Συνέντευξη του Μ. Τρεμόπουλου στη Μαρίνα Κουρμπέλα στο περιοδικό «Ασφαλιστική Αγορά»
Αγώνες στη Βουλή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τη διαφάνεια στις χρηματοδοτήσεις που χορηγούνται από τα ταμεία της στα κράτη-μέλη και για την αντιμετώπιση του φθοροποιού φαινομένου της ανεξέλεγκτης εμπορίας παράγωγων χρηματοπιστωτικών προϊόντων κάνει ο Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, κ. Μιχάλης Τρεμόπουλος, ενώ προωθεί και υποστηρίζει ρυθμίσεις για πρωτοβουλίες, προϊόντα και υπηρεσίες που είναι φιλικά προς το περιβάλλον και ευεργετικά για τους καταναλωτές. Το θέματα αυτά, τα οποία αποτελούν μέρος, μόνον, της πλούσιας ευρωβουλευτικής δραστηριότητάς του, αναπτύσσει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Ασφαλιστική Αγορά».
Κύριε Τρεμόπουλε, έχετε συντάξει εξ ονόματος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της οποίας είστε Αντιπρόεδρος, την έκθεση «σχετικά με τη διαφάνεια στην Περιφερειακή Πολιτική και τη χρηματοδότησή της». Τι ισχύει, σήμερα, στην ΕΕ στο θέμα της διαφάνειας, σχετικά με τα ενωσιακά κονδύλια που διατίθενται από την ΕΕ στα κράτη-μέλη της;
Μ.Τρ.: Στους καιρούς που ζούμε έχει γίνει περισσότερο από ποτέ άλλοτε αντιληπτή η αξία και η αναγκαιότητα της διαφάνειας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά. Τα χρήματα που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση με τη μορφή των επιδοτήσεων (χρήματα, δηλαδή, που δεν επιστρέφονται) είναι χρήματα που προέρχονται, κατά κύριο λόγο, από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους.
Η ενημέρωση του κοινού σχετικά με τους αποδέκτες των κονδυλίων της ΕΕ αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για τη Διαφάνεια (ΕΠΔ). Το άρθρο 30 του δημοσιονομικού κανονισμού απαιτεί από τα κράτη να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο κατανομής των κονδυλίων της ΕΕ στο πλαίσιο της κοινής διαχείρισης, ιδίως μέσω της εκ των υστέρων δημοσιοποίησης των δικαιούχων. Όσον αφορά τη δημοσιοποίηση των δικαιούχων των διαρθρωτικών ταμείων και του Ταμείου Συνοχής, η υποχρέωση αυτή συγκεκριμενοποιείται περισσότερο από τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1828/2006 της Επιτροπής, που απαιτεί τη δημοσιοποίηση τριών κατηγοριών πληροφοριών: α) του καταλόγου των δικαιούχων, β) των ονομασιών των πράξεων και γ) του ποσού της δημόσιας χρηματοδότησης που χορηγείται στις πράξεις αυτές.
Ποιο είναι το βασικό αίτημά σας στο θέμα της διαφάνειας, σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;
Μ.Τρ.: Η βελτίωση της διαφάνειας στη χρηματοδότηση μεγάλων έργων από την ΕΕ.
Σας αναφέρω ότι, σύμφωνα με το άρθρο 41 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει ή να απορρίπτει σημαντικά σχέδια –δηλαδή πράξεις άνω των 25 εκατομμυρίων ευρώ στον τομέα του περιβάλλοντος ή 50 εκατομμυρίων ευρώ σε άλλους τομείς–, που υποβάλλονται από τα κράτη-μέλη.
Η δημοσίευση πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου σχετικά με σημαντικά σχέδια πριν από τη λήψη από την Κομισιόν της απόφασης για τη χρηματοδότησή τους αποτελεί κοινή πρακτική μεταξύ των διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έλεγα ότι στο θέμα αυτό αποτελεί λυπηρή εξαίρεση. Δεν συντρέχει κανένας λόγος τα πρότυπα διαφάνειάς της να είναι χαμηλότερα των προτύπων της ΕΤΕπ. Η Γενική Διεύθυνση REGIO της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδια για τα θέματα της Περιφερειακής Πολιτικής, πρέπει να δημιουργήσει μια ιστοσελίδα με πλήρη κατάλογο των σημαντικών σχεδίων, βασιζόμενη στο παράδειγμα της ιστοσελίδας της ΕΤΕπ.
Αυτή η ιστοσελίδα θα πρέπει επίσης να επιτρέπει την υποβολή παρατηρήσεων σχετικά με σχέδια αυτού του είδους, ώστε να μπορεί η Επιτροπή να επωφεληθεί από πλήθος πηγών πληροφοριών όσον αφορά τα υποβληθέντα σχέδια, γεγονός το οποίο θα της επιτρέψει να λαμβάνει καλύτερες και πιο τεκμηριωμένες αποφάσεις.
Η Έκθεσή σας έχει εγκριθεί από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης;
Μ.Τρ.: Ναι, εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία στις 27 Απριλίου από την επιτροπή, τη REGI όπως τη λέμε στο ευρωκοινοβούλιο. Στη συνέχεια η Έκθεση υπερψηφίστηκε και μάλιστα με τεράστια πλειοψηφία από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, στις 15 Ιουνίου. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Έκθεση υποστηρίχθηκε από όλες τις πολιτικές ομάδες, συγκεντρώνοντας 629 θετικές ψήφους ευρωβουλευτών, 6 αρνητικές και 26 λευκά.
Ποια συνέχεια θα δοθεί μετά την ψήφισή της;
Μ.Τρ.: Ελπίζω ότι στη συνέχεια θα υιοθετηθούν και από την Κομισιόν, ως βάση σχετικού Ευρωπαϊκού Κανονισμού ή Οδηγίας, ώστε να ισχύσουν και στην πράξη.
Χρηματαγορές
Με ερώτησή σας στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ζητούσατε να μπει ένα “πράσινο χαλινάρι” στις χρηματαγορές. Τι ακριβώς εννοείτε;
Μ.Τρ.: Κυρίως, επισήμανα το ρόλο των προϊόντων όπως τα «Ασφάλιστρα έναντι Κινδύνου Χρεοκοπίας» (C.D.S) στην τελευταία διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά και τη χρήση τους ως βασικών εργαλείων στις πρόσφατες κερδοσκοπικές επιθέσεις εναντίον των πιο αδύναμων κρίκων της ευρωζώνης, και ιδιαίτερα εναντίον της ελληνικής οικονομίας.
Σήμερα, οι χρηματαγορές έχουν φθάσει να λειτουργούν ως ανεξέλεγκτα γραφεία στοιχημάτων, όπου συχνά κρίνεται η τύχη ολόκληρων χωρών, με τη διόγκωση των spread στα επιτόκια δανεισμού του δημοσίου.
Η συζήτηση για τους κανόνες λειτουργίας τους οφείλει, πρώτα από όλα, να ορθώσει απόλυτους φραγμούς στην καταστροφική αυτή τάση. Σε μια τέτοια κατεύθυνση, το πράσινο κίνημα έχει έγκαιρα καταθέσει μια σειρά ριζοσπαστικές και άμεσα εφαρμόσιμες προτάσεις. Η οικονομία είναι βιώσιμη μόνο όταν κινείται στα πλαίσια που της καθορίζουν το περιβάλλον και η ανάγκη για κοινωνική συνοχή.
Το ερώτημά μου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφορά τις ρυθμίσεις που σκοπεύει να ενσωματώσει στην υπό διαμόρφωση Οδηγία για τις Χρηματαγορές, και το κατά πόσο θα επιδιώξει αποτελεσματικές ρυθμίσεις και σε διεθνές επίπεδο.
Τι ακριβώς ρωτήσατε την Επιτροπή, σχετικά με τη ρύθμιση των αγορών παραγώγων χρηματοπιστωτικών προϊόντων;
Μ.Τρ.: Η ερώτησή μου ζητούσε από την Κομισιόν μια σαφή απάντηση:
- Aν αναγνωρίζει τους κινδύνους για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία από την ανεξέλεγκτη εμπορία παράγωγων χρηματοπιστωτικών προϊόντων χωρίς επαρκή ρύθμιση και εμπορία των αγορών τους.
- Αν σκοπεύει να περιλάβει τις σχετικές πρακτικές στις ρυθμίσεις της υπό διαμόρφωση ευρωπαϊκής οδηγίας για τις χρηματαγορές.
- Αν εξετάζει το ενδεχόμενο να επιδιώξει αντίστοιχες ρυθμίσεις και σε διεθνές επίπεδο, στα πλαίσια οργανισμών και φόρουμ όπως το G-20.
Παρατηρούμε πως, την τελευταία διετία, παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα όπως τα Ασφάλιστρα έναντι Κινδύνου Χρεοκοπίας (C.D.S.) έχουν παίξει καταλυτικό ρόλο στην κατάρρευση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην Ε.Ε. και τις Η.Π.Α., που αποτέλεσε την απαρχή της οικονομικής κρίσης των ημερών μας. Τα ίδια προϊόντα, ως μηχανισμοί διαμόρφωσης των spread για τα επιτόκια δανεισμού, αποτέλεσαν βασικό εργαλείο των πρόσφατων κερδοσκοπικών επιθέσεων εναντίον χωρών της Ευρωζώνης, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία ή η Ιρλανδία. Σε μελέτες και δημοσιεύματα έχουν επισημανθεί τόσο η αδιαφάνεια που εμπεριέχουν όσο και οι «συστημικοί κίνδυνοι» που συνδέονται με την εκτεταμένη χρήση τους. Σε πολλές χώρες οι φορολογούμενοι έχουν επιβαρυνθεί με υπέρογκα ποσά για τη διάσωση τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών που κινδύνευσαν με κατάρρευση. Ιδιαίτερα σε χώρες με ήδη υψηλά δημόσια ελλείμματα, οι δαπάνες αυτές δημιούργησαν σοβαρότατα δημοσιονομικά προβλήματα. Από αρκετές πλευρές έχει ζητηθεί αυστηρή ρύθμιση των χρηματαγορών, με φορολόγηση αντίστοιχη με το «συστημικό κίνδυνο» που αντιπροσωπεύει κάθε προϊόν, ειδικές διαδικασίες αδειοδότησής τους, περιορισμούς στις συναλλαγές, δικαιοδοσία αναστολής της διαπραγμάτευσής τους σε ειδικές περιπτώσεις ή και ολική κατάργηση της πρακτικής των ακάλυπτων πωλήσεων (short selling), στην οποία βασίζεται η δημιουργία τους.
Ηλεκτρικά αυτοκίνητα
Κύριε Τρεμόπουλε, ποια είναι η θέση σας για την ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων, που απασχολεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπως και τα άλλα Θεσμικά Όργανα της ΕΕ;
Μ.Τρ.: Κατ’ αρχάς να σημειώσω ότι η Ισπανική Προεδρία δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κλιματικής μεταβολής, ενώ το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας με απόφασή του κάλεσε την Επιτροπή να καταρτίσει σχέδιο δράσης για καθαρά και ενεργειακά αποδοτικά αυτοκίνητα, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης των ευφυών δικτύων.
Τέλος, τον περασμένο μήνα, η Επιτροπή παρουσίασε ανακοίνωση σχετικά με μια ευρωπαϊκή στρατηγική για καθαρά και ενεργειακά αποδοτικά οχήματα. Είναι θετικό ότι με τους στόχους αυτούς αρχίζουμε να ξεφεύγουμε από την αρχική εμμονή στη μαζική χρήση αμφιλεγόμενων βιοκαυσίμων ως μόνου τρόπου να περιορίσουμε τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τις μεταφορές.
Για τους Πράσινους, πάντως, ηλεκτρικά οχήματα που πρέπει επίσης να εξελιχθούν και να προωθηθούν είναι και τα Μέσα Σταθερής Τροχιάς των δημόσιων συγκοινωνιών, όπως το τραμ.
Πιστεύω πως είναι καιρός η Επιτροπή και τα κράτη-μέλη να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για την ύπαρξη ενιαίας αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων, διασφαλίζοντας παράλληλα στενό συντονισμό των πολιτικών σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου η στροφή προς ένα σύστημα μεταφορών χωρίς άνθρακα να μην έχει αρνητικές συνέπειες στην κοινωνία και την απασχόληση, και να προληφθεί παράλληλα η ύπαρξη ασύμβατων συστημάτων και προτύπων, που δε θα μπορούν να είναι συμβατά μεταξύ τους.
Επίσης, η ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων θα πρέπει να είναι καλά ισορροπημένη και να κινείται στο πλαίσιο μιας μελλοντικής αειφορικής πολιτικής για την κινητικότητα, που θα αποδίδει αποφασιστική σημασία, μεταξύ άλλων, στην πρόληψη των ατυχημάτων, τη χρήση του χώρου, τη συμφόρηση, τη συνολική κατανάλωση ενέργειας, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, το θόρυβο και τις εκπομπές αερίων, τονίζοντας παράλληλα ότι η ανάπτυξη της ηλεκτρικής κινητικότητας θα πρέπει να περιλαμβάνει ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ηλεκτρικά ποδήλατα, τραμ, τρένα, κ.λπ.
Ελλάδα και οικονομική κρίση
Πιστεύετε πως αν τα μέτρα περικοπής και περιστολής έχουν ως συνέχεια μέτρα έντονου αναπτυξιακού χαρακτήρα, η Ελλάδα θα μπορούσε να οδηγηθεί στην έξοδο από την κρίση στο διάστημα μιας διετίας; Τι προτάσεις θα κάνατε προς την κατεύθυνση αυτή;
Μ.Τρ.: Για να συμβεί κάτι τέτοιο, θα χρειαστούν πολύ εκτεταμένες επενδύσεις στην κατεύθυνση των υποδομών βιωσιμότητας, στα πλαίσια μιας πράσινης στροφής. Τέτοιες πρωτοβουλίες θα περιόριζαν την ύφεση, θα δημιουργούσαν θέσεις εργασίας, θα βοηθούσαν στην υπεράσπιση του περιβάλλοντος και, επιπλέον, θα πρόσφεραν στους πολίτες ένα είδος «κοινωνικού μισθού»: τώρα που τα καύσιμα είναι ακριβά και τα εισοδήματα περιορισμένα, δε θα είχαν διπλή αξία για τους πολίτες οι εναλλακτικές λύσεις απέναντι στο ΙΧ;
Το θέμα είναι, όμως, αν υπάρχει η πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο: δυστυχώς, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στο κλείσιμο του μισού σιδηροδρομικού δικτύου, την ώρα που επιμένει στους ιλιγγιώδεις εξοπλισμούς και σε μεγαλομανίες, όπως οι Μεσογειακοί Αγώνες του 2013.
Ο κ. Μιχάλης Τρεμόπουλος είναι Mέλος της Πολιτικής Ομάδας τωv Πρασίvωv/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία του Ευρωκοινοβουλίου.
Είναι Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, Μέλος της Αντιπροσωπείας για τις σχέσεις με την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και το Κοσσυφοπέδιο.
Είναι Αναπληρωτής στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και στην Αντιπροσωπεία της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ-Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.