδια, αλλά αλόκληρα συστήματα παιδείας, διαπαιδαγώγησης, διαμόρφωσης νοοτροπίας…