Ενδιαφέρουσα συνέντευξη της Μ. Βασιλάκου στην Κ. Ελευθεροτυπία. Συνέντευξη στη ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΛΕΜΠΡΕΝ
Μετά τις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές στην Αυστρία, την περασμένη Κυριακή, σύσσωμος ο ευρωπαϊκός τύπος επισήμανε τη θεαματική επάνοδο της ακροδεξιάς που συγκέντρωσε συνολικά το 29% των προτιμήσεων.
Με νικητές τους Σοσιαλδημοκράτες (29,7%) και δεύτερο το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (26,6%), η προοπτική ενός νέου μεγάλου συνασπισμού φαντάζει και πάλι μονόδρομος.
Η «Κ.Ε.» μίλησε για τα νέα δεδομένα της χώρας με τη Μαρία Βασιλάκου, αντιπρόεδρο του κόμματος των Πρασίνων της Αυστρίας, του οποίου η πτώση στις εκλογές οδήγησε στην παραίτηση του προέδρου Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν και την αντικατάστασή του από την Εβα Γλαβίσνικ.
* Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι οι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι στράφηκαν μαζικά προς το Κόμμα της Ελευθερίας (FPO) του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε αλλά και προς τον Συνασπισμό για το Μέλλον της Αυστρίας (ΒΖΟ) του Γεργκ Χάιντερ;
– Θα ήθελα να τονίσω, κατ’ αρχήν, ότι στην Αυστρία παραδοσιακά από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 οι δυσαρεστημένοι ψηφοφόροι στρέφονταν προς τα δεξιά. Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, οι Πράσινοι κατάφεραν να μπουν στο Κοινοβούλιο μόλις το 1986. Τώρα, ως προς το πρόσφατο αποτέλεσμα, η τελευταία διετία υπήρξε καταστροφική για την Αυστρία. Τα δύο μεγάλα κόμματα όχι μόνο δεν κατάφεραν να συνεργαστούν και αναλώθηκαν στις μεταξύ τους έριδες, αλλά άφησαν και πάμπολλα θέματα άλυτα. Είναι ενδεικτικό ότι η Αυστρία είναι η 7η πλουσιότερη χώρα του κόσμου και, παρ’ όλα αυτά, το τελευταίο διάστημα πολλά ασφαλιστικά ιδρύματα οδηγούνται στη χρεοκοπία. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι οι Βιεννέζοι, για παράδειγμα, που χρήζουν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης θα πρέπει να πληρώσουν τα νοσήλια από την τσέπη τους. Εξαιτίας αυτού του φιάσκου, μεταξύ άλλων, οι αυστριακοί πολίτες απογοητεύτηκαν. Ετσι, πολλοί είτε δεν πήγαν να ψηφίσουν, είτε επέλεξαν να ρίξουν την ψήφο τους εκεί που θα «πονούσε» περισσότερο το σύστημα. Και, παραδοσιακά, αυτό που «πονάει» περισσότερο είναι η ψήφος στα ακροδεξιά κόμματα. Επιπροσθέτως, ολοένα και περισσότεροι -υπολογίζονται γύρω στα πέντε εκατομμύρια-, ζουν πλέον με περίπου 1.500 ευρώ το μήνα. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την αλματώδη άνοδο του πληθωρισμού και την αύξηση των τιμών του πετρελαίου, στο πλαίσιο της διεθνούς οικονομικής κρίσης, συνέτεινε επίσης στη στροφή προς τα δεξιά.
* Κυκλοφορούν ποικίλα σενάρια για τη συγκρότηση κυβερνητικού συνασπισμού. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση;
– Θεωρώ πιο αξιόπιστο να προσανατολίζεται κανείς βάσει της γραμμής που ακολουθεί ο πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο αρχηγός του πρώτου κόμματος, ο οποίος είναι εκείνος που λαμβάνει, εξάλλου, την εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση. Ετσι, ο Βέρνερ Φάιμαν, επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών, έχει τεθεί υπέρ της λύσης του Μεγάλου Συνασπισμού. Ομως, και από την άλλη πλευρά, ο καινούριος πρόεδρος του Λαϊκού Κόμματος, Γιόζεφ Πρελ, έχει δηλώσει ξεκάθαρα την προτίμησή του για εκ νέου συνεργασία με τους Σοσιαλδημοκράτες. Αλλωστε, η αλλαγή ηγεσίας στο Λαϊκό Κόμμα αμέσως μετά τις εκλογές έγινε ακριβώς για να διευκολυνθεί αυτή η προοπτική.
* Πώς κρίνετε τις επιδόσεις των Πράσινων στις εκλογές;
– Βεβαίως και δεν είμαι ευχαριστημένη με το αποτέλεσμα. Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντικό ότι παραμείναμε σε υψηλά επίπεδα, διατηρώντας περίπου 20 έδρες στη Βουλή. Ωστόσο, τόσο για μας όσο και για τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κόμματα των Πράσινων διαφαίνεται πλέον η αναγκαιότητα να εστιάσουμε σε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής. Δεδομένου ότι ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό των Ευρωπαίων τρέφει -δικαιολογημένα- φόβο για το μέλλον, λαϊκό έρεισμα θα έχουν τα κόμματα που θα λάβουν υπόψη τέτοιες τάσεις για να προτείνουν μέτρα αντιμετώπισης. Τα οικολογικά ζητήματα, όπως και τα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι βεβαίως σημαντικά αλλά, πλέον, δεν επαρκούν.
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 05/10/2008
“Ωστόσο, τόσο για μας όσο και για τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κόμματα των Πράσινων διαφαίνεται πλέον η αναγκαιότητα να εστιάσουμε σε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής”.
Επιτέλους, ένα σημαίνον στέλεχος Ευρωπαϊκού Πράσινου κόμματος καταλαβαίνει – έστω και αργά – την αναγκαιότητα αυτή, που είναι και κοινωνική και πολιτική. Γιατί ορισμένα πράσινα κόμματα της κεντρικής Ευρώπης – και ιδιαίτερα οι Γερμανοί και ο Κον Μπεντίτ – προσπαθώντας να προσεγγίσουν μεσαία στρώματα και κεντρώες ψήφους “ξέχασαν” αυτά τα ζητήματα. Το αποτέλεσμα είναι στη Γερμανία να κινδυνεύουν με συρρίκνωση από το ανερχόμενο αριστερό Linke και στην Αυστρία από τους… ακροδεξιούς που κατάφεραν να μαζέψουν όλους τους δυσαρεστημένους αριστερούς!
Το ζήτημα αγγίζει και τα καθ’ ημάς. Βλέπω ήδη μια έντονη διεκδίκηση των μετριοπαθών πράσινων ψήφων από το ΠΑΣΟΚ, που δεν παραλείπει να κάνει λόγο για “πράσινη ανάπτυξη”. Κι εδώ ο λόγος των Οικολόγων Πράσινων είναι τόσο υποτονικός που φτάνει σε σημείο να νομίζει κανείς ότι δεν λέμε κάτι διαφορετικό από το ΠΑΣΟΚ, μόνο που εμείς το εννοούμε ενώ το ΠΑΣΟΚ δίνει κενές ουσίας υποσχέσεις. Κι όμως, ο οικολογικός λόγος είχε αναπτύξει κατά το παρελθόν μια ριζοσπαστική κριτική για την έννοια της ανάπτυξης, με όποιο επίθετο και αν αναφερόταν αυτή, καθώς αυτή δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς αύξηση της κατανάλωσης φυσικών πόρων και χωρίς τη διατήρηση των σημερινών δομών κυριαρχίας των ίδιων ελίτ και των τερατωδών ανισοτήτων (οι οποίες μοιάζουν να αυξάνονται ταχύτατα και με το εν εξελίξει κραχ). Κι εδώ είναι που μπορεί να αναπτυχθεί ένας ριζοσπαστικός πράσινος κοινωνικός λόγος, που να στοχεύει σε ριζικές αλλαγές και όχι απλά σε εξωραϊστικές παρεμβάσεις. Δεν γίνεται να κάνεις πράσινη πολιτική καλοπιάνοντας τις πολυεθνικές πετρελαίου, ούτε και να υποστηρίζεις τις βιοκαλλιέργειες και τις μικρές εκμεταλλεύσεις αφήνοντάς τες ανυπεράσπιστες στα δόντια μεγάλων εμπορικών αλυσίδων και πολυεθνικών τροφίμων και μεταλλαγμένων. Έτσι, μπορεί να φανεί ότι ο οικολογικός πολιτικός λόγος μπορεί να διακριθεί τόσο από τις ανούσιες “πρασινολογίες” των κεντρώων, όσο και από τα παρωχημένα πλαίσια των αριστερών και τις επαναστατικές τους ρητορείες. Μπορεί να στηριχτεί αυτός ο λόγος σε έννοιες όπως η ελευθερία, η αυτονομία, η αλληλεγγύη, η αυτοοργάνωση, οι συνεταιρισμοί, οι κοινότητες, η ομοσπονδιακότητα. Έτσι, θα μπορέσει να προσφέρει μια πραγματικά διαφορετική προοπτική.
Φυσικά οταν η Μαρια Βασιλακου οταν μιλά για κοινωνική πολιτική Δεν εννοει Νεοφιλελευθερη Πολιτική..
Η σχέση με το ΠΑΣΟΚ είναι σχέση εξ’ αντανακλάσεως(!): οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρώ ότι είναι ευάλωτοι από μια μεριά λόγω της κριτικής για τα κοινωνικά ζητήματα, αλλά είναι επίσης ευάλωτοι και από μια άλλη πλευρά λόγω της πλαγιοκόπησης με τη χρήση της έννοιας της “πράσινης ανάπτυξης”. Το ΠΑΣΟΚ θα “παίξει” πολύ στο μέλλον σε αυτό το γήπεδο για να συγκρατήσει ψήφους. Ωστόσο, διακρίνω μια αδυναμία στην αντίδραση των Ο-Π, γιατί δεν έχουν μπει ακόμη στον κόπο να απαντήσουν σ’ αυτή την πρόκληση. Υποπτεύομαι ότι η πιο πιθανή αντίδραση θα είναι ότι “εμείς την εννοούμε την πράσινη ανάπτυξη ενώ το ΠΑΣΟΚ δίνει κενές ουσίας υποσχέσεις”. Ωστόσο, πρόκειται για μια πολύ χλιαρή αντίδραση. Μια πιο πολιτική και πιο ριζοσπαστική αντίδραση κατά τη γνώμη μου θα ήταν να επιτεθούν στην πολιτική “ουδετερότητα” της χρήσης της “πράσινης ανάπτυξης” από το ΠΑΣΟΚ (που ουσιαστικά ευνοεί την παρούσα κατάσταση) και να μιλήσουν για την αντι-οικολογική και κατάφωρα άδικη ουσία της ανάπτυξης. Έτσι, θα προσεγγίσουν από μια άλλη κατεύθυνση και πάλι τα κοινωνικά ζητήματα, θέτοντας θέματα οικονομικής κυριαρχίας των μεγάλων επιχειρήσεων, δομών εξουσίας μέσω κυκλωμάτων συμφερόντων και μιας άλλης οικονομίας με τοπικά, δημοκρατικά και οικολογικά χαρακτηριστικά (η οποία ίσως θα μπορούσε να δημιουργηθεί και ως αυτοάμυνα των πολιτών απέναντι στην άγρια οικονομική κρίση), που δεν τολμά να θέσει το ΠΑΣΟΚ.