Χαμηλές τιμές και έλεγχος της ποιότητας των προϊόντων οι δύο βασικοί στόχοι του «Βιος coop»
Ένα συνεταιριστικό μη κερδοσκοπικό παντοπωλείο το οποίο θα διέπεται από τις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της άμεσης Δημοκρατίας και στο οποίο θα υπάρχουν προϊόντα τα οποία κατά βάση θα προέρχονται από συνεταιρισμούς αγροτών και μεμονωμένους παραγωγούς, ετοιμάζεται να ανοίξει στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για πρωτοβουλία του Κοινωνικού Καταναλωτικού Συνεταιρισμού Θεσσαλονίκης «Βίος Coop» που ιδρύθηκε το Μάρτιο του 2012. Ο Λάζαρος Αγγέλου, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του συνεταιρισμού, εξηγεί τις αρχές με βάση τις οποίες λειτουργεί ο συνεταιρισμός και κατ’ επέκταση και το παντοπωλείο, το οποίο βρίσκεται στην οδό Κωνσταντίνου Καραμανλή 42.
Σύμφωνα με τον κ. Αγγέλου, «η βασική ιδέα προέρχεται από μια… προηγούμενη ιδέα! Αφού είχε ξεκινήσει η κρίση, υπήρξε μια πρωτοβουλία συνεργασίας για την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, η ΠΡΟΣΚΑΛΩ, η οποία έβγαλε μια διακήρυξη και έθεσε ορισμένα ζητήματα σχετικά με το ότι κάτι πρέπει να κάνουμε εμείς μεταξύ μας, με τρόπο αλληλέγγυο και συλλογικό. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, ξεκίνησε μια προσπάθεια να κάνουμε ένα συνεταιριστικό παντοπωλείο το οποίο να διέπεται από τις αρχές της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της άμεσης Δημοκρατίας. Έτσι κάναμε καταστατικό και το Φεβρουάριο του 2012 ξεκίνησε μια πρωτοβουλία για να ιδρύσουμε αυτό το συνεταιρισμό. Η ιδρυτική συνέλευση έγινε το Μάρτιο του 2012. Ο αστικός καταναλωτικός συνεταιρισμός, βάσει νόμου πρέπει να έχει τουλάχιστον 100 άτομα για να ιδρυθεί. Έτσι ιδρύθηκε ο ‘Βιος coop’ και από τότε συμπληρώνουμε μέλη, τα οποία δίνουν από μια μερίδα 150 ευρώ. Σήμερα έχουμε περίπου 320 μέλη και έχουμε συγκεντρώσει ένα κεφάλαιο το οποίο αρκούσε για να ξεκινήσουμε και αυτή τη στιγμή είμαστε λίγο πριν ανοίξουμε το κατάστημα».
Τα προϊόντα που θα υπάρχουν στο κατάστημα, βέβαια, δεν θα έχουν να κάνουν μόνο με τον τομέα της διατροφής «Θα υπάρχουν όλα τα είδη προϊόντων που μπορεί να βρει κάποιος σε ένα σούπερ μάρκετ. Ο κόσμος θα μπορεί να ψωνίζει το βασικό του καλάθι και ό,τι χρειάζεται ένα νοικοκυριό», ανέφερε ο κ. Αγγέλου.
«Δεν θέλουμε να κάνουμε μπίζνες»
Οι τιμές των προϊόντων θα είναι χαμηλές, δεδομένου ότι η προμήθειά τους θα γίνεται κατά βάση χωρίς μεσάζοντες, σε συνεργασία με τις πρωτογενείς παραγωγικές μονάδες. Από το κατάστημα θα ψωνίζουν όλοι με τις ίδιες τιμές, άσχετα με το αν είναι μέλη ή όχι του συνεταιρισμού. «Τα προϊόντα που θα έχουμε θα είναι ελληνικά και συνεταιριστικά», σημείωσε ο κ. Αγγέλλου και πρόσθεσε: «Θα παίρνουμε βασικά από Έλληνες παραγωγούς και συνεταιρισμούς. Προσπαθούμε να υπάρχει μια δραστηριότητα που να προάγει την τοπική και περιφερειακή παραγωγή και μας ενδιαφέρει τα προϊόντα που έχουμε να παράγονται με όσο το δυνατόν μικρότερες οικολογικές επιπτώσεις. Αυτό, βέβαια, δεν μπορεί να είναι απόλυτο από την αρχή, αλλά αυτός είναι ο στόχος μας».
Κατά βάση τα προϊόντα θα προέρχονται από παραγωγούς, αλλά υπό προϋποθέσεις θα έρχονται και από προμηθευτές της αγοράς. «Είμαστε μέλη ενός δικτύου ανοιχτής διάθεσης και αξιοποιούμε όλους τους παραγωγούς που εδώ και δύο χρόνια λειτουργούν μέσω των κινημάτων απ’ ευθείας διάθεσης προϊόντων. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα προϊόντα αυτά μπορούν να καλύψουν σε δωδεκάμηνη βάση το παντοπωλείο. Άρα θα έχουμε και κάποια -ελάχιστα- προϊόντα από προμηθευτές», είπε ο κ. Αγγέλου και εξήγησε πως στόχος είναι ο συνεταιρισμός να μπορεί να βεβαιώσει ότι τα προϊόντα θα τηρούν τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί. Κατά τον ίδιο, αυτό είναι ένα ρίσκο σε σχέση με τα υπόλοιπα καταστήματα, το οποίο, όμως, είναι λογικό δεδομένου ότι ο χαρακτήρας του παντοπωλείου δεν είναι κερδοσκοπικός: «Δεν θέλουμε να μπούμε στην αγορά για να κάνουμε μπίζνες. Είμαστε ένας συνεταιρισμός που ανοίγει το πρώτο του κατάστημα και δεν είναι κερδοσκοπικός», εξηγεί. «Αυτό που θέλουμε είναι να καλύπτουμε τα κόστη λειτουργίας του καταστήματος και να μην έχουμε ζημιογόνο λειτουργία. Στη συνέχεια, από τα όποια πλεονάσματα προκύψουν (και αν προκύψουν), το 40% θα επιστρέφει στα μέλη και την τοπική κοινωνία και το 60% θα μένει στο συνεταιρισμό για να αναπτυχθούμε. Θέλουμε να αναπτύξουμε καταναλωτικό κίνημα και όχι να κάνουμε επιχείρηση. Να κερδίζει η τοπική κοινωνία και να καλύπτονται οι βασικές της διατροφικές ανάγκες με τρόπο που να είναι ποιοτικός».
Σημειώνεται ότι στο παντοπωλείο θα εργάζονται μέλη του συνεταιρισμού. «Συνολικά θα είναι τρεις άνθρωποι που θα έχουν τις βάρδιές τους και ένας που θα αναπληρώνει σε άδειες και ρεπό», λέει ο κ. Αγγέλου και συμπληρώνει: «Αυτοί θα είναι εργαζόμενοι και θα αμείβονται, δεδομένου ότι θα απασχολούνται σε πλήρες ωράριο. Θα αμείβονται με όλα όσα προβλέπονται από το θεσμικό πλαίσιο, μόνο που τους μισθούς τους βάλαμε λίγο παραπάνω από αυτό που είναι το θεσμοθετημένο. Και αυτό το θεωρούμε και πάλι πολύ χαμηλό… Ωστόσο έχουμε δεσμευτεί ότι αν έχουμε θετικά αποτελέσματα, οι πρώτοι που θα δούμε θα είναι οι εργαζόμενοι».
Έλεγχος της ποιότητας
Μια από τις βασικές προϋποθέσεις που θέτει ο συνεταιρισμός έχει να κάνει με την ποιότητα των προϊόντων, η οποία θα ελέγχεται με διάφορους τρόπους. Μάλιστα, στο πλαίσιο του συνεταιρισμού λειτουργεί και επιτροπή ελέγχου ποιότητας των προϊόντων, στην οποία συμμετέχουν μέλη με εμπειρία και εξειδίκευση στο συγκεκριμένο τομέα, όπως χημικοί, τεχνολόγοι τροφίμων, διατροφολόγοι, γεωπόνοι κλπ. Επίσης, εξ αρχής θα αποκλείονται προϊόντα για την παραγωγή των οποίων έχουν χρησιμοποιηθεί μεταλλαγμένες ύλες. «Για όσα προϊόντα δεν θα μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι έχουν χρησιμοποιηθεί μεταλλαγμένα, δεν θα τα βάζουμε στο μαγαζί. Θα έχουμε μόνο προϊόντα για τα οποία θα είμαστε σίγουροι», είπε ο κ. Αγγέλου.
Ο συνεταιρισμός έχει προβλέψει και διαδικασίες ελέγχου για τα προϊόντα παραγωγών που δεν είναι πιστοποιημένοι. «Με τους τοπικούς παραγωγούς υπάρχει ένα θέμα πιστοποίησης, καθώς το να πιστοποιηθούν για τον τρόπο με τον οποίο παράγουν τα προϊόντα τους, είναι κάτι που κοστίζει αρκετά. Εάν, λοιπόν, κάποιος παραγωγός δεν είναι πιστοποιημένος, τότε τον ρωτάμε εάν είναι διατεθειμένος να μας επιτρέψουν να ελέγξουμε τον τρόπο παραγωγής τους. Εάν αυτός είναι εντάξει με τις προδιαγραφές μας, τότε θα χρησιμοποιήσουμε προϊόντα τους», ανέφερε ο κ. Αγγέλου.
Άμεση Δημοκρατία
Ο συνεταιρισμός λειτουργεί σε όλα τα επίπεδα με βάση τις αρχές της άμεσης Δημοκρατίας, κάτι το οποίο τα μέλη του θεωρούν βασική προϋπόθεση. «Θεωρούμε ότι δεν μπορείς να περιμένεις καλά αποτελέσματα εάν δεν ελέγχεται το διοικητικό συμβούλιο. Αν τα μέλη δεν έχουν πάρει τον έλεγχο του συνεταιρισμού στα χέρια τους και τον αφήσουν απλά στο διοικητικό συμβούλιο, τότε κάτι δεν θα πάει καλά. Όσο τα μέλη έχουν τον έλεγχο στα χέρια τους και γνωρίζουν καλά το τι γίνεται και ελέγχουν την κατάσταση, τότε μπορούμε να έχουμε ελπίδες ότι χτίζουμε κάτι καλό. Καλή η εμπιστοσύνη, αλλά καλύτερος ο έλεγχος», είπε ο κ. Αγγέλου. Όπως εξήγησε, το καταστατικό του συνεταιρισμού δεν δίνει πολλές αρμοδιότητες στο διοικητικό συμβούλιο και τις πιο σημαντικές αποφάσεις τις παίρνει η συνέλευση. «Τα μέλη μας είναι ενεργά και κάνουμε συχνά συνελεύσεις. Υπάρχουν, επίσης, δύο δικλείδες ασφαλείας. Έχουμε το εποπτικό συμβούλιο 
που βλέπει και παρακολουθεί τη διαχείριση που κάνει το διοικητικό συμβούλιο και κάνει εκθέσεις στις γενικές συνελεύσεις. Έχουμε 4 συνελεύσεις, ένα θεσμό τον οποίο έχουμε δανειστεί από τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο! Είμαστε κοινωνικός καταναλωτικός συνεταιρισμός, αλλά κάθε τρίμηνο το δ.σ. σε ανοιχτή συνέλευση ανακοινώνει τα αποτελέσματα ανάλογα με τους στόχους που είχαν τεθεί. Και αν δεν έχουμε φέρει τα αποτελέσματα για τα οποία δεσμευτήκαμε, η συνέλευση μπορεί να καθαιρέσει το δ.σ.! Και παράλληλα, συνεχώς εκπαιδεύουμε τα μέλη μας, τα οποία περνούν από ένα διήμερο σεμινάριο προκειμένου να γνωρίζουν τις αρχές με τις οποίες λειτουργούμε», τόνισε ο κ. Αγγέλου.
«Αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε»
Σε ό,τι έχει να κάνει με την κατάσταση που υπάρχει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, ο κ. Αγγέλου διαπιστώνει ότι υπάρχει ευαισθητοποίηση του κόσμου και απηύθυνε κάλεσμα για συνεργασία. «Η κρίση δημιουργεί σημαντικά προβλήματα. Ακόμη και τα 150 ευρώ είναι δύσκολο να τα βρει κάποιος για να τα δώσει και αυτό το βλέπουμε καθημερινά. Ωστόσο, ο κόσμος πείθεται ότι παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν, αξίζει τον κόπο να προσπαθήσουμε, τόσο στο θέμα της διατροφής μας, αλλά και σε άλλα», υπογράμμισε ο κ. Αγγέλου και πρόσθεσε: «Στην Ελλάδα υπάρχουν αυτή τη στιγμή περί τις 2.500 συλλογικότητες που έχουν δημιουργηθεί σε αυτό το πλαίσιο. Αυτή τη στιγμή ψάχνουμε τρόπους με τους οποίους όλες αυτές οι κινήσεις θα αποκτήσουν συνέργεια μεταξύ τους και πώς αυτό θα μπορέσει να δώσει περισσότερη δύναμη στο σύνολό τους. Γιατί αν ο καθένας επικεντρώνεται μόνο στη δική του προσπάθεια και δεν τη συναρτά με μια ευρύτερη προσπάθεια ψάχνοντας και συνέργειες, τότε δεν θα μπορέσουμε να παράγουμε τα αποτελέσματα που όλοι θέλουμε», τόνισε.
Κατά τον ίδιο, επίσης, η προσπάθεια αυτή πρέπει να συνεχιστεί παρά τα εμπόδια τα οποία εκτιμά ότι θέτει η πολιτεία: «Η πολιτεία το μόνο που κάνει είναι να μας δυσκολεύει. Για παράδειγμα οι δυσκολίες που υπάρχουν στο να ιδρύσεις ένα συνεταιρισμό, είναι μεγάλες. Και θα δώσω ένα παράδειγμα. Στο ΕΣΠΑ, δόθηκαν πρόσφατα 455 εκατομμύρια προς χρηματοδότηση επιχειρήσεων. Από τα χρήματα αυτά έχουν αποκλειστεί όλοι οι συνεταιρισμοί! Η πολιτεία είναι εχθρική προς αυτές τις προσπάθειες. Προφανώς δεν τους αρέσει»…
Πηγή: Εφημερίδα Τύπος της Θεσσαλονίκης