Για μια εποχή μετά την “ανάπτυξη”

Α) Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ:

Μετά την περίοδο της αποικιοκρατίας, οι λευκοί φεύγοντας από τα ανεξαρτοποιημένα κράτη του 3ου κόσμου, άφησαν πίσω (;) στους λαούς τους μία ελπίδα. Μία ελπίδα τόσο μεγάλη, όσο και η ελπίδα του σοσιαλισμού για τους εργαζόμενους του δυτικού κόσμου. Ήταν η ελπίδα της Ανάπτυξης, την οποία ανέλαβαν να υλοποιήσουν οι τοπικές ελίτ με την βοήθεια της εμπειρίας των δυτικών, που έπαψαν πια υποτίθεται να είναι ιμπεριαλιστές. Πέρασαν αρκετά χρόνια και η ανάπτυξη δεν ερχόταν.

Ώσπου φθάσαμε στην σημερινή περίοδο της παγκοσμιοποίησης ,που η ανάπτυξη προϋποθέτει την ύπαρξη ενός σχεδίου, του οποίου η επιτυχία θα εξασφαλίσει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μιας χώρας ή περιοχής. Αυτό αναγκαστικά σημαίνει ότι το περιεχόμενο ενός τέτοιου σχεδίου έχει σαν στόχο την «απογείωση» της οικονομίας, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή από την δυτική εμπειρία: οικονομική μεγέθυνση και συσσώρευση κεφαλαίου σαν αποτέλεσμα της προόδου, του οικονομισμού, της κυριαρχίας πάνω στη φύση, του ορθολογισμού, της ποσοτικοποίησης όλων και της αποδοτικότητας. Ο σκληρός πυρήνας της έννοιας της ανάπτυξης δηλ. (όχι μόνο της «φιλελεύθερης» ή της κεντρικά σχεδιασμένης στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, αλλά όπως και να την ονομάσουμε: «αυτοδύναμη», «ενδογενή», «ολοκληρωμένη», «δίκαιη», «ισότιμη», ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση «βιώσιμη» ή «αειφόρο») έχει να κάνει πάντα με το δυτικό σύστημα αξιών και το δυτικό τρόπο σκέψης και εμπειρίας.

Δεν αντιστοιχεί καθόλου στις βαθύτερες οικουμενικές αξίες και βρίσκει μικρή ανταπόκριση στις άλλες μη δυτικές κοινωνίες, όπου η ιδέα της ανάπτυξης στερείται νοήματος και οι πρακτικές της είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν. Εδώ την ιδέα της ανάπτυξης την έχουν ενστερνισθεί οι ηγέτες και η τοπικές ελίτ, μετά την αποαποικιοποίηση των χωρών τους από τους λευκούς από τους οποίους την κληρονόμησαν. Οι εξουσίες τους όμως, ενώ θεώρησαν το «αναπτυξιακό» σχέδιο σαν την «ουκ άνευ» δυνατότητα των χωρών τους, δεν μπόρεσαν να το υλοποιήσουν. Δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν τον εκσυγχρονισμό ούτε στην παιδεία, ούτε στην ιατρική, ούτε στη δικαιοσύνη, τη δημόσια διοίκηση, την τεχνική ή αλλού. Γιατί τελικά αποδείχθηκε ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να οικουμενικοποιηθεί.

Στηρίχθηκε στο εγχείρημα: «οι πλούσιες χώρες εξασφαλίζουν την ανάπτυξη των λιγότερο προηγμένων χωρών», της «χρυσής 30κονταετίας» (1945-1975). Ξεκίνησε με τη διεθνή αναπτυξιακή βοήθεια που καθορίσθηκε στο 1% του ΑΕΠ των χωρών του ΟΟΣΑ από τον ΟΗΕ το 1960, αναθεωρήθηκε στο 0,70% το 1992 και το 2000 δεν φθάνει ούτε το 0,25%. Οδήγησε στην ουσιαστική χρεοκοπία πολλών χωρών, στη διάλυση των παραδοσιακών τρόπων της τοπικής παραγωγής και την εγκατάλειψη της γης από τους περισσότερους αγρότες τους. Στη διάλυση των τοπικών κοινοτήτων και των κοινωνικών δικτύων αλληλοβοήθειας καθώς και των πολιτιστικών προτύπων. Στην διόγκωση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων. Στη διάλυση και μόλυνση του ίδιου του περιβάλλοντός τους και τη γενικότερη οικολογική καταστροφή, που έχει πάρει πλανητικές διαστάσεις (σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Ινστιτούτου Μπλάκσμιθ, οι οικολογικοί παράγοντες ευθύνονται για το 20% των θανάτων στις «υπανάπτυκτες» χώρες, ενώ οι τοξίνες στο περιβάλλον απειλούν ένα δισεκατομ. ανθρώπους, με δηλητηριάσεις, καρκίνους, πνευμονικές παθήσεις και γέννηση παιδιών με νοητική καθυστέρηση: Ελευθεροτυπία 20/10/06) και που τα αποτελέσματά της αρχίζουν ήδη να φαίνονται με τη διόγκωση των περιβαλλοντικών μεταναστών, με την αλλαγή του κλίματος και τα έντονα καιρικά φαινόμενα (Το φαινόμενο του θερμοκηπίου και το πλημμύρισμα των παραλιακών περιοχών θα είναι η αιτία για 200 εκατομ. πρόσφυγες τουλάχιστον, ενώ οι καταστροφές από τις “θεομηνίες” θα κοστίσουν πάνω από 5,5 τρισεκατομμύρια ευρώ: πρόσφατη έκθεση της Βρετανικής Κυβέρνησης)

Αποδείχθηκε λοιπόν ότι η όπως και να την ονομάσουμε ανάπτυξη δεν μπορεί να γενικευθεί σε όλο τον πλανήτη, ο αμερικάνικος και δυτικοευρωπαϊκός τρόπος ζωής είναι αδύνατον να γίνει και πλανητικός, κατ` αρχήν για οικολογικούς λόγους: οι πλουτοπαραγωγικές πηγές του πλανήτη είναι πεπερασμένες(με τους σημερινούς ρυθμούς κατανάλωσης, το 2050 η ανθρωπότητα στο σύνολό της θα χρειάζεται τους φυσικούς πόρους δύο πλανητών σαν τη Γη, σύμφωνα με έκθεση της WWF) και τα παραγόμενα απόβλητα θα κάνανε την κατάσταση εκρηκτική (φαινόμενο θερμοκηπίου, πυρηνικό ολοκαύτωμα κ.λ.π.)

Η προωθούμενη ανάπτυξη, δηλ. η «υπαρκτή» ανάπτυξη (κατά το «υπαρκτός» σοσιαλισμός) αφορά ένα μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού. Τις αστικές τάξεις και άντε και ένα μέρος των μεσοστρωμάτων των «προηγμένων» χωρών και τις κυρίαρχες ελίτ των «υπανάπτυκτων» χωρών, που με μια έννοια μπορούμε να πούμε ότι αποτελούν την παγκόσμια ελίτ ή την παγκόσμια αστική τάξη της «παγκοσμιοποίησης».Δεν αφορά στην μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού των «υπανάπτυκτων» και τα φτωχά στρώματα των υποαπασχολούμενων, ανέργων, περιθωριοποιημένων και παρείσακτων των «αναπτυγμένων» χωρών. Η απορύθμιση που προωθήθηκε στο όνομα της ανάπτυξης διέλυσε το ρυθμιστικό ρόλο του κράτους, επιτρέποντας την απεριόριστη επέκταση των ανισοτήτων μεταξύ περιοχών και ατόμων (οι 15 πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη έχουν περιουσία μεγαλύτερη από το ΑΕΠ της υποσαχάριας Αφρικής, ενώ η περιουσία των 84 πλουσιότερων ξεπερνά το ΑΕΠ της Κίνας με 1,2 δις. Κατοίκους). H υπάρχουσα παραγωγή τροφίμων μπορεί να θρέψει με τροφή 2700 θερμίδων ημερησίως, 12 δισεκατομ. ανθρώπους. Δεν θα έπρεπε να πεινάει κανείς, δεδομένου ότι είμαστε προς το παρόν περίπου 6 δις. Όμως 40 εκατομ. πεθαίνουν από πείνα κάθε χρόνο και κάπου 850 εκατομ. υποφέρουν από υποσιτισμό, εκ των οποίων το 34% (Αφρικανοί) ζουν με κάτω από 300 θερμίδες την ημέρα. H πραγματικότητα λοιπόν διαψεύδει κάθε υπόσταση του αναπτυξιακού μύθου. Η ανάπτυξή τους δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η συνέχιση της αποικιοκρατίας με άλλα μέσα.

Ήδη από τη 10ετία του 80 αναγγέλθηκε από πολλούς η χρεοκοπία της οικονομικής θεωρίας της ανάπτυξης. Τώρα βρισκόμαστε στη τελική φάση απόρριψής της. Στο τελευταίο φόρουμ του Νταβός δεν αναφέρθηκε κανείς σε αυτήν. Ούτε οι «σοβαροί» διεθνείς οργανισμοί, όπως ΔΝΤ, ΠΟΕ, ή η Παγκόσμια τράπεζα ασχολούνται μαζί της. Ακόμα και τα εξειδικευμένα για αυτό το σκοπό ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα έχουν κλείσει ή φυτοζωούν. Ανάπτυξη για το «Νότο» διεκδικούν ακόμα μόνο μερικά από τα θύματά της και όσες «μη κυβερνητικές οργανώσεις» υπάρχουν και ζουν ακριβώς από αυτήν, γιατί οι καινούργιες «μη κυβερνητικές χωρίς σύνορα», πιο ρεαλιστικές, δεν μιλούν για οικονομική ανάπτυξη στις «φτωχές» χώρες, αλλά επικεντρώνονται στον ανθρωπιστικό και επείγοντα χαρακτήρα της παρέμβασής τους στις διάφορες περιοχές «ανθρωπιστικής κρίσης»,επιζητώντας την ιδιωτική οικονομική συνδρομή.Αυτές οι τελευταίες αποτελουν τις «παγκόσμιες πρώτες βοήθειες» και αναλαμβάνουν επείγουσες αποστολές, όντας ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία τους για να σβήνουν ή να ανάβουν “φωτιές”, ανάλογα τι τους διευκολύνει.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, δεν τίθεται πια θέμα ανάπτυξης. Έχουμε τη δικτατορία των αγορών, που ρυθμίζουν κάθε πτυχή της ζωής των πολιτών παντού στον πλανήτη. Αυτό που επιβιώνει στη ρητορική ορισμένων είναι η ανάπτυξη με «επιθετικό προσδιορισμό». Η «βιώσιμη» ή η «αειφόρος» ανάπτυξη είναι η πιο επιτυχής έκφραση στο μαστόρεμα των λέξεων. Είναι υποτίθεται η «καλή», η «ήπια» ανάπτυξη και όχι η «στρεβλή». Αυτή που σέβεται τη φύση και τον άνθρωπο και θα πετύχει την ευημερία για όλους μέσα από την «καλή» μεγέθυνση. Όσοι θεωρούν ακόμα ότι είναι δυνατή μια υλική ευημερία για όλους στα πρότυπα της δύσης, είναι εγκλωβισμένοι στον δυτικό τρόπο σκέψης και επειδή δεν μπορούν να αλλάξουν την πραγματικότητα ,αλλάζουν και παίζουν με τις λέξεις. Προσθέτοντας ένα επίθετο περιμένουν να αμφισβητηθεί αληθινά η καπιταλιστική συσσώρευση και ο ανελέητος γενικευμένος ανταγωνισμός.

Είτε το θέλουμε είτε όχι η ανάπτυξη δεν μπορεί να γίνει κάτι άλλο από αυτό που υπήρξε πάντα, δηλ. ο εκδυτικισμός του κόσμου και η επέκταση της ετερονομίας σε βάρος της αυτονομίας των κοινωνιών

Β) Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ

Στη χώρα μας η έννοια της ανάπτυξης έχει κυρίαρχη θέση στο σκεπτικό και τη ρητορική σχεδόν όλων των θεσμικών εκφραστών της ελληνικής κοινωνίας, από τα κοινοβουλευτικά κόμματα μέχρι και τη συντριπτική πλειοψηφία των διανοητών και πολιτικών σχολιαστών. Η τυχόν κριτική που γίνεται είναι προς την κατεύθυνση της «υπαρκτής» ανάπτυξης, που για τη χώρα μας θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι περισσότερο «στρεβλή» από ότι στις άλλες χώρες της Δύσης. Eνώ η Ελλάδα από άποψη “οικολογικού αποτυπώματος”, δηλ. κατανάλωσης ενέργειας και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά κύριο λόγο, βρίσκεται στη 17η θέση (με πρώτα τις ΗΠΑ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα), ταυτόχρονα το 20% του πληθυσμού της ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Και όσοι είναι ενάντια στη «φιλελεύθερη» ανάπτυξη μιλάνε κύρια για μια «καλύτερη» ανάπτυξη, πιο ολοκληρωμένη και ισόρροπη από την «υπαρκτή», η οποία είναι «Αθηνοκεντρική» και όχι δίκαιη κ.λ.π.

H κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη στρατηγική για την ανάπτυξη, όπως έχει εκφρασθεί στη χώρα χαρακτηρίζεται από την αδιέξοδη λογική, που έχουμε αναφέρει, αλλά ταυτόχρονα λόγω και των γενικότερων οικονομικών δυσκολιών και της θέσης του ελληνικού κεφαλαίου χαρακτηρίζεται από μια λογική ακόμα πιο μειωμένων προσδοκιών για τους πολλούς. Από τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης μέχρι τις χωροθετήσεις τουριστικών και βιομηχανικών μονάδων και υποδομών η λογική για την ανάπτυξη βασίζεται στην υποβάθμιση της εργασίας και του περιβάλλοντος και την εκ των υστέρων προσπάθεια θεραπείας των προβλημάτων που προκαλεί αυτή η πολιτική (όταν πια δεν πάει άλλο).

Η ανάπτυξη που οραματίζονται βασίζεται στην χαμηλόμισθη και υποβαθμισμένη εργασία, την αγνόηση του περιβαλλοντικού κόστους και της δημόσιας υγείας.

Με το μεγαλοϊδεατισμό «μεγάλων έργων» (που θα φέρουν: περισσότερα ΙΧ, περιβαλλοντική μόλυνση του χερσαίου και θαλασσίου περιβάλλοντος, αλλαγή της χρήσης γης, περισσότερο τσιμέντο κ.λ.π.) και την «αγωνία» για προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων (ακόμα και από την ίδια την εκκλησία: βλέπε Συνεδριακά Κέντρα, δημιουργία κέντρων γκόλφ ή Μοναστηριακό τουρισμό) παρέχοντας γη και ύδωρ σε «ξένους» επενδυτές, διολισθαίνουν στην υπονόμευση της τοπικής παραγωγικής δομής και εργασίας και στην καταστροφή των κοινωνικών και περιβαλλοντικών πόρων.

Το να μιλάμε λοιπόν για μια «βιώσιμη» ή «αειφορική» ανάπτυξη για τη χώρα (όχι υδροκεφαλισμός του κέντρου και υπονόμευση της περιφέρειας, οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα χωρίς κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος, μη αλλαγή της χρήσης γης, στήριξη των κοινωνικά ασθενέστερων κ.λ.π.), έχει ενδιαφέρον για τους πολίτες, όμως μη ξεχνάμε που μας οδηγεί αυτό. Προτείνουμε κάτι που ξεφεύγει από τα πλαίσια της «δυνατής» ανάπτυξης σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Καλύτερα λοιπόν να ρίξουμε το βάρος, από τη μία στην αντίσταση σε αυτή την ανάπτυξη και από την άλλη στη δημιουργία συνθηκών για το πέρασμα στην «μετααναπτυξιακή» εποχή.

Γ) Η ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΟΧΗ:

Μόνο αν απαλλαγούμε από την έννοια της ανάπτυξης και όλα τα επίθετά της μπορούμε να σκεφθούμε και να δουλέψουμε για το πέρασμα σε μια εποχή στην οποία το κοινωνικό, το οικολογικό και το πολιτικό θα έχει εισαχθεί στο πεδίο του οικονομικού και θα μπορέσουμε να ξαναστοχεύσουμε στο «κοινό καλό», στην εξάλειψη της εκμετάλλευσης των ανθρώπων και των άλλων ειδών, στις σχέσεις αλληλεγγύης και ισονομίας, στην ατομική και συλλογική άνθηση, στην «ευζωία», στον πλουραλισμό, και γενικά σε ένα νέο πολιτισμό, που δεν θα στηρίζεται στον ατομικισμό-ανταγωνισμό του δυτικού πολιτισμού, αλλά θα είναι σύνθεση ανάμεσα στη χαμένη παράδοση και στην οραματική νεωτερικότητα.

Ξεκινώντας από τη ρήξη με την προοπτική της καταστροφής που διαιωνίζεται στο όνομα της ανάπτυξης και της παγκοσμιοποίησης, μπορούμε να αρχίσουμε να αναζητούμε και να οικοδομούμε, ανάλογα με τις περιστάσεις, δομές τέτοιες που θα μας βοηθήσουν να περάσουμε στον κόσμο της μετά την ανάπτυξη εποχής (που σίγουρα θα είναι μετακαπιταλιστική, αλλά στην αρχή τουλάχιστον δεν μπορεί παρά να είναι αναγκαστικά πλουραλιστική με την έννοια ότι η βάση της θα είναι τα συνυπάρχοντα διαφορετικά κινήματα και κοινότητες). Ήδη μπορούμε να ψηλαφίσουμε τα πρώτα ψήγματά της εδώ και εκεί.

Είναι οι δομές που έχουν δημιουργήσει τα κινήματα των αυτοχθόνων στις διάφορες περιοχές του πλανήτη για να μπορούν να υπάρχουν και να μην αφανισθούν. Είναι οι κοινότητες των Ζαπατίστας, που ξεκινώντας από την στρατιωτική αντίσταση και συνδυάζοντας την παράδοση του λαού τους με νέες ιδέες για το κοινωνικό γίγνεσθαι ,έχουν κατακτήσει σχεδόν την αυτονομία της περιοχής τους στο Μεξικό. Είναι οι συνελεύσεις των εργαζομένων και πολιτών στις πόλεις και στις διάφορες περιοχές στην Αργεντινή ,που μετά την οικονομική κρίση στη χώρα και την υποτίμηση του πέζος, ανέλαβαν πολλές παραγωγικές διαδικασίες και δημιούργησαν κοινότητες παραγωγής και ανταλλαγής με δικό τους εσωτερικό νόμισμα. Είναι το κίνημα των φτωχών αγροτών στην Ινδία που αντιστέκεται στα φράγματα της «ανάπτυξης» και στον ξεριζωμό από τις περιοχές τους καθώς και το κίνημα ενάντια στις πατέντες σπόρων και τα μεταλλαγμένα. Είναι τα δίκτυα για την οικολογική γεωργία που φυτρώνουν παντού, είναι τα δίκτυα για την διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών και σπόρων (στη χώρα μας υπάρχουν ήδη δύο), είναι οι οικοκοινότητες και τα δίκτυά τους, που δημιουργούνται παντού (π.χ. μόνο στη Γερμανία υπάρχουν 400 τέτοιες, στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές προσπάθειες στα σπάργανα), είναι τα τοπικά συστήματα ανταλλαγών όπου συμμετέχουν κύρια άνεργοι και περιθωριοποιημένοι της «υπαρκτής» ανάπτυξης (LETS), είναι τα κινήματα αντίστασης στη συρρίκνωση των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, τα κινήματα αντίστασης στον πόλεμο και τις συρράξεις, είναι τα κινήματα της «αντιπαγκοσμιοποίησης» και της κατάργησης του χρέους του 3ου κόσμου, είναι οι κάθε μορφής ομάδες παρέμβασης, που λειτουργώντας αμεσοδημοκρατικά και σκεπτόμενες παγκόσμια, δρουν τοπικά, είτε με θέμα την εργασία, είτε την παιδεία, είτε το περιβάλλον, είτε την υγεία, είτε τη διατροφή, κ.λ.π, κ.λ.π.

Υπάρχουν στη χώρα μας τέτοια ψήγματα; Στο επίπεδο της αντίστασης έχουμε τις διάφορες ομάδες των εργαζομένων. Στο επίπεδο της δημιουργίας νέων συνθηκών οι καταλήψεις σχολών, σχολείων και κτιρίων παρά τον προσωρινό χαρακτήρα τους, έχουν κάποια χαρακτηριστικά τους, οι εθελοντικές ομάδες το ίδιο, τα δίκτυα για τα πολιτικά, κοινωνικά και τα δικαιώματα των μεταναστών επίσης. Οι ομάδες-επιτροπές γειτονιάς που ασχολούνται με τις ανάγκες τους επίσης. Οι βιοκαλλιεργητές και οικοκαλλιεργητές κάθε περιοχής, που ασχολούνται από συνείδηση και το έχουν συνδέσει με τον τρόπο ζωής τους έχουν πολλά να προσφέρουν προς αυτή την κατεύθυνση. Οι άνεργοι, οι νέοι που δεν έχουν μπει ακόμα στην αγορά εργασίας και όσοι δεν είναι ευχαριστημένοι από την μέχρι τώρα ενασχόλησή τους και θα ήθελαν να μεταπηδήσουν σε κάτι άλλο, θα είναι μελλοντικά σημαντικοί παράγοντες υλοποίησης προσπαθειών περάσματος στην μετά την ανάπτυξη οργάνωσης της κοινωνίας.

Σε αυτά τα πλαίσια νομίζω ότι θα πρέπει να κινούνται και οι ριζοσπαστικές-εναλλακτικές-οικολογικές Παρεμβάσεις Πολιτών που εμφανίσθηκαν στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις φετινές εκλογές. Στόχος τους θα πρεπει να είναι η διαμόρφωση ενός προγράμματος αντίστασης των πολιτών στην «υπαρκτή» ανάπτυξη και αντίστοιχης δράσης για την ικανοποίηση των αναγκών τους, που διαμορφώνονται από τους ίδιους.

Το περίγραμμα ενός τέτοιου προγράμματος, το οποίο θα πρέπει να εμπλουτισθεί και να ολοκληρωθεί με μια διαδικασία επαφής και ανάδρασης με τους πολίτες, προτείνεται ως εξής:

1) Στο οικονομικό:

• Στήριξη των δίκαιων οικονομικών αιτημάτων των κάθε είδους εργαζομένων, παραγωγών, αγροτών, ανέργων, συνταξιούχων κ.λ.π., θυμάτων της παγκοσμ. Αγοράς (συμμετοχή σε αντίστοιχες πορείες, συγκεντρώσεις, δημόσιες συζητήσεις και δραστηριότητες πολιτικής ανυπακοής). Ειδικότερα: αντίσταση στις ιδιωτικοποιήσεις δημοτικών λειτουργιών, στις ελαστικές εργασιακές σχέσεις και τις απολύσεις στους Δήμους κάθε περιοχής. Πληρωμή των απλήρωτων εργαζόμενων.
• Διεκδίκηση για μεταφορά πόρων από την κεντρική στην τοπική αυτοδιοίκηση (οικονομική ενίσχυση των τοπικών δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό) και ανάλογη αυξημένη αρμοδιότητά της για τη διαχείρισή τους, με στόχο τη δραστική αύξηση της οικονομικής αυτοδυναμίας κάθε περιοχής με προσανατολισμό τις κοινωνικές παροχές
• Διαμόρφωση προϋπολογισμών στη βάση των τοπικών αναγκών, που καθορίζονται σε συνοικιακές και τοπικές συνελεύσεις
• Στήριξη της τοπικής παραγωγής (ποιοτικά προϊόντα, ΠΟΠ, οικοτεχνίας, βιολογικά κ.λ.π.), με κατάλληλη διαχείριση των πόρων. Αναβίωση της τοπικής οικονομίας σαν διέξοδο στη χρόνια οικονομική κρίση της κάθε περιοχής, με καμπάνιες στήριξης των τοπικών προϊόντων, των μικρών καταστημάτων, που τα προωθούν, κόντρα στα πολυκαταστήματα της παγκοσμιοποιημένης αγοράς. Απόκρουση της εισόδου των μεταλλαγμένων και για κατανάλωση και για καλλιέργεια. Καμπάνια ενημέρωσης των «καταναλωτών» και των αγροτών της περιοχής καθώς και των αρτοποιών – ζαχαροπλαστών και των παραγωγών που πιθανά χρησιμοποιούν γ.τ. συστατικά στα προϊόντα τους. Πίεση στις Νομαρχίες να στελεχώσουν και να εξοπλίσουν κατάλληλη υπηρεσία για τον έλεγχο των προϊόντων στα ράφια ως προς την περιεκτικότητά τους σε γ.τ.ο. και των σπορομερίδων που διακινούνται για καλλιέργεια στην περιοχή τους.
• H εργασία και φυσικοί πόροι θα πρέπει να διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο συμβατό με τις τοπικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες τοπικό παραγωγικό σύστημα Η οικονομική δραστηριότητα θα εξαρτάται κυρίως από το ανθρώπινο δυναμικό. Συνεπώς η Τ.Α οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλίες αναστροφής της κατεύθυνσης της φθηνής εργασίας σε εκείνη που αναγνωρίζει την εργασία ως πρωταγωνιστή, με κύριο μοχλό την διάχυση ανοικτών διοικητικών μοντέλων συμμετοχής και αυτοδιαχείρισης και την ενδοεπιχειρησιακή κατάρτιση γι αυτό. Να ενισχύσει συνεταιριστικές πρωτοβουλίες. Να υλοποιήσει αυστηρό χωροθετικό σχεδιασμό, με ένταξη των οχληρών δραστηριοτήτων στις ΒΙΠΕ, οι οποίες θα πρέπει να μετασχηματισθούν σε Βιομηχανικά Οικοσυστήματα (όπου τα απόβλητα και απορρίμματα των επιχειρήσεων αξιοποιούνται από άλλες). Κάθετη ολοκλήρωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων, από την πρωτογενή παραγωγή (αγροτική, κτηνοτροφία κλπ.) μέχρι τον τριτογενή τομέα (αγροτουρισμός, διακίνηση).
• Στην περιφέρεια και τον ύπαιθρο χώρο, η ανάπτυξη μοντέλων πολυκαλλιέργειας – πολυδραστηριότητας θα μειώσει τον οικονομικό κίνδυνο για τις παραγωγές και θα ενισχύσει τη διασύνδεση των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Στήριξη των κάθε είδους τοπικών παραγωγών στη μετατροπή των κτημάτων τους και των χώρων παραγωγής τους σε επισκέψιμους από καταναλωτές και ενδιαφερόμενους με απευθείας διάθεση των προϊόντων τους. Το τοπικό εισόδημα μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά μέσα από την προώθηση ομάδων παραγωγών και μη κερδοσκοπικών εταιρειών λαϊκής βάσης στους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και των Μεταφορών. Αντίσταση στην αλλαγή της χρήσης γης (να μην μπορούν να οικοδομούνται τα πρώην κτήματα εκτός αν πρόκειται για μόνιμη εγκατάσταση ή για βελτίωση της προηγούμενης δραστηριότητας σε αυτά) κ.λ.π.,στα πλαίσια της στρατηγικής συγκράτησης των κατοίκων στην περιφέρεια. Όχι μόνο καταπολέμησης της αστυφιλίας, αλλά επιδίωξη της επιστροφής μέρους των κατοίκων της πόλης, που θα μπορούν να ενταχθούν σε αυτές τις δραστηριότητες, ώστε να αναζωογονηθεί και η επαρχία.
• Ειδικότερα για τον πρωτογενή τομέα:
  1. Κέντρο Υποστήριξης της Βιολογικής, Φυσικής και Παραδοσιακής παραγωγής σε κάθε περιοχή
  2. Ειδικότητα Βιολογικής Γεωργίας στις Γεωπονικές Σχολές των Πανεπιστημίων.
  3. Στα ΤΕΕ αντίστοιχες ειδικότητες Βιολ. Γεωργίας
  4. Συνεταιρισμοί (ιδιαίτερα γυναικείοι) και δίκτυα μεταποίησης, εμπορίας και προώθησης τοπικών προϊόντων καθώς και δίκτυα ανταλλαγών προϊόντων, υπηρεσιών, εργασιών και εξοπλισμού
  5. Ανάπτυξης της επωνυμίας των τοπικών προϊόντων
• Στήριξη κοινοτικού-δημοτικού τομέα οικονομίας. Η Τ.Α. μπορεί να βοηθήσει προωθώντας και θέτοντας πόρους στη διάθεση συλλογικών δομών εργασίας, με τη μορφή κοινωνικών επιχειρήσεων (συνδυασμός αμειβόμενης εργασίας για ανέργους –εξειδικευμένης απο υπαλλήλους του δήμου –εθελοντικής εργασίας από εθελοντές που μαζί με τους υπαλλήλους παίζουν το ρόλο του “εμψυχωτή”), για τη δημιουργία των αντίστοιχων χώρων παραγωγής και παροχής υπηρεσιών (π.χ. εργαστηρίων επαναχρησιμοποίησης ηλεκτρικών – ηλεκτρονικών ειδών, επίπλων, ρούχων, κομποστοποίησης-λιπασματοποίησης οργανικών αποβλήτων, μεταποιητηρίων γεωργικών προϊόντων, απασχόλησης παιδιών, ανταλλαγής ειδών από «δεύτερο χέρι», γραφείων «συνταξιδιωτών», οργάνωση γραφείου-συνεργείου από άνεργους αρχιτέκτονες-οικοδόμους για κατασκευή-μετατροπή βιοκλιματικών κτιρίων, συνεργείων για τη δημιουργία «πράσινων στεγών» και «ηλιακών στεγών», ομάδων «καλλιεργητών» με τη διάθεση κτημάτων προς καλλιέργεια ειδών διατροφής, καταρχήν για τα ίδια τα μέλη και στη συνέχεια για διάθεση στη τοπική αγορά, για εξασφάλιση και εισοδήματος κ.λ.π. Ειδική περίπτωση: αυτοδιαχειριζόμενα συνεργεία και όχι ιδιώτες εργολάβοι να αναλαμβάνουν συγκεκριμένες εργασίες του δήμου). Όλες αυτές οι δομές μπορούν να δημιουργήσουν τοπικά συστήματα ανταλλαγών με δικό τους εσωτερικό νόμισμα και να φθάσουν μέχρι τη δημιουργία δημοτικών μονάδων παραγωγής και κατανάλωσης, που η ιδιοκτησία και ο έλεγχος θα ανήκει συλλογικά στους πολίτες που χρηματοδοτούν το στήσιμό τους, ακόμη και πιστωτικών ενώσεων Όταν και εφόσον καταληφθεί από κάποια Παρέμβαση Πολιτών μια τοπική αρχή, αυτές οι μονάδες θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τους τοπικούς πόρους Οι υπάρχουσες ή οι υπό δημιουργία δημοτικές επιχειρήσεις να εντάσσονται στον δημοτικό τομέα οικονομίας με στόχο τη χρηματοδότηση προγράμματος κοινωνικών δαπανών για την κάλυψη βασικών αναγκών των πολιτών, με τη μορφή βασικού εισοδήματος.

2) Στην κατοικία:
Έχουμε κατ αρχήν την προσπάθεια για εξασφάλιση κατοικίας για όλους /όλες, χωρίς αποκλεισμένους, άστεγους κ.λ.π., πράγμα που συνδέεται με το 1) και την εξασφάλιση εργασίας και εισοδήματος από όλους /όλες
Μετά απαιτείται:

• Πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας και χρήσης ήπιων μορφών της (στα πλαίσια της υποχρέωσης της χώρας για μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου) στα ήδη υπάρχοντα κτίρια, ξεκινώντας από τα δημοτικά και τα δημόσια, ιδιαίτερα από τα σχολεία. (π.χ. φυσικό αέριο και βιοαέριο για οικιακές χρήσεις, οικονομικές λάμπες, ταράτσες με φωτοβολταϊκά, κάλυψη των νότιων πλευρών των κτιρίων με φυλλοβόλα αναρριχητικά και δένδρα, ώστε το καλοκαίρι να δροσίζονται τα κτίρια και όπου δυνατόν, θερμοκήπια στη νότια πλευρά για θερμική άνεση το χειμώνα και αποφυγή των ενεργοβόρων κλιματιστικών). Βιοκλιματικός σχεδιασμός των νέων κτιρίων και μείωση των συντελεστών δόμησης κ.λ.π.
• Δράση για βελτίωση της ποιότητας του αέρα που αναπνέουμε με ουσιαστική παρέμβαση στις πηγές των ρύπων, είτε αυτές είναι οι κεντρικές θερμάνσεις των κτιρίων, είτε οι οικοδομικές δραστηριότητες των υπηρεσιών και των ιδιωτών, είτε οι βιομηχανίες, είτε η αυτοκίνηση και η δημόσια συγκοινωνία. Η παρέμβαση μπορεί να πάρει διάφορες μορφές τις οποίες αποφασίζουν οι πολίτες με πρωταγωνιστές τους άμεσα θιγόμενους κάθε φορά.
• Καμπάνιες για ουσιαστική καθαριότητα, με μείωση της παραγωγής σκουπιδιών από τους πολίτες – καταναλωτές και τις επιχειρήσεις (ανακυκλώσιμες συσκευασίες, μείωση των πλαστικών και κατάργηση ειδικά της πλαστ. σακούλας, μείωση της κατανάλωσης προϊόντων μιας χρήσης κ.λ.π.), με διαλογή, ανακύκλωση, κομποστοποίηση και σωστή διαχείριση των αναπόφευκτων σκουπιδιών, ώστε ελάχιστα να καταλήγουν στις χωματερές και στο εργοστάσιο καύσης τους (δημιουργία μονάδας). Βελτιστοποίηση λειτουργίας των Βιολογικων Καθαρισμων των πολεοδομικων συγκροτημάτων (π.χ.χρήση της τεχνολογίας των “ενεργών μικροοργανισμών” και εφαρμογή προωθημένων συστημάτων αποχέτευσης στα Δημοτικά Διαμερίσματα.
  Προώθηση:
  1. μικρών βιολογικών σε κάθε οικισμό στην περιφέρεια με κοινές υποδομές υποστήριξης
  2. ανάπτυξη της επανάχρησης (ανακύκλωσης) νερού
  3. δίκτυο (πολύ) μικρών υδροηλεκτρικών και ταμιευτήρων (συμβάλλει και στην πυροπροστασία)
  4. Μονάδες αξιοποίησης αποβλήτων ελαιοτριβείων, με δίκτυο συλλογής
  5. Αξιοποίηση βιομάζας δίχως την εντατικοποίηση της άρδευσης (π.χ. υδροβόρα ενεργειακά φυτά)
• Δραστηριότητες για «επιστροφή της φύσης» στην πόλη, μάχες για ελεύθερους κοινόχρηστους χώρους και επέκταση του πράσινου με πάρκα ανά γειτονιά και δεντροφυτεμένες πλατείες, παιδικές χαρές και αποκεντρωμένα κέντρα νεότητας. Ειδική περίπτωση για φροντίδα αποτελούν τα ποτάμια των πόλεων και των κατοικημένων περιοχών, τα οποία πρέπει να επανέλθουν στην αρχική τους κατάσταση, αν είναι δυνατόν, ώστε να παίζουν το ρόλο των αέρινων διαδρόμων και να μην γίνουν αιτία καταστροφών κάποια στιγμή, όπως το ζήσαμε πρόσφατα. Φροντίδα ιδιαίτερη για τις παραλίες, που εκτός από καθαρές θα πρέπει να είναι έτσι οργανωμένες, ώστε να μην έχουμε ατυχήματα και πνιγμούς, ιδίως με παιδιά.
• Καμπάνιες με στόχο την ευαισθητοποίηση των ίδιων των πολιτών ως προς την μείωση της ηχορύπανσης, της λήψης κοινά αποδεκτών μέτρων, ώστε να απολαμβάνουν και την ησυχία, περιοχές που είναι ιδιαίτερα επιβαρημένες από τους διάφορους θορύβους

3) Στη διατροφή:

• Στήριξη των αιτημάτων των φτωχών λαϊκών στρωμάτων για μεγαλύτερα εισοδήματα και των συνταξιούχων για μεγαλύτερες συντάξεις.
• Μποϋκοτάζ των ακριβών και των υποβαθμισμένων ποιοτικά προϊόντων των μεγάλων εταιρειών καθώς και των μεταλλαγμένων στα μεγάλα σουπερμάρκετς. Απαίτηση από τις Νομαρχίες να οργανώσουν ειδική υπηρεσία που θα μας εξασφαλίζει όχι μόνο από την είσοδο των μεταλλαγμένων αλλά και από την επιβάρυνση των λαχανικών και των άλλων ειδών διατροφής από τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα.
• Ειδικά λόγω της υστερίας της γρίπης των πουλερικών, όχι στα πτηνοτροφικά προϊόντα από μεγάλες αποστειρωμένες πτηνοτροφικές μονάδες που με τα αντιβιοτικά που περιέχουν μας διαλύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα (στήριξη προϊόντων οικόσιτων πουλερικών) και καμπάνια ενάντια στον άχρηστο εμβολιασμό για τη γρίπη.
• Προώθηση της αντίληψης ότι η ποιότητα της τροφής αφορά στην υγεία μας και στην ίδια την ποιότητα της ζωής μας και άρα αξίζει περισσότερης προσοχής . Όχι στην ταχυφαγία, ναι στην αναζήτηση ποιοτικής τροφής και στην μεσογειακή δίαιτα.
• Στήριξη των τοπικών ποιοτικών προϊόντων και ιδιαίτερα βιολογικών Λαϊκές αγορές με ασφαλή ελεγμένα προϊόντα από τους ίδιους τους παραγωγούς (σήμερα τα περισσότερα διακινούνται από εμπόρους, είναι ανώνυμα και επιβαρημένα με κάθε είδους φυτοφάρμακα). Οργάνωση αυτοδιαχειριζόμενης λαϊκής αγοράς βιολογικών προϊόντων
• Οργάνωση Καμπάνιας για στροφή προς ένα νέο μοντέλο ζωής, που δεν θα στηρίζεται στην κατανάλωση αλλά στη δημιουργία, στην αυτοεκπαίδευση και αυτοβελτίωση, στην αλληλοβοήθεια και αλληλεγγύη με προτροπή των πολιτών να παράγουν (υλικά και πνευματικά), όσο γίνεται περισσότερο για τον εαυτό τους και τους γύρω τους (π.χ συλλογικοί ή οικογενειακοί μπαχτσέδες, παρατημένα κτήματα στα χωριά κ.λ.π.) κάνοντας ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών.
• Ποιοτικά είδη διατροφής στα κυλικεία των σχολείων και των πανεπιστημίων με αυτοδιαχείρισή τους από τη σχολική κοινότητα και τους φοιτητές αντίστοιχα.

4) Στην υγεία:

• Προώθηση του αιτήματος για βελτιωμένη δημόσια υγεία στοχεύοντας κατ αρχάς στη βελτίωση των περιβαλλοντικών παραγόντων που την επιβαρύνουν. Αναφερθήκαμε στην ποιότητα του αέρα και της τροφής, θα πρέπει να ασχοληθούμε και με την ποιότητα του πόσιμου νερού. Είναι απαραίτητες πολιτικές που θα εξασφαλίζουν την πρόσβαση όλων των πολιτών στο ποιοτικό νερό. Αυτό συνδέεται με την ανανέωση των δικτύων, ώστε να μην χάνεται το νερό, με καμπάνιες μείωσης της αλόγιστης χρήσης του, με επεκτεινόμενη χρήση ανακυκλωμένου νερού (από την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων) για πότισμα και καθάρισμα με προστασία των πηγών, των υδροφόρων στρωμάτων και των συνδεόμενων με αυτά οικοσυστημάτων
• Εντοπισμός των διάφορων τοξικών υλικών της καθημερινής χρήσης (π.χ. τοξικά χρώματα, μονώσεις, παρασιτοκτόνα κ.λ.π) στους χώρους διαμονής και εργασίας, ευαισθητοποίηση των πολιτών για μη χρήση τους και μέτρα που μπορεί να φθάνουν μέχρι απαγόρευσή τους από την τοπική αρχή.
• Προώθηση συστήματος αγωγής υγείας με βασικό άξονα την πρόληψη
• Βελτίωση των συνθηκών νοσοκομειακής περίθαλψης (επαναπροσδιορισμός του νοσοκομειακού συστήματος και από άποψη θέσης και από άποψη εξοπλισμών και προσωπικού, καθώς και των μεθόδων περίθαλψης)
• Αναγνώριση των εναλλακτικών μορφών ιατρικής και δημιουργία κέντρων εναλλακτικών θεραπειών.

ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΟΤΙ ΥΓΕΙΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ: ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ, ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΜΑΣ!

5) Στην εκπαίδευση:
Τα τελευταία χρόνια το κράτος ενισχύει τα ταξικά χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής διαδικασίας, προωθεί την εμπορευματοποίησή της, που ευνοεί τους «έχοντες» και υποβαθμίζει την ποιότητά της για τους πολλούς «μη κατέχοντες», οι γόνοι των οποίων, το μόνο που πρέπει να αποκομίζουν από το σχολείο είναι η αποδοχή αυτής της κατάστασης. Η γνώση είναι δύναμη και πρέπει να μείνει στα χέρια των κυρίαρχων και αυτών που τους υπηρετούν, όσο είναι δυνατόν. Πέρα από τα αμυντικά αιτήματα για δωρεάν 12χρονη εκπαίδευση, για αξιολόγηση με στόχο την αυτογνωσία και όχι το πέρασμα σε ανώτερη βαθμίδα, για δίκαιη αμοιβή των δασκάλων και καθηγητών κ.λ.π., μια δημοτική ή νομαρχιακή Παρέμβαση Πολιτών θα πρέπει να δίνει μάχη και τοπικά για αναστροφή αυτής της κατάστασης. Για αυτό είναι αναγκαία:

• Η «αντιγνώση» (δηλ. η γνώση που αμφισβητεί αυτή την κατάσταση) και ειδικά η τοπική γνώση πρέπει να έχει για μας ιδιαίτερη θέση στο πρόγραμμα. Η μετάδοσή της, όχι μόνο με τη μορφή παραδοσιακών «μαθημάτων» και όχι μόνο από τους επαγγελματίες εκπαιδευτικούς αλλά και από τους παραγωγούς της (αυτής της γνώσης) στους χώρους τους (π.χ. τοπική ιστορία από τους υπεύθυνους μουσείων στα Μουσεία και τους αρχαιολόγους στους αρχαιολογικούς χώρους, από τους τοπικούς τεχνίτες στα εργαστήριά τους, από τους γεωργούς και ιδιαίτερα τους Βιοκαλλιεργητές στα κτήματά τους κ.λ.π.)…

Σύνδεση δηλ. των σχολείων με την τοπική ζωή…

• Ενίσχυση της υλικοτεχνικής υποδομής των τοπικών σχολείων: φωτοτυπικά, υπολογιστές, προγέκτορες, εργαστήρια, βιβλιοθήκες σε αντίστοιχες αίθουσες, όπου οι μαθητές στα κενά τους, στα διαλείμματα, ή όποτε τους δίνεται η ευκαιρία, με τη βοήθεια κατάλληλου υπεύθυνου καθηγητή-δασκάλου να ανατρέχουν σε πηγές για τις εργασίες τους. Ηχητικές εγκαταστάσεις για συναυλίες κ.λ.π. Διαμόρφωση ειδικής αίθουσας σε «στέκι» μαθητών στα Γυμνάσια-Λύκεια, τη διαχείριση του οποίου αναλαμβάνουν οι ίδιοι οι μαθητές μαζί με καθηγητές που το θέλουν, για «ριλάξ» (επιτραπέζια παιχνίδια, πινγκ-πονγκ, ποδοσφαιράκι, Ίντερνετ κ.λ.π.) στα μεγάλα διαλείμματα και τα κενά.
• Όχι «σχολεία φυλακές» με λουκέτα και κάγκελα, αλλά ανοιχτά με υπεύθυνους διαχειριστές και φύλακες των κτιριακών εγκαταστάσεων (Χάουσμάϊστερς), ευχάριστα για τους μαθητές και δασκάλους-καθηγητές. Μετατροπή των κτιρίων σε βιοκλιματικά για εξοικονόμηση ενέργειας, μη τοξικά υλικά κ.λ.π. Σχολικοί κήποι-αφαίρεση της ασφάλτου στις αυλές και παγκάκια, κυλικεία με υγιεινά είδη διατροφής την διαχείριση των οποίων αναλαμβάνει η σχολική κοινότητα με τον Χάουσμάϊστερ. Δημιουργία αθλητικών και πολιτιστικών προγραμμάτων (αθλητικές, κινηματογραφικές, οπτικοακουστικές, θεατρικές, χορευτικές κ.λ.π. ομάδες στα σχολεία). Απομάκρυνση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας από περιοχές κοντά στα σχολεία και όχι χρήση κινητών από μαθητές (μέχρι τα 18 έχει αποδειχθεί ότι είναι επικίνδυνα για τον εγκέφαλό τους) – καθηγητές- δασκάλους στο χώρο του σχολείου. Τα σταθερά τηλέφωνα (και καρτοτηλέφωνα) εξυπηρετούν πολύ καλά όλους.
• Άνοιγμα των σχολείων για εξωσχολικές δραστηριότητες μετά τη λήξη των μαθημάτων (πολιτιστικές κ.λ.π. εκδηλώσεις από τη σχολική κοινότητα προς τη τοπική κοινωνία, ενημερώσεις- σεμινάρια-μαθήματα από διάφορους ενδιαφερόμενους τοπικούς αντίστοιχους φορείς κ.λ.π.).
• Ειδική μέριμνα για την ενίσχυση της συμμετοχής των νέων μεταναστών στην εκπαιδευτική διαδικασία (π.χ. δημιουργία τάξεων υποδοχής για την εκμάθηση της Έλλην. Γλώσσας, ειδική αντιμετώπιση και ψυχολογική στήριξη αυτών όπως και των δύσκολων περιπτώσεων των υπόλοιπων παιδιών)
• Προώθηση της άμεσης δημοκρατίας στο χώρο των σχολείων, με λειτουργία της σχολικής κοινότητας (καθηγητές-δάσκαλοι, μαθητές, γονείς), που θα αποφασίζει για τα θέματα λειτουργίας του σχολείου.
• Ειδική μέριμνα για τα δημοτικά Νηπιαγωγεία και Παιδικούς Σταθμούς (τα τελευταία πιθανά να μη χρειάζονται, αν θεσμοθετηθεί αμοιβή εργασίας για τη φροντίδα των παιδιών, όπως επίσης και των ηλικιωμένων, στο σπίτι)
• Γενικά δημιουργία μιας διαδικασίας ιδιαίτερου καθορισμού και εκτέλεσης ενός Προϋπολογισμού για τη Νεολαία, με συμμετοχή των ίδιων των νέων, άνω των 16 ετών.
• Όσον αφορά στο πανεπιστήμιο: είναι ο προνομιακός χώρος, όπου μπορούν να προωθηθούν οι καινούργιες ιδέες για την κοινωνική οργάνωση της μετά την ανάπτυξη εποχής. Σε επαφή με την πανεπιστημιακή κοινότητα, μπορούν να οργανωθούν τα πρώτα ψήγματά της στο χώρο του πανεπιστημίου.
• Γενικότερα: η προοπτική του να ανατεθεί η εκπαίδευση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, πιθανά να αποδειχθεί ευνοϊκότερη για τη δράση μας ,μιας και η μερική τουλάχιστον αλλαγή της, είναι πιο εύκολη τοπικά παρά σε εθνικό επίπεδο(φαντασθείτε να «παρθεί» ένας Δήμος από την Παρέμβαση).

6) Στη Μετακίνηση και επικοινωνία:
Η βασική κατεύθυνση εδώ είναι ένας πολιτισμός της κινητικότητας και όχι της Κυκλοφορίας. Περιλαμβάνει:

• Καμπάνιες μείωσης της αυτοκίνησης (π.χ. μείωση του ποσοστού των μετακινήσεων με ιδιωτικό όχημα ενός ατόμου και προώθηση των ομαδικών μετακινήσεων με δημιουργία τηλεφωνικού κέντρου και σταθμού, όπου θα δηλώνουν κάθε φορά τη συγκεκριμένη μετακίνησή τους οι οδηγοί και οι ταξιδιώτες την αντίστοιχη επιθυμία για ταξίδι, ώστε να είναι δυνατή η οργάνωση κοινών ταξιδιών με συμμετοχή όλων στα έξοδα μετακίνησης)
• Προώθηση των δημόσιων-δημοτικών μέσων μετακίνησης με ταυτόχρονη βελτίωσή τους (αντιρρυπαντική τεχνολογία και καύσιμα με ταυτόχρονη χρήση προχωρημένων μεθόδων ελέγχου των εκπομπών σε όλα τα λεωφορεία και ταξί, δίκτυο μεταφοράς, μείωση εισιτηρίων κ.λ.π.).
• Δημιουργία δικτύου για το ποδήλατο με οργάνωση της πόλης σε τρία επίπεδα: στο επίπεδο του πολεοδομικού σχεδιασμού, στο επίπεδο των παρεμβάσεων στο κύριο οδικό δίκτυο και στο επίπεδο των σημείων αλλαγής μέσου μετακίνησης (βασικά στα τρία σημεία εισόδου στην πόλη, όπου όσοι θα μπαίνουν στην πόλη με ιδιωτικό όχημα να μπορούν να παρκάρουν το όχημά τους και να δανείζονται κατάλληλα ποδήλατα για την αντίστοιχη μετακίνησή τους στο κέντρο της πόλης).
• Μείωση των οδικών μεταφορών εμπορευμάτων, ιδίως με βαρέα οχήματα υπέρ της αύξησης των αντίστοιχων σιδηροδρομικών μεταφορών ,με ταυτόχρονη ανασυγκρότησή τους.

7) Στη δημιουργία, αυτοεξέλιξη, συντροφικότητα, αλληλεγγύη και πολιτισμό:

Είναι βασικά πνευματικές ανάγκες, που δεν ικανοποιούνται με την κατανάλωση εμπορευμάτων, όμως χρειάζεται για αυτό να διατίθενται δημόσιοι και δημοτικοί πόροι και μέσα διότι η πόλη πρέπει να ενισχύει:

• Την κάθε είδους ερασιτεχνική δημιουργία των πολιτών της είτε αυτή αφορά στις διάφορες τέχνες, είτε στον πολιτισμό, είτε στον αθλητισμό. Η δημιουργία σε αυτούς τους τομείς δεν μπορεί να αφορά μόνο σε κάποιες επαγγελματικές ή προνομιακές ομάδες και φορείς. Ειδική περίπτωση: να στηρίξει την πολιτιστική έκφραση των μεταναστών.
• Τη συνεχή πνευματική ανάπτυξη των πολιτών της, θέτοντας στη διάθεσή τους από βιβλιοθήκες και τράπεζες πληροφοριών, μέχρι και κέντρα αυτοανάπτυξης, αυτογνωσίας και αυτοέκφρασης.
• Την ανάπτυξη της αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτών της, επειδή δεν έχουν όλοι τις ίδιες δυνατότητες και υπάρχουν μεγάλες ανισότητες. Πρέπει λοιπόν να πάρει μέτρα που θα τις αμβλύνει και θα τις άρει σιγά-σιγά. και όχι να τις αναπαράγει. Να αναπτύξει το αίσθημα της συντροφικότητας, να αναβιώσει την κοινοτίστικη αντίληψη, να ενισχύσει τον εθελοντισμό σε αντίθεση με την ιδιώτευση, τον ατομικισμό – απομονωτισμό και τον φόβο του «άλλου». Αυτό μπορεί να προωθείται καλύτερα με την οργάνωση εργαστηρίων για κάθε είδους επισκευές με τη βοήθεια κοινόχρηστων εργαλείων και μηχανών, με την οργάνωση κοινόχρηστων εργαστηρίων για είδη οικοτεχνίας, από οινοποιεία μέχρι εργαστήρια επεξεργασίας φρούτων (π.χ. μαρμελάδες), αποξηραντήρια και κεραμοποιεία κ.λ.π.