Επιστολή της Συντονιστικής Επιτροπής Φιλοζωικών και Οικολογικών Οργανώσεων Θεσσαλονίκης προς τους Δημάρχους και τα Δημοτικά Συμβούλια.
Επιχειρούμε σήμερα μια πιο αναλυτική ενημέρωση για το τι σημαίνει στην πραγματικότητα τσίρκο με ζώα, δηλαδή για την άλλη, την αθέατη και σκοτεινή πλευρά, που κρύβεται πολύ προσεκτικά πίσω από τη φωτισμένη βιτρίνα που μας παρουσιάζεται. Η παρέμβαση μας αυτή, μέσα στα πλαίσια της δύσκολης, πολύπλευρης και επίπονης εκστρατείας που ξεκινήσαμε, πιστεύουμε πως θα βρει τους κατάλληλους αποδέκτες και θα είναι αποτελεσματική για τυχόν ανάλογες περιπτώσεις χορήγησης άδειας για εγκατάσταση τσίρκο στο μέλλον.
Η θέση μας είναι ξεκάθαρα αντίθετη ιδεολογικά προς οποιαδήποτε εμπορική επιχείρηση περιοδεύει χρησιμοποιώντας ζώα σε “νούμερα”, δηλαδή σε κινήσεις, στάσεις και συμπεριφορές ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΖΩΟΥ.
Οι λόγοι της αντίθεσης μας αυτής είναι πολλοί:
Α) Κατ’ αρχάς Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:
Για να επιτευχθεί αυτό, τα ζώα είτε έχουν αιχμαλωτισθεί στη φύση (στην περίπτωση αυτή συμβαίνει και το πολύ τραγικό να εξολοθρεύεται ολόκληρη η αγέλη για να συλληφθούν τα μικρά ζώα) είτε έχουν γεννηθεί στην αιχμαλωσία, υφίστανται αφάνταστη βία και απίστευτα βασανιστήρια στο στάδιο της “εκπαίδευσης”.
Τα ειδικά “εκπαιδευτήρια” είναι μεγάλες φάρμες στην Ευρώπη (κυρίως στην Αγγλία) και οι συνήθεις πρακτικές που χρησιμοποιούνται είναι το συνεχές και ανελέητο ξύλο των ζώων μέσα σε μικρά κλουβιά, η πείνα και η δίψα μέχρι θανάτου ή πλήρους υποταγής. Αφού επιτευχθεί το δεύτερο, ο ήχος του μαστιγίου στο δάπεδο, το κέντρισμα με το σιδερένιο κεντρί με τις κορδέλες ή άλλοι ήχοι-κλειδιά είναι η υπόμνηση για το τι πρέπει να κάνει το ζώο την κατάλληλη στιγμή (νόμος των “εξαρτημένων ανακλαστικών” του Παυλώφ. Να σημειωθεί το πολύ μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας των ζώων στο στάδιο αυτό.
Φανταστείτε τι πρέπει να υποστεί π.χ. ένας ελέφαντας, για να μάθει να σηκώνεται στο ένα μπροστινό πόδι, ενώ η σκελετική του κατασκευή είναι δομημένη να υποστηρίζει το μεγάλο όγκο και βάρος του σώματος του έτσι, ώστε αυτό το ζώο φυσιολογικά δεν μπορεί να κάνει ούτε άλματα. Ή τα αιλουροειδή να κινούνται κυκλικά στην πίστα και να επιτυγχάνουν το αδιανόητο κατόρθωμα να ρίχνονται (και μάλιστα με το κεφάλι) σε φλεγόμενο στεφάνι, τη στιγμή που και ο πιο μικρός μαθητής γνωρίζει πολύ καλά ότι τα ζώα εγκαταλείπουν πανικόβλητα το βιότοπο τους, όταν μυρίσουν από μακριά τη φωτιά. Γνωρίζει ακόμη πως, για να μην πλησιάσουν τον άνθρωπο τα άγρια ζώα, όταν βρεθεί σε κάποιον κίνδυνο στη Φύση, αρκεί να ανάψει μια φωτιά.
Εντελώς παράλληλη και στην ίδια λογική και πρακτική είναι η περίπτωση του αρκουδιάρη και της αρκούδας-χορεύτριας. Σήμερα δεν υπάρχει Έλληνας που να μην γνωρίζει ότι το πολύτιμο για την άγρια πανίδα και περήφανο αυτό ζώο της ελληνικής φύσης, αιχμαλωτισμένο από μικρό (αφού πρώτα βέβαια σκότωναν τη μητέρα) υφίστατο την αβάσταχτη βία και το βασανιστήριο “της εκπαίδευσης” στα αναμμένα κάρβουνα για να μάθει να σηκώνεται στα πίσω πόδια με τον ήχο του ντεφιού. Ας σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι η αρκούδα φυσιολογικά σηκώνεται στα δυο της πόδια, όταν χρειάζεται να ελέγξει την περιοχή της ή να τρομάξει τον αντίπαλο της. Σε όλη την υπόλοιπη ζωή της περιφερόταν στους δρόμους άρρωστη (από συρίγγια στα σπασμένα με λοστό δόντια της), με φριχτούς πόνους (από το χαλκά στη μύτη) αποτελώντας “θέαμα” και “διασκέδαση” για τους ανθρώπους και πηγή άφθονων χρημάτων για το αφεντικό της.
Β) Στη συνέχεια Η ΔΙΑΒΙΩΣΗ:
1) Αφού γίνουν μέλη κάποιου τσίρκο, τα ζώα περνούν όλη την υπόλοιπη ζωή τους ταξιδεύοντας με τρένα, πλοία και νταλίκες καθηλωμένα σε μικρά κλουβιά ταξιδιού. Η καθήλωση μεγάλου ζώου και το μέγεθος του κλουβιού καθορίζονται από διεθνείς κανονισμούς, για να μη γίνεται “μετακίνηση φορτίου” και προκαλούνται δυστυχήματα στα μέσα μεταφοράς. Σκεφθείτε λοιπόν ότι τα ζώα του τσίρκο είναι καταδικασμένα να ζουν κατ’ αυτόν τον τρόπο μόνιμα και μέχρι να πεθάνουν (ο ελέφαντας μπορεί να ζήσει και πάνω από 150 χρόνια). Τη στιγμή μάλιστα που η ελληνική Δικαιοσύνη με μια απόφαση-σταθμό, αποφάνθηκε πρόσφατα ότι η διαβίωση άγριων ζώων σε κλουβιά ζωολογικού κήπου, που είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά του τσίρκο, αποτελεί βασανισμό.
2) Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι ανύπαρκτη, όπως ανύπαρκτος είναι και ο κτηνίατρος. Ποτέ κτηνίατρος δεν συνοδεύει τσίρκο. Οι κατά τόπους ευρωπαίοι κτηνίατροι έχουν δει τα ζώα των θερμών χωρών (τίγρεις, ελέφαντες, λιοντάρια, καμηλοπαρδάλεις κ. α.) κατά τη δική τους ομολογία, μόνο στην τηλεόραση, σε ζωολογικούς κήπους ή το πολύ – πολύ σε παραστάσεις τσίρκο!!! Όταν δε χρειαστεί να κάνουν επέμβαση ή θεραπεία, πέρα από τη λογικά μεγάλη τους άγνοια, το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν στην αρχή είναι η αναισθητοποίηση του ζώου, προκειμένου να πλησιάσουν τον ασθενή. Τα άγρια ζώα σε εγκλεισμό είναι ιδιαίτερα δύσκολα και ευαίσθητα σε αναισθητοποίηση και πολύ εύκολα πεθαίνουν και μόνο από αυτή.
3) Τα ζώα του τσίρκο “εργάζονται”, δηλαδή κάνουν το “νούμερο” τους με οποιεσδήποτε συνθήκες υγείας. Η αρρώστια, ο τραυματισμός ή ο πόνος γενικότερα είναι καταστάσεις που οι άνθρωποι του τσίρκο τις θεωρούν αμελητέες . Η αλήθεια είναι ότι, εφόσον το ζώο έχει επιβιώσει από το φριχτό στάδιο της “εκπαίδευσης”, έχει κατά κάποιον τρόπο εξοικειωθεί με τον πόνο και γι’ αυτό η “απροθυμία” του είναι άτονη. Χρειάζεται μια μικρή υπενθύμιση (μαστίγιο κ.λ.π.) και το νούμερο εκτελείται κανονικά.
4) Εάν φθάσουν τα ζώα σε γεράματα, “εργάζονται” μέχρι τη στιγμή του θανάτου τους, αφού στην παράσταση δεν φαίνεται η ηλικία τους. Στην περίπτωση δε που αδυνατούν κυριολεκτικά να “δουλέψουν” οδηγούνται σε εργαστήρια πειραμάτων τα πιθηκοειδή ,στη σφαγή τίγρεις, λιοντάρια, ελέφαντες, ρινόκεροι, ιπποπόταμοι για να γίνουν φαρμακευτικά σκευάσματα της παραδοσιακής ιατρικής Ανατολικών λαών και άλογα για κονσέρβες, επειδή Αρχή και Νόμος του τσίρκο είναι να μην περιλαμβάνει ζώα που δεν εργάζονται.
Γ) Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ:
Συνηθίζεται να διδάσκονται τα παιδιά μας, ανάμεσα στα άλλα, τις Αρχές της αξιοπρέπειας και του αυτοσεβασμού, το σεβασμό προς το συνάνθρωπο ή άλλο πλάσμα της Φύσης, την ανθρωπιά, την προστασία του φυσικού μας περιβάλλοντος.
Αλήθεια, τι από όλα αυτά διδάσκεται το παιδί που παρακολουθεί παράσταση τσίρκο με ζώα; Τι μηνύματα εισπράττει όταν βλέπει άγρια ζώα μέσα σε κάγκελα και έξω από το φυσικό τους περιβάλλον, έχοντας απολέσει εντελώς τη φυσική ορμή και υπερηφάνειά τους, να κάνουν μηχανικές κινήσεις σαν αυτόματα; Ή άλλες φορές με φουστίτσες, ποδίτσες, καπελάκια να κάνουν “αστεία καμώματα”, ζώα που καμία σχέση δεν έχουν με όλα αυτά;
Αν το παιδί δεν αντιλαμβάνεται έναν τέτοιο βαθύ βασανισμό και εξευτελισμό των ζώων, δεν πρέπει να προβληματιστούν οι γονείς και οι δάσκαλοι του; Τι πολίτης θα γίνει αργότερα, αν διασκεδάζει με το φυλακισμένο και συχνά αλυσοδεμένο δυστυχές ζώο, που επιβιώνει δείχνοντας τυφλή υποταγή στον άνθρωπο με το μαστίγιο;
Αλήθεια, τι πρότυπο δημιουργεί αυτή η εικόνα; Έχει άραγε μόνο ο άνθρωπος το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τη Φύση και τα πλάσματα της όπως αρέσει στο αρρωστημένο του μυαλό; “Ο άνθρωπος λοιπόν, ο επικυρίαρχος της Φύσης” ; Μα εξαιτίας αυτής ακριβώς της νοοτροπίας δεν βρίσκεται η Φύση σε τέτοιο κίνδυνο; Ο άνθρωπος δεν είναι που εξολοθρεύει ολόκληρες αγέλες, προκειμένου να συλληφθούν τα νεαρά ζώα, οδηγώντας έτσι σε αφανισμό ζωικά Είδη πολύτιμα για την ισορροπία ολόκληρης της Φύσης; Δεν έχουμε καταλάβει ακόμη άραγε όλοι μας ότι, παρά την τεχνολογική και επιστημονική έκρηξη της εποχής μας, είναι αδύνατο να δαμάσει ο άνθρωπος εντελώς τη Φύση και τελικά η Φύση θα μας εκδικηθεί;
Σήμερα οι μικροί μαθητές, στην πλειοψηφία τους είναι γνώστες του προβλήματος και συνεπώς πρέπει να διαπαιδαγωγούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Δ) ΤΟ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ:
Το λαθρεμπόριο άγριων ζώων και προϊόντων ανθεί κατά τραγικό και προκλητικό τρόπο και κατατάσσεται τρίτο σε παγκόσμιο τζίρο, μετά το παράνομο εμπόριο όπλων και ναρκωτικών. Το τσίρκο είναι μια εμπορική δραστηριότητα συχνά νομιμοφανής, η νομιμότητα της είναι όμως υπό σοβαρή αμφισβήτηση. Ο ΟΗΕ και η ΕΕ προσπαθούν να βάλουν φραγμούς και περιορισμούς στο επίσημο εμπόριο, επειδή τίγρεις, λιοντάρια, ελέφαντες, πιθηκοειδή, αρκούδες και πλήθος άλλων ζωικών Ειδών κηρύχτηκαν ως “Απειλούμενα Είδη” , καθώς κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκε η CITES, η Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο Ειδών υπό Εξαφάνιση, την οποία υπέγραψε και η χώρα μας από το 1982. Όμως μόλις το 1999 η CITES έγινε Νόμος του κράτους μας, μετά από κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την ΕΕ και οργανώθηκε στοιχειωδώς η υπεύθυνη Υπηρεσία CITES στο Υπουργείο Γεωργίας.
Το τσίρκο κινείται ελεύθερα στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς ελέγχους συνόρων και, όπως πιστεύουμε, είναι χώρος παράνομων δραστηριοτήτων: πιστοποιητικά και ζώα διακινούνται με πλημμελείς ελέγχους γνησιότητας και αντιστοιχίας. Στην ΕΕ συζητείται και ο ενιαίος τρόπος σήμανσης των ζώων με μικροτσίπ. Ελπίζουμε ότι στο άμεσο μέλλον θα ενταθούν οι έλεγχοι από ειδικά εκπαιδευμένους υπαλλήλους ,ώστε τα τσίρκο που απέμειναν (γιατί έχουν γενικά φθίνουσα πορεία) να αναγκασθούν να είναι νόμιμα.
Ε) ΤΑ ΑΔΕΣΠΟΤΑ:
Μια από τις πιο αποκρουστικές πτυχές και συνέπειες της εγκατάστασης των τσίρκο με ζώα είναι το γεγονός ότι πολύ συχνά τα αδέσποτα της περιοχής στη οποία εγκαθίσταται, γίνονται βορά στα σαρκοφάγα ζώα του. Βλέπετε δυστυχώς η αγορά τροφής (κρεάτων) είναι “ασύμφορη”, εφ’ όσον ένα ενήλικο αιλουροειδές χρειάζεται 6-8 κιλά κρέας την ημέρα!! Τα περιστατικά που ζήσαμε οι ίδιοι τα παλαιότερα χρόνια και οι καταγγελίες πολιτών πολύ πρόσφατα είναι συχνές για εξαφάνιση αδέσποτων σε περιοχές όπου κινούνται τσίρκο. Πέρα από το ανατριχιαστικό της υπόθεσης, ποια νομιμότητα καλύπτει αυτές τις ενέργειες που παλαιότερα ήταν πάγια τακτική για προμήθεια τροφής; Και επιτέλους έως πότε οι αθώοι θα πληρώνουν τις αμαρτίες των “πονηρών”; Αραγε δεν υπάρχει κανένα όριο και θυσιάζονται όλα στο βωμό του κέρδους;
ΣΤ) Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ:
Είναι άγνωστο με ποιες προδιαγραφές και με ποιον τρόπο γίνονται οι κατασκευές για την εγκατάσταση της τέντας-πίστας κάθε φορά σε κάθε πόλη. Κανονικά θα πρέπει οι εργασίες να επιβλέπονται από μηχανικούς της πόλης. Δεν γνωρίζουμε καμία εγκατάσταση και μάλιστα δυο ή τριών ή τεσσάρων ημερών (π.χ. περιοδεία του “τσίρκο της Μαδρίτης” στη Χαλκιδική, Μάιος του 2001) να έχει επιμεληθεί από μηχανικό. Ο κίνδυνος από την κατάρρευση όλης της κατασκευής επικρέμεται στα κεφάλια των ανύποπτων θεατών. Και βέβαια, τέτοια δυστυχήματα έχουν συμβεί στο παρελθόν.
Επίσης τα μέτρα πυρασφάλειας συνήθως είναι ελλιπή έως ανύπαρκτα. Δεν χρειάζεται μάλλον να επισημανθεί το πόσο εύφλεκτο υλικό είναι η τέντα και τι μπορεί να συμβεί σε ενδεχόμενη εκδήλωση πυρκαγιάς.
Οι συνθήκες υγιεινής επιεικώς χαρακτηρίζονται αστείες όσο και επικίνδυνες. Τον Μάιο 2000 το “τσίρκο της Μόσχας” στην Καλαμαριά πήρε άδεια εγκατάστασης, αφού σε χώρο για πάνω από 100 άτομα δηλώθηκε ότι υπήρχαν 8 χημικές τουαλέτες!! Είναι λογικό, απλό, σύνηθες να εκτίθενται ανύποπτοι πολίτες σε τέτοιους κινδύνους και μάλιστα με ευθύνη ή και προτροπή μερικές φορές των ίδιων των Τοπικών Αρχών;
Συνοψίζοντας επισημαίνουμε:
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΚΑΚΟ ΤΣΙΡΚΟ ΜΕ ΖΩΑ. ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ.
Γεννήθηκαν στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, τις πάλαι ποτέ αποικιοκρατικές, τον περασμένο αιώνα και μέχρι σήμερα περιφέρουν την ανείπωτη οδύνη και δυστυχία των πρωταγωνιστών τους, προσεκτικά κρυμμένη με χρωματιστά φώτα, μουσικές και φανφάρες. Και όλο αυτό το δημιούργημα του “πολιτισμένου ανθρώπου” βασίζεται στο γεγονός ότι τα ζώα δεν μπορούν να μιλήσουν, να εκφραστούν, να φωνάξουν, να διαμαρτυρηθούν, να επαναστατήσουν.
Ευελπιστούμε ότι εσείς προσωπικά αλλά και το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου σας έχετε την ευαισθησία και τη δύναμη να ανταποκριθείτε στην έκκληση μας αυτή για απαγόρευση εγκατάστασης τσίρκο με ζώα στο μέλλον, μέσα στα διοικητικά όρια του Δήμου σας
Άλλωστε, τέσσερα Δημοτικά Συμβούλια της χώρας μας έχουν πάρει ήδη αυτή ακριβώς την απόφαση:
1) το Δημοτικό Συμβούλιο της Καλαμαριάς (ομόφωνη απόφαση από το καλοκαίρι του 2000, μετά τη δυσάρεστη και για εκείνους εμπειρία από το “τσίρκο της Μόσχας”).
2) Το Δημοτικό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης (ομόφωνη απόφαση από το Νοέμβριο 2001).
3) Το Δημοτικό Συμβούλιο της Πάτρας (ομόφωνη απόφαση από την άνοιξη του 2002).
4) Το Δημοτικό Συμβούλιο της Θέρμης (ομόφωνη απόφαση από τον Ιανουάριο του 2003).
5) Το Δημοτικό Συμβούλιο της Καβάλας (ομόφωνη απόφαση από τον Μάρτιο του 2003).
Επίσης υπάρχει και η ομόφωνη απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης, η οποία συνιστά στους Φορείς της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης να μην δέχονται στα διοικητικά τους όρια την εγκατάσταση τσίρκο με ζώα.
Η πατρίδα μας έχει ήδη την πρωτοπορία στην εξάλειψη του φαινομένου της αρκούδας – χορεύτριας και στην προστασία του άγριου πληθυσμού της. Δεν θα είναι το ίδιο τιμητικό να τεθούν οι Έλληνες στην κεφαλή του αγώνα για την εξάλειψη του τσίρκο με ζώα και την έμμεση έτσι προστασία του άγριου πληθυσμού τους;
ΤΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ:
ΑΡΓΟΣ
ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΑΓΡΙΩΝ ΖΩΩΝ & ΠΟΥΛΙΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙ ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ
ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΤΩΝ ΖΩΩΝ
ΚΙΒΩΤΟΣ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ
ΟΜΑΔΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΔΕΣΠΟΤΩΝ ΖΩΩΝ
ΣΤΕΓΗ ΖΩΩΝ Β. ΕΛΛΑΔΑΣ