Όταν οι μαθητές αντι-λέγουν! Πανελλήνιοι Μαθητικοί Αγώνες Επιχειρηματολογίας (Αντιλογίας)

Είκοσι λύκεια της Θεσσαλονίκης και άλλα έντεκα από την υπόλοιπη Κεντρική Μακεδονία συμμετέχουν στους Πανελλήνιους Μαθητικούς Αγώνες Επιχειρηματολογίας (Αντιλογίας)  της Ελένης Ανδρικοπούλου Οι αγώνες συνδιοργανώνονται από το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών (ΕΠΚεΔ) και το υπουργείο  Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΕΠΘ) και θα πραγματοποιηθούν την ερχόμενη Κυριακή στο Μουσικό Σχολείο Θεσσαλονίκης. Τα σχολεία θα διεκδικήσουν την πρόκρισή τους στους έξι πρώτους που θα λάβουν μέρος στον τελικό διαγωνισμό, ο οποίος θα γίνει στην Αθήνα στις 27 Ιανουαρίου του 2008.

Στους φετινούς πανελλήνιους αγώνες, που γίνονται για έβδομη συνεχή χρονιά -υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων-, παίρνουν συνολικά μέρος 345 μαθητές και μαθήτριες από 59 λύκεια της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, οι οποίοι καλούνται σε μια αντιπαράθεση επιχειρημάτων -υπέρ και κατά μιας δεδομένης θέσης- με στόχο την όσο γίνεται πιο σφαιρική και πληρέστερη αντιμετώπιση και κατανόηση ενός ζητήματος που άπτεται συνήθως της καθημερινής κοινωνικής ζωής.

Μέσα σ’ ένα αυστηρά καθορισμένο σύστημα κανόνων οι ομάδες του «λόγου» και του «αντιλόγου» παραθέτουν τα επιχειρήματά τους ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να αντικρούσουν και τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς, αναπτύσσοντας έτσι τις ικανότητές τους στη λογική διάρθρωση επιχειρημάτων, στην επικοινωνία, στην πειθαρχημένη συνεργασία στο πλαίσιο μιας ομάδας καθώς και στον σεβασμό του «άλλου».

ΠΟΛΛΑΠΛΑ ΟΦΕΛΗ

«Πιστεύουμε ότι το πρόγραμμα Επιχειρηματολογίας – Αντιλογίας ωφελεί πολλαπλά τα παιδιά που συμμετέχουν σ’ αυτό, γιατί συνδέει τους μαθητές και τις μαθήτριες με τη λογοτεχνική και ρητορική παράδοση των αρχαίων Ελλήνων», μας λέει η Αναστασία Πασχαλίδου, η οποία -ως τμηματάρχης της διεύθυνσης Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του ΥΠΕΠΘ και μέλος της Επιτροπής Κριτών- παρακολουθεί τους Αγώνες Επιχειρηματολογίας από την αρχή τους. «Θα τολμούσαμε μάλιστα να πούμε -τηρουμένων βέβαια των αναλογιών και με επίγνωση της αξίας της προσπάθειας των μαθητών μας- ότι η παράδοση αυτή αναβιώνει, καθώς οι αγώνες των μαθητών που ‘αντιπαρατίθενται’ υποστηρίζοντας την άποψή τους πάνω στο ίδιο ζήτημα θυμίζουν τη διαδικασία των ‘δισσών λόγων’.

Με τη διαδικασία αυτή κινητοποιείται η κριτική σκέψη των παιδιών, τονώνεται η αυτοπεποίθησή τους και οξύνεται η ευαισθησία τους απέναντι σε επίκαιρα και επίμαχα θέματα. Μέσω του προγράμματος τα παιδιά μαθαίνουν να αυτενεργούν και διαμορφώνουν πολύτιμες κοινωνικές σχέσεις τόσο με τους συνομηλίκους τους όσο και με τους υπεύθυνους καθηγητές. Συνεπώς, πέρα από τα γνωστικά προκύπτουν επίσης ψυχικά, ηθικά και κοινωνικά οφέλη».

«Με την ανάπτυξη θέσης – αντίθεσης και όπλο την πειθώ οι μαθητές μαθαίνουν να μην είναι απόλυτοι και δογματικοί, να αναγνωρίζουν το δίκαιο του άλλου χωρίς φανατισμό και να ελέγχουν σωστότερα τις πληροφορίες που προέρχονται από τον κόσμο που τους περιβάλλει» συνεχίζει η κ. Πασχαλίδου. «Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι τα οφέλη αυτά διαχέονται σ’ ολόκληρη την ομάδα που δηλώνει συμμετοχή στο πρόγραμμα και δεν αφορούν μόνο τους πέντε έξι μαθητές που θα εκπροσωπήσουν τελικά το σχολείο.

Οι Αγώνες Επιχειρηματολογίας διδάσκουν στους αυριανούς πολίτες την αξία της ευγενούς άμιλλας προσφέροντάς τους άλλοτε τη χαρά της νίκης και άλλοτε την αποδοχή της ήττας και της ανωτερότητας του αντιπάλου». Η απήχηση του προγράμματος είναι μεγάλη όπως και η σημασία του, γιατί όπως διευκρινίζει η κ. Πασχαλίδου, «σε μια εποχή που η φοίτηση στο Λύκειο -λόγω των αυξημένων απαιτήσεων και υποχρεώσεων- είναι συνδυασμένη με κούραση και άγχος για τους μαθητές, προγράμματα όπως αυτό δίνουν ζωή στο σχολείο και το καθιστούν ενδιαφέρον, κάτι που είναι βασικό ζητούμενο για τη σύγχρονη εκπαίδευση. Μάλιστα σε ορισμένα σχολεία, παιδιά που συμμετείχαν στο πρόγραμμα ως μαθητές συνεχίζουν να βοηθούν την ομάδα του σχολείου τους ως φοιτητές πλέον».

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΥΠΕΠΘ…

Προκειμένου να υλοποιηθεί το πρόγραμμα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, το υπουργείο Παιδείας εκδίδει τις απαραίτητες εγκυκλίους με τις οποίες ενημερώνει τα σχολεία για τους Αγώνες Επιχειρηματολογίας – Αντιλογίας, τη φιλοσοφία και τους κανόνες της διεξαγωγής τους, παραθέτει ενδεικτική θεματολογία και καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς βρίσκεται σε συνεχή και άμεση συνεργασία τόσο με τους διευθυντές των σχολείων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα όσο και με τους καθηγητές που έχουν αναλάβει την προετοιμασία των μαθητών, στηρίζοντας τις προσπάθειές τους και αντιμετωπίζοντας τα προβλήματα που μπορεί να ανακύψουν. Φροντίζει επίσης και για κάποια «τεχνικά ζητήματα», όπως είναι για παράδειγμα η μετακίνηση των μαθητών στους τόπους διεξαγωγής των Αγώνων ή ο καθορισμός της σχολικής μονάδας στην οποία θα γίνουν οι προκριματικοί και προημιτελικοί αγώνες και συνεργάζεται με τον διευθυντή και τους καθηγητές τους με σκοπό την επιτυχή διεξαγωγή των Αγώνων.

…ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΚεΔ
Από τη μεριά του το ΕΠΚεΔ οργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια στα οποία συμμετέχουν τόσο οι μαθητές που πρόκειται να λάβουν μέρος στους Αγώνες όσο και οι καθηγητές τους. Στα σεμινάρια αυτά διδάσκουν οι κριτές των Αγώνων, οι οποίοι αναπτύσσουν τις τεχνικές και αναλύουν τους κανόνες του Λόγου και του Αντιλόγου. Το Κέντρο Δελφών έχει αναλάβει επίσης την επιλογή των κριτών καθώς και την ενημέρωση του ευρύτερου κοινού. Τους Αγώνες παρακολουθεί μάλιστα ανελλιπώς και ο διευθυντής του ΕΠΚεΔ και καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης.

«Αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής που το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών και εγώ προσωπικά συμμετέχουμε ως διοργανωτές σε μια δημιουργική προσπάθεια πολιτισμού, ιστορίας, παράδοσης και παιδείας στην οποία πρωταγωνιστεί η μαθητιώσα νεολαία της χώρας», μας λέει ο κ. Γιαλλουρίδης. «Σ’ αυτό το επιτυχημένο πλέον εγχείρημα αναπτύσσεται ο διάλογος, η δημοκρατία ως ήθος και πολιτισμός, ως ιστορική παράδοση της χώρας, η συναγωνιστικότητα και η ανταγωνιστικότητα με στόχο το ευγενές έπαθλο της νίκης, ως προϊόν της ευγενούς άμιλλας και της κατάκτησης της γνώσης. Αυτή η δημιουργική διεργασία που αναπτύσσουν τα παιδιά μας σημαίνει πολλά σε μια περίοδο κατάπτωσης των αξιών της ευγενούς διεκδίκησης της γνώσης και της μάθησης, όπου ορισμένες μειονότητες επιχειρούν την ισοπέδωση και τη βάρβαρη καταστροφή ενός πολιτιστικού οικοδομήματος ενός πολιτιστικού προϊόντος που συνδέει τη σύγχρονη Ελλάδα με το παρελθόν της, με την Ευρώπη και την οικουμενικότητα. Η συνέχιση και η διεύρυνση αυτής της άσκησης πολιτισμού και γνώσης είναι απολύτως απαραίτητη, θα έλεγα είναι όρος επιβίωσης για την κοινωνία μας, ως πνευματικού πολιτισμού και ως προοπτικής σ’ έναν δύσκολο κόσμο που επιβάλλει όρους δικούς του οι οποίοι δεν συμβαδίζουν απαραίτητα με τον πνευματικό μας πολιτισμό».

Στον κ. Γιαλλουρίδη θέσαμε επίσης το ερώτημα γιατί οι Αγώνες Επιχειρηματολογίας, που ξεκίνησαν πραγματικά ως πανελλήνιοι μαθητικοί αγώνες με συμμετοχές από ολόκληρη τη χώρα, έχουν περιοριστεί σταδιακά με αποτέλεσμα να εκπροσωπούνται φέτος μόνο σχολεία από την Αττική και την Κεντρική Μακεδονία, και η απάντησή του ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστική:

«Η μείωση των σχολείων που συμμετέχουν δεν οφείλεται στα ίδια τα σχολεία ή στην απουσία βούλησης των μαθητών να συμμετέχουν στο πρόγραμμα αυτό, το οποίο το αγκάλιασαν ούτως ή άλλως όλα τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουν να το αποζητούν και σήμερα, αλλά στη δική μας αδυναμία να εξασφαλίσουμε τους πόρους, δηλαδή την κρατική χρηματοδότηση ή τις χορηγίες που θα μας επέτρεπαν να διατηρήσουμε όχι μόνο το σημερινό πλαίσιο αλλά και να το διευρύνουμε και να το επεκτείνουμε παντού. Γι’ αυτό και κάνουμε έκκληση και απ’ αυτή τη σελίδα στον ιδιωτικό τομέα να στηρίξει την προσπάθειά μας για τον προγραμματισμό του επόμενου έτους, ώστε οι αγώνες του 2008-2009 να είναι πραγματικά πανελλήνιοι».

Πηγή: Μουσικό Σχολείο Θεσσαλονίκης

==========================================
Σ.Σ Ως ιδέα (concept) καλό, αλλά διΐσταται πλήρως με τη σημερινή τροπή της κατάστασης στα σχολεία μας. Μόνο ώρα για “Μαιευτική” δεν είναι. Ας λυθεί πρώτα το συμμετοχικό ζήτημα των μαθητών και ο λόγος ύπαρξης των φροντιστηρίων. Το σχολείο κατάντησε το αναγκαίο και θλιβερό κακό, που εμποδίζει τη …δημιουργική δράση του φροντιστηρίου.. Και ο ατομικός ρόλος των διδασκόντων άκρως κριτικός (πέραν του συλλογικού και του Συστηματικού).. Τα ζητήματα παιδείας αντιμετωπίζονται πολιτικά, ως μιντιακό κλωτσοσκούφι…