Περνώντας μια μέρα με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, βιώνεις την αγωνία τους, τον πόνο και την αβεβαιότητα, τον ξεριζωμό και την απώλεια. Αλλά βλέπεις και το γεμάτο θέληση για ζωή βλέμμα, το χαμόγελο, την ευγνωμοσύνη για τα ελάχιστα που τους χρωστά η ζωή αφού πρώτα τους στέρησε και τις βασικές ανθρώπινες αξίες, ακούς τις άναρχες γλυκές κραυγές των νεογνών και τις αθώες φωνές των νηπίων που μόνο καταφύγιο έχουν την πλούσια αγκαλιά της μαμάς.
Ο διάλογος, μέσα από ελάχιστες λέξεις, είναι πλούσιος, γιατί οι εικόνες και τα βλέμματα έχουν να πουν πολλά, ενώ ακόμη περισσότερα «είπε» το τριών μηνών μωρό από τη Συρία που βρέθηκε στην αγκαλιά μου πριν ακόμη εκφράσει την πρώτη του λέξη…
Βρεθήκαμε ένα πρωινό στο Κέντρο Ημέρας Προσφύγων «Αλκυόνη» της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης, το καταφύγιο προσφύγων και μεταναστών στο κέντρο της πόλης που στόχο έχει να τους προσφέρει μια αγκαλιά και να καλύψει βασικές ανάγκες διαβίωσης, δεδομένες για τους περισσότερους από εμάς.
Στους τέσσερις ορόφους του κτιρίου στην οδό Ορφανίδου 5, το έργο της «Αλκυόνης» είναι ανεκτίμητης αξίας για τους μετανάστες της πόλης, πολλοί από αυτούς άστεγοι, και για τους πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα, οικογένειες που έχουν χάσει τους συγγενείς τους στο πόλεμο της Συρίας, ασυνόδευτα παιδιά, Κούρδους, Πακιστανούς που κυνηγούν το μεροκάματο γύρω μας.
«Θέλουμε να μάθουμε ελληνικά»
Ο 27χρονος Bassam ανεβαίνει στον 6ο όροφο της οδού Ορφανίδου μαζί με τη σύζυγό του και το τριών μηνών βρέφος τους. Το φωτεινό χαμόγελο παρά τις δυσκολίες δεν γίνεται να μην τραβήξει την προσοχή. Η πορεία τους η… συνηθισμένη πλέον: ξεκίνησαν από τη Συρία αφού σκοτώθηκαν οι δύο γονείς του στον πόλεμο, και έχοντας αφήσει πίσω τέσσερις αδερφές ευτυχώς παντρεμένες, όπως λέει, βρέθηκαν στην Τουρκία για δύο μέρες και πέρασαν στη Σάμο, όπου έμειναν για ακόμη 20 μέρες, όταν το μωρό τους ήταν μόνον ενός μήνα.
Έχοντας λάβει την κάρτα προσφύγων, δηλαδή ένα μηνιαίο ποσό για να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες της οικογένειάς τους, ζουν στις Συκιές, σε ένα διαμέρισμα με ακόμη μια οικογένεια προσφύγων.
Στον 6ο όροφο της Ορφανίδου, όπου οι ωφελούμενοι καταθέτουν τα αιτήματά τους, ο Bassam αιτήθηκε γάλα και πάμπερς για τον μικρό γιο του, καθώς και εκμάθηση ελληνικών.
Στην εύλογη ερώτησή μου γιατί δεν θέλουν να μάθουν γερμανικά, έλαβα την απάντηση ότι θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, ότι βρήκαν εδώ αγάπη από τους ανθρώπους, από τους γείτονές τους, παρόλο που όλη η οικογένεια της συζύγου του βρίσκεται στη Γερμανία.
Δίπλα του μια γυναίκα με βαθύ βλέμμα, χωρίς μπούργκα, χριστιανή, δεν γνωρίζει αγγλικά. Έχοντας ακολουθήσει κι αυτή την πορεία της προσφυγιάς, άφησε πίσω της όχι μόνο την απώλεια της πατρίδας αλλά και την απώλεια στον πόλεμο των τεσσάρων γιων της και του συζύγου της. Μόνη πλέον, ζει εφτά μήνες στην Ελλάδα, και επισκέπτεται το Κέντρο Ημέρας Προσφύγων «Αλκυόνη», όπου εκτός από την ψυχοκοινωνική στήριξη και τις άλλες υπηρεσίες που η δομή προσφέρει, συναντά ανθρώπους από την πατρίδα της, αλλά και τους εργαζόμενους του κέντρου οι οποίοι με μεγαλείο ψυχής δίνουν απλόχερα ένα χέρι βοηθείας.
Η φωτογραφία του ενός από τους γιους της που έχασε με συγκλονίζει. Ένας εμφανίσιμος νέος 23 χρόνων, μπροστά στον υπολογιστή του, σε ένα γραφείο εργασίας, με πολύ προσεγμένο ντύσιμο, που «απλώς» δεν υπάρχει πια…
«Ξανά η κίνηση της σφαγής»
Στον 5ο όροφο της «Αλκυόνης» όπου οι ωφελούμενοι μπορούν να χρησιμοποιούν τα πλυντήρια και τα στεγνωτήρια για τα ρούχα τους, να επιλέξουν από τα είδη ένδυσης και υπόδησης που συγκεντρώνει το Κέντρο, αλλά και να κάνουν το ντους τους, συναντώ τον Νασιουάν, από το Κουρδιστάν, μαζί με το δίχρονο γιο του. Βλέποντάς τον μόνο με το μωρό, τον ρώτησα για τη γυναίκα του. Αντανακλαστικά απάντησε με νεύματα, κάνοντας με το χέρι του την κίνηση της σφαγής. Μόνος με το μωρό στη Θεσσαλονίκη, ακόμη και η επιλογή της δουλειάς είναι δύσκολη.
Οι γνώριμοί μας μετανάστες
Τους συναντάμε συχνά γύρω μας στην πόλη να περιφέρονται ή να κυνηγούν ένα μεροκάματο για να ζήσουν. Κάποιοι είναι άστεγοι, κάποιοι διαβιούν σε ενοικιαζόμενα σπίτια ως ομάδες. Στο Κέντρο Ημέρας «Αλκυόνη» καταθέτουν τα αιτήματά τους για φαγητό, ρουχισμό, συμμετοχή σε δραστηριότητες και δράσεις ανάπτυξης δεξιοτήτων, ψυχοκοινωνική στήριξη.
Στον 6ο όροφο της οδού Ορφανίδου 5 σχηματίζουν παρέες, συνομιλούν, οι εργαζόμενοι τους προσφέρουν καφέ, κρύο τσάι, κάποιοι κοιμούνται ελαφρώς σε κάποιο σημείο του καναπέ. Περιμένουν να αξιολογηθούν τα αιτήματά τους και να λάβουν απάντηση για το αν θα πάρουν μηνιαία κάρτα σίτισης.
Η κάρτα αφορά μόνον τη σίτιση που προσφέρεται για εκατό άτομα καθημερινά, δύο φορές την ημέρα. Όλες οι άλλες υπηρεσίες απευθύνονται σε όλους τους ωφελούμενους.
Στη δομή απασχολούνται ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, κοινωνιολόγοι και άλλες ειδικότητες εργαζομένων, που ο καθένας από την πλευρά του μπορεί να προσφέρει έμπρακτη κοινωνική αλληλεγγύη και ανθρωπιστική βοήθεια προς αυτούς τους ανθρώπους.
«Η Αλκυόνη ξεκίνησε να λειτουργεί ουσιαστικά από τον Οκτώβριο του 2016 και χρηματοδοτείται από μια γερμανική ΜΚΟ που αντλεί πόρους από την Ευαγγελική Εκκλησία του Βερολίνου με χρονοδιάγραμμα μέχρι το τέλος του 2018», ανέφερε στο dailythess.gr η Ελεωνόρα Ζώτου, υπεύθυνη λειτουργίας του Κέντρου Ημέρας Προσφύγων, συμπληρώνοντας ότι βαθύτερος στόχος, πέρα από την κάλυψη των βασικών αναγκών, είναι η κοινωνική ενσωμάτωση και ένταξη αυτών των ανθρώπων: «Όσο πιο καλά νιώθουν αυτοί οι άνθρωποι, τόσο καλύτερα και για τους ντόπιους. Τα οφέλη είναι πολλαπλά για όλους».
Από κόμικ μέχρι παρασκευή σαπουνιών
Πέρα από τις κοινωνικές υπηρεσίες που παρέχονται, στην «Αλκυόνη» πραγματοποιούνται συνεχώς πολιτιστικές και κοινωνικές ενταξιακές δράσεις, όπως εργαστήρια, δραστηριότητες ανάπτυξης δεξιοτήτων, ενεργή συμμετοχή σε φεστιβάλ, με στόχο να χτιστούν γέφυρες επικοινωνίας και διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης μεταξύ της τοπικής κοινότητας και των προσφύγων και δοθεί στους συμμετέχοντες χώρος έκφρασης, όπου θα αναδείξουν τα ταλέντα και τις δεξιότητές τους. Χειροτεχνία, παρασκευή σαπουνιών, μαγειρική με διαπολιτισμική διάσταση, δημιουργία κόμικ είναι μερικά από όσα έλαβαν χώρα πέρυσι, ενώ για φέτος, σύμφωνα με την κ. Ζώτου, δεν έχει ακόμη βγει το πρόγραμμα.
«Σε όλες αυτές τις δράσεις και στα εργαστήρια συμμετέχουν και Έλληνες, οι ομάδες είναι μικτές, ώστε να δημιουργηθούν γέφυρες επικοινωνίας με τις τοπικές κοινωνίες, να υπάρχει αλληλεπίδραση με τους ντόπιους, με τους διαφορετικούς πολιτισμούς», ανέφερε στο dailythess.gr η υπεύθυνη λειτουργίας της «Αλκυόνης», σημειώνοντας ότι οργανώνονται λ.χ. σεμινάρια για την ανακύκλωση, «ώστε να εμπλέξουμε αυτούς τους ανθρώπους στην κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία».
«Πολλοί από τους ωφελούμενους έχουν δηλώσει τη διάθεσή τους να βοηθήσουν εθελοντικά το έργο της Αλκυόνης. Είναι ευγενικοί άνθρωποι. Ο εθελοντισμός γενικότερα μάς είναι χρήσιμος κυρίως στο θέμα των ρούχων, όπου χρειάζονται χέρια, γιατί καθημερινά πρέπει να γίνεται διαλογή των ρούχων και των παπουτσιών, κατηγοριοποίηση με βάση το φύλο και την ηλικία κ.ά. Εάν κάποιοι είναι διαθέσιμοι, μπορούν να μας προσφέρουν τη βοήθειά τους εθελοντικά», ανέφερε η κ. Ζώτου.
Στο ερώτημα τι θα γίνει μετά το τέλος της χρηματοδότησης, η υπεύθυνη του Κέντρου Ημέρας Προσφύγων απαντά: «Πρέπει να υπάρχουν αυτά τα κέντρα, είναι απαραίτητη η λειτουργία τους. Στη Θεσσαλονίκη θα έπρεπε να υπάρχουν αντίστοιχες δομές και ανατολικά και δυτικά για να εξυπηρετούνται όλοι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες χωρίς να πρέπει να μετακινηθούν σε μεγάλες αποστάσεις. Το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής πρέπει να φροντίσει ώστε να δημιουργηθούν πλαίσια λειτουργίας ανάλογων δομών και να γίνει οργανωμένη δουλειά ίσως μέσω των Περιφερειών. Η λειτουργία αυτών των δομών κρίνεται απαραίτητη».
Οι πρόσφυγες παρουσιάζουν τα έργα τους
Το Κέντρο Ημέρας Προσφύγων «Αλκυόνη» συμμετείχε στο Greenwave Festival, παρουσιάζοντας δύο εκθέσεις: τις ιστορίες κόμικ που δημιούργησαν οι πρόσφυγες στο εργαστήριο κόμικ, αλλά τα έργα του Σύρου ζωγράφου Merwan Ahme, ενώ έπαιξε το βίντεο με την ιστορία του ταξιδιού του στην προσφυγιά με τίτλο «My name is Merwan Ahme and this is my story».
Επόμενο βήμα η συμμετοχή στις εκδηλώσεις του ΚΟΘ Underground με έργα των καλλιτεχνών Zozan Hamo (Syria), Abraham Tekle (Eritrea) και Hamid Alo (Syria), οι οποίοι παρακολούθησαν το εργαστήριο κόμικ που διοργάνωσε το Κέντρο.
Πηγή: www.dailythess.gr/pernontas-mia-mera-tous-prosfyges-stin-alkyoni/