Πρέπει να φύτρωσε το σωτήριον έτος 941 και να ήταν ήδη 500 ετών όταν έπεσε η Κωνσταντινούπολη. Είναι ένα πεύκο που βρέθηκε πρόσφατα στην Πίνδο και χρονολογήθηκε με σχετική ακρίβεια στα 1.075 χρόνια, κάτι που το καθιστά «το γηραιότερο γνωστό εν ζωή δέντρο στην Ευρώπη».
Ο ορεσίβιος Μαθουσάλας είναι μια πεύκη λευκόδερμος (Pinus heldreichii), είδος γνωστό και ως ρόμπολο, το οποίο βρέθηκε από διεθνή ερευνητική ομάδα ψηλά στην οροσειρά της Πίνδου, και βαφτίστηκε ανεπίσημα «Άδωνις».
Στην ίδια περιοχή βρέθηκαν επίσης «περισσότερα από μια ντουζίνα» άλλα ρόμπολα με ηλικία που κυμαίνεται στη μία χιλιετία.
«Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι αυτός ο μεγάλος, περίπλοκος και εντυπωσιακός οργανισμός έχει επιζήσει τόσο καιρό σε αυτό το αφιλόξενο περιβάλλον» λέει ο δενδροχρονολόγος Πάουλ Κρούζικ του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, επικεφαλής της διεθνούς ομάδας που
ανακάλυψε το πεύκο.
Οι αποστολές κατά τις οποίες ανακαλύφθηκαν τα υπεραιωνόβια ρόμπολα οργανώθηκαν από το Navarino Environmental Observatory, μια συνεργασία ανάμεσα στο πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, την Ακαδημία Αθηνών και την εταιρεία TEMES S.A, με τη συμμετοχή ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Μάινζ στη Γερμανία και της Αριζόνα στις ΗΠΑ.
Στόχος ήταν ο εντοπισμός υπεραιωνόβιων δέντρων, των οποίων οι δακτύλιοι ανάπτυξης μπορούν να προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία για το κλίμα της Μεσογείου τους τελευταίους αιώνες.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν άλλα δέντρα στην Ευρώπη των οποίων η ηλικία εκτιμάται ότι υπερβαίνει κατά πολύ την ηλικία του συγκεκριμένου ρόμπολου. Ένα άλλο δέντρο του ίδιου είδους στη Βουλγαρία, γνωστό με την ονομασία «πεύκο Μπαϊκούσεφ», εκτιμάται ότι μπορεί υπερβαίνει τα 1.300 χρόνια, ενώ η «Ελιά των Βουβών» στο Κολυμπάρι Κρήτης δεν αποκλείεται να ξεπερνά τα 2.000 χρόνια.
Η διαφορά είναι ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν υπάρχουν άμεσες μετρήσεις αλλά μόνο προσεγγιστικές εκτιμήσεις, δεδομένου ότι τα υπεραιωνόβια αυτά δέντρα έχουν κούφιο κορμό και η καταμέτρηση των δακτυλίων ανάπτυξης είναι αδύνατη.
Ο Άδωνις, αντίθετα, έχει σκληρό ξύλο που αντιστέκεται στη φθορά, ιδιαίτερα στις χαμηλές θερμοκρασίες του βουνού. Οι ερευνητές κατάφεραν έτσι να τρυπήσουν τον κορμό και να μετρήσουν άμεσα τους δακτυλίους. «Ο πυρήνας [ξύλου] έχει μήκος ένα μέτρο και φέρει 1.075 δακτυλίους» αναφέρει ο Κρούζικ. Η ανακοίνωση των ερευνητών δεν διευκρινίζει πάντως αν οι μετρήσεις έχουν υποβληθεί για δημοσίευση στον επιστημονικό Τύπο.
Η πεύκη η λευκόδερμος απαντάται σε μεγάλο μέρος της Βαλκανικής χερσονήσου (Βοσνία, Βουλγαρία, Αλβανία, Σερβία, ΠΓΔΜ, Ιταλία, Ελλάδα) αλλά μόνο σε μεγάλο υψόμετρο, εκεί όπου τελειώνουν τα δάση ελάτης και άλλων ειδών πεύκου. Συνήθως φύεται διάσπαρτα και δεν σχηματίζει πυκνό δάσος.
Όπως γίνεται συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ερευνητές δεν διευκρινίζουν στην ανακοίνωσή τους την ακριβή τοποθεσία όπου βρίσκεται ο «Άδωνις» και η υπέργηρη παρέα του -για την ασφάλεια αυτών των φυσικών μνημείων, τα πλήθη είναι καλύτερο να μείνουν μακριά.
Μυστική, εξάλλου, έχει κρατηθεί η ακριβής θέση των γηραιότερων ζωντανών δέντρων του κόσμου, πευκών του είδους Pinus longaeva σε οροσειρές των νοτιοδυτικών ΗΠΑ.
Μετρήσεις δενδροχρονολόγησης και ραδιοχρονολόγησης έχουν δείξει ότι ένα τέτοιο πεύκο στα Λευκά Όρη της Καλιφόρνια θα γίνει φέτος 5.066 ετών.
μεταφραση: Βαγγέλης Πρατικάκης Newsroom ΔΟΛ (in.gr)
Η δοκιμαστική οπή, μήκους 1μ., για τη διαπίστωση της ηλικίας του Άδωνη, “που έχει επιζήσει τόσο καιρό σε αυτό το αφιλόξενο περιβάλλον” δε θα το βλάψει;
Δεν είμαι ειδικός αλλά τέτοιες δοκιμαστικές οπές γίνονται σε δέντρα για να εξεταστούν θέματα υγείας τους. Στη συνέχεια το κομμάτι που αφαιρείται (ένας οβελός διαμέτρου περίπου 1 εκατοστού) ξαναμπαίνει στη θέση του και το δέντρο το αφομοιώνει ακι η πληγή κλείνει. Προφανώς οι επιστήμονες που το έκαναν είχαν περισσότερο ενδιαφέρον από εμάς για το συγκεκριμένο δέντρο και δεν θα έκαναν κάτι που θα το έβλαπτε.