Έκθεση-απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην προσφυγή του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου

“Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου» (ΙΜΔΑ)

Την 7η Ιουνίου 2007 ανακοινώθηκε η έκθεση-απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης (συνν.1) στην προσφυγή του «Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου» (ΙΜΔΑ) κατά της Ελλάδας. Η προσφυγή του ΙΜΔΑ αφορούσε την μόλυνση του περιβάλλοντος από τις δραστηριότητες της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα και την Μεγαλόπολη, και τις επιπτώσεις της μόλυνσης στην υγεία των κατοίκων των περιοχών αυτών και των εργαζομένων στην επιχείρηση. Αφορούσε ακόμη εργατικά δικαιώματα των εργαζομένων στη ΔΕΗ, όπως η προστασία της υγείας και ασφάλειάς τους στην εργασία, και το δικαίωμα σε μειωμένο ωράριο ή πρόσθετες άδειες με αποδοχές.

Στην απόφασή της, η Επιτροπή διαπιστώνει κατ’ αρχήν ότι το Κράτος δεν προστατεύει αποτελεσματικά την υγεία των πολιτών, διότι δεν λαμβάνει μέτρα για να βελτιώσει ουσιαστικά την κατάσταση του περιβάλλοντος. Η Επιτροπή αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ενώ η Ελλάδα δεσμεύεται από το Πρωτόκολλο του Κιότο να αυξήσει τις εκπομπές αερίων ρύπων μόνον κατά 25% μέχρι το 2010, το Εθνικό Σχέδιο Κατανομής Εκπομπών προβλέπει αύξησή τους κατά 39,2%, γεγονός το οποίο, σε συνδυασμό με την αγορά από την ΔΕΗ επιπλέον δικαιωμάτων εκπομπών, φανερώνει την έλλειψη αποφασιστικότητας του Κράτους να περιορίσει ουσιαστικά την μόλυνση του περιβάλλοντος και να προστατεύσει την υγεία των πολιτών. Ακόμη, σύμφωνα με την απόφαση, η Ελλάδα αδιαφορεί για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, δεν παρακολουθεί την υγεία των κατοίκων των θιγόμενων περιοχών και δεν ενθαρρύνει την ενημέρωση και συμμετοχή των πολιτών στη λήψη περιβαλλοντικών αποφάσεων.

Η Επιτροπή διαπιστώνει ακόμη ότι το Κράτος δεν ελέγχει εάν και κατά πόσον εφαρμόζονται οι κανόνες ασφάλειας και υγιεινής στην εργασία, δεν είναι σε θέση να παρέχει αξιόπιστα στοιχεία για τον αριθμό των εργατικών ατυχημάτων στα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ, και εναποθέτει στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας την λήψη μέτρων προστασίας των λιγνιτωρύχων, ενώ τέτοια μέτρα θα έπρεπε να θεσπίζονται με νόμο.

Η εν λόγω απόφαση είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς είναι η πρώτη που αναγνωρίζει τον σύνδεσμο μεταξύ περιβάλλοντος και υγείας, και δέχεταιότι απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική προστασία της υγείαςαποτελεί η διασφάλιση ενός περιβάλλοντος υγιεινού και δίχως ρύπανση. Η Επιτροπή υπογραμμίζει επίσης ότι η συμμόρφωση του Κράτους με τους περιβαλλοντικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι είναι συχνά λιγότερο αυστηροί από το Πρωτόκολλο του Κιότο, δεν αρκεί από μόνη της για να εγγυηθεί τον ουσιαστικό σεβασμό του δικαιώματος στην υγεία, τοποθετώντας έτσι τον άνθρωπο πάνω από τους αριθμούς. Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, πρόκειται για την πρώτη απόφαση διεθνούς οργάνου που αναλύει διεξοδικά το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος και της υγείας σε σχέση με τις λιγνιτικές δραστηριότητες της ΔΕΗ στις περιοχές της Πτολεμαΐδας και της Μεγαλόπολης.

Υπενθυμίζουμε ότι Απέναντι σ’ αυτά τα δεδομένα, ο πολίτης της περιοχής είναι πραγματικά ανίσχυρος. Ακόμα και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί κλείνουν τα μάτια μπροστά στην εξόφθαλμη παραβίαση των σχετικών κοινοτικών οδηγιών. Χαρακτηριστική είναι η τύχη της αναφοράς 933/ 2002 της Οικολογικής Παρέμβασης Πτολεμαΐδας προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, διαμαρτυρόμενοι για τη μη τήρηση μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά την εξόρυξη λιγνίτη από τη ΔΕΗ στα ορυχεία της περιοχής Εορδαίας., τις επιπτώσεις της ρύπανσης στους κάτοικους της περιοχής κλπ..

Η επιτροπή αναφορών του Κοινοβουλίου απέρριψε το αίτημα ως αβάσιμο, κάνοντας χρήση ενός εγγράφου που είχε αποστείλει ως ενισχυτικό της άποψής, δηλαδή το επιβαρυντικό για τη ΔΕΗ πόρισμα μιας επιθεώρησης από υπηρεσίες της νομαρχίας Κοζάνης.

«Το κείμενο που διαβιβάστηκε από τον αναφέροντα δεν αποτελεί απόδειξη παραβίασης της κοινοτικής νομοθεσίας από την Ελληνική Δημοκρατία. Αντίθετα, προκύπτει ότι οι αρμόδιες εθνικές αρχές άσκησαν αποτελεσματικό έλεγχο στη λειτουργία του ορυχείου της Πτολεμαΐδας και κίνησαν τη διαδικασία των κυρώσεων που προβλέπονται από το εθνικό δίκαιο. Συνεπώς, δεν είναι δυνατό να κινηθεί διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας» (25/4/05) (συνν.2).

Ν.Δ.ΣΤΕΦΑΝΗΣ
Προηγούμενη αναφορά μας στο θέμα:

http://ecology-salonika.gr/lib/?p=689