Συνέντευξη του Μιχάλη Τρεμόπουλου στην τουρκική εφημερίδα Χουριέτ

Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, παραχώρησε συνέντευξη στον ανταποκριτή της εφημερίδας Hurriyet στην Ελλάδα. Η Hurriyet δημοσίευσε μέρος της (δείτε: http://www.hurriyet.com.tr/dunya/12006536.asp?gid=200 ) το οποίο αναμεταδίδουν (σε διάφορες εκδοχές) ελληνικά ιστολόγια (blog για όσους δεν καταλαβαίνουν…)

Παραθέτουμε το πλήρες κείμενο της συνέντευξης όπως δόθηκε στα ελληνικά

Συνέντευξη του Μιχάλη Τρεμόπουλου στην τουρκική εφημερίδα Χουριέτ (προς τον ανταποκριτή της στην Αθήνα Yeorgios Kirbakis)

1. Καταρχήν ένα σύντομο βιογραφικό σας. Αν έχετε στην καταγωγή σας Μικρασιάτες κτλ.

Γεννήθηκα στις Σέρρες το 1958 και από 3 ετών ζω στη Θεσσαλονίκη. Ο πατέρας μου καταγόταν από το Βόιο Κοζάνης ενώ η μητέρα μου καταγόταν από προσφυγική οικογένεια της Ανατολικής Θράκης (Αδριανούπολη και 40 Εκκλησιές).

Δημοσιογράφος, συγγραφέας, δικηγόρος, με μεταπτυχιακό στην Κοινωνική Οικολογία (Η.Π.Α.). Εκλεγμένος νομαρχιακός σύμβουλος Θεσσαλονίκης από το 1998.

Ιδρυτικό μέλος των Οικολόγων Πράσινων, μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου και επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου και το 2004.

Με έντονη οικολογική και ανθρωπιστική από το 1975, ιδρυτικό στέλεχος και πρόεδρος της Ένωσης για την Ποιότητα της Ζωής (Ε.ΠΟΙ.ΖΩ.) στη Θεσσαλονίκη (1978-82), της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης (1982), του Κέντρου Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων, του Κέντρου Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για θέματα ρατσισμού, ξενοφοβίας, οικολογίας και μη βίας «Αντιγόνη» και ενεργό μέλος στο καταναλωτικό κίνημα, στην περιβαλλοντική εκπαίδευση (ΠΕΕΚΠΕ), στο αντιρατσιστικό και στο γονεϊκό κίνημα.

Με πολλές δίκες (αλλά καμία καταδίκη) για τους αγώνες μου ενάντια στην οικοπεδοποίηση των δασών και υπέρ του συλλογικού συμφέροντος.

Είμαι παντρεμένος, με δύο γιους, 10 κι 15 ετών.

Μετά την επιτυχία των Οικολόγων Πράσινων στις τελευταίες ευρωεκλογές, που πήραν το 3,5% των ψήφων, είμαι ευρωβουλευτής τους, ενταγμένος στην ομάδα των Πρασίνων του Ευρωκοινοβουλίου.

2. Πως εξηγείτε την εκλογική επιτυχία των Οικολόγων Πράσινων;

Καταφέραμε να πείσουμε ότι είμαστε μια σοβαρή και υπεύθυνη δύναμη απλών πολιτών, με δράσεις σε θέματα περιβάλλοντος, ποιότητας ζωής, δικαιωμάτων και κοινωνικής αλληλεγγύης, με απόψεις και θέσεις σε μία σειρά θεμάτων. Αυτό εκτιμήθηκε και πετύχαμε αυτή την ιστορική επιτυχία με την εκλογή του πρώτου Έλληνα Πράσινου ευρωβουλευτή.

Δεν είμαστε μόδα, δεν είμαστε διαμαρτυρία, δεν είμαστε ούτε επίδοξοι κυβερνητικοί εταίροι και σαφώς δεν είμαστε επαγγελματίες πολιτικοί. Είμαστε άνθρωποι της διπλανής πόρτας, πολίτες που ανησυχούμε, ενδιαφερόμαστε να γίνει η ζωή μας καλύτερη και προτείνουμε μια πράσινη λύση σε αυτό. Την αντίληψη αυτή αρχίζουμε να την περνάμε και στην κοινωνία. Αυτό άλλωστε είναι και το πιο σημαντικό μήνυμα των ευρωεκλογών.

3. Τι σκέφτεστε να κάνετε στην ευρωβουλή;

Ενταγμένοι στην ομάδα των Ευρωπαίων Πρασίνων -η οποία ενδυναμώνεται- θα αναλάβουμε πρωτοβουλίες με στόχο μια Ευρώπη από τον Ατλαντικό μέχρι τα Ουράλια, οικολογική, αυτόνομη, με στοιχεία άμεσης δημοκρατίας και αυτοδιαχείρισης. Η δράση μας θα επικεντρωθεί στα περιβαλλοντικά προβλήματα του τόπου μας και της ευρύτερης περιοχής μας, διότι το περιβάλλον και η προστασία του είναι οικουμενικό πρόβλημα που δεν μπορεί να περιοριστεί στα σύνορα μιας μόνο χώρας. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας θα βρεθούν επίσης τα ζητήματα της προάσπισης της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών, του πολιτισμού, αλλά και εξάλειψης κάθε εστίας ρατσισμού, εθνικισμού, πολεμοκαπηλίας, καθώς και κοινωνικής και οικονομικής αδικίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή επικράτεια και παγκόσμια.

Να σημειωθεί ότι στο Ευρωκοινοβούλιο θα προσπαθήσω ως μόνος Πράσινος ευρωβουλευτής από τη ΝΑ. Ευρώπη να εκφράσω και τα αιτήματα και τους αγώνες των άλλων Βαλκάνιων Πράσινων, ανάμεσά τους και της Τουρκίας.

4. Πως εξηγείτε την “επίθεση” ορισμένων πολιτικών κομμάτων ή μέλη αυτών, για μια πρόταση που είχε κάνει ο κύριος Μπουτάρης και “υποστηρίξατε” και εσείς για την ονομασία ενός δρόμου στην Θεσσαλονίκη ως “οδός Κεμάλ Ατατούρκ”;

Είχα αναφερθεί στην πρόταση αυτή για τον εκ Θεσσαλονίκης καταγόμενο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, υπερασπίζοντας την πολυεθνική διάσταση στην ιστορία της πόλης μου. Δεχθήκαμε σφοδρή πολιτική κριτική επειδή τα τραύματα δεν έχουν κλείσει ακόμη. Όταν επικαλεστήκαμε τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος λίγα χρόνια μετά τον πόλεμο του 1922, θεμελίωσε μια πολιτική φιλίας και ειρηνικής συνεργασίας με τον Κεμάλ, κλείνοντας έτσι τη μαύρη σελίδα της «μικρασιατικής καταστροφής» και των ελληνοτουρκικών πολέμων, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις των δυο λαών, κάποιοι μας κατηγόρησαν ότι θεωρούμε τον εαυτό μας… ισοϋψή με εκείνον.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε, πάντως, δηλώσει ότι υποστηρίζουμε το είδος της ιστορικής μνήμης που ένωσε την Ευρώπη μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και όχι εκείνο που έκανε ερείπια την πρώην Γιουγκοσλαβία. Δυστυχώς η άποψη αυτή ενοχλεί ακόμη πολλούς, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις γειτονικές της χώρες.

Η οικολογική κοινωνία σημαίνει –εκτός των άλλων- και σεβασμό της ιστορίας των άλλων. Είτε μας αρέσει, είτε όχι, την ιστορία πρέπει να προσπαθήσουμε να τη βλέπουμε με το ίδιο μάτι.

5. Πριν το 1955 υπήρχε τέτοια οδός στην Θεσσαλονίκη. Σκέφτεστε να ανακινήσετε το θέμα;

Η ονοματοδοσία των οδών είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης και σε πολλούς δρόμους έχουν δοθεί ονόματα βασιλέων ή και πολιτικών που έβλαψαν τον τόπο. Ο κ. Μπουτάρης, ιδρυτικό μέλος του φιλελεύθερου Κόμματος της ΔΡΑΣΗΣ, ήταν το 2006 υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης με την υποστήριξη και των Οικολόγων Πράσινων. Ο παλαιός δήμαρχος της πόλης Απόστολος Κοσμόπουλος –που ανήκε μάλιστα στην άκρα δεξιά της εποχής – είχε ήδη μετονομάσει τον παρακείμενο στο τουρκικό προξενείο μικρό δρόμο, σε οδό Κεμάλ Ατατούρκ το 1938. Το όνομα αυτό διατηρήθηκε μέχρι το 1955, οπότε ως αντίδραση στα επιθετικά γεγονότα εναντίον των Ελλήνων της Istanbul/Constantinople, τα οποία καυτηρίασε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Ερτογάν, μετονομάστηκε σε οδό Αγ. Παύλου.

Η περίοδος που ακολούθησε, έφερε πολλά δεινά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά θα θέλαμε όλα αυτά να αποδειχθούν τελικά μια προσωρινή παρένθεση. Προς το παρόν δυστυχώς κάποιοι έχουν ιστορική μνήμη για να εξηγούν μόνο το δικό τους παρόν, αλλά αυτό είναι θέμα Παιδείας και δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο.

6. Τι πιστεύετε για την Ελληνοτουρκική φιλία; Πως βλέπετε το επίπεδο των σχέσεων σήμερα; Ως ευρωβουλευτής σκέφτεστε να λάβετε πρωτοβουλίες;

Νομίζω ότι οι σχέσεις μπορούν να γίνουν καλύτερες. Υπάρχουν διαφορές, αλλά υπάρχει και το Διεθνές Δίκαιο ως πλαίσιο για την επίλυσή τους.

Η οικολογική κρίση φέρνει νέα δεδομένα, καθώς κάνει τους άμεσους γείτονες κάθε χώρας αναγκαστικούς συνεργάτες στη διαχείριση του περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουν προτείνει προκαταρκτική συμφωνία αμοιβαίου αποκλεισμού κάθε υποθαλάσσιας έρευνας για πετρέλαιο στο Αιγαίο.

Οι σχέσεις μεταξύ των γειτόνων είναι διαρκείς, εξελικτικές σχέσεις και περνούν από διάφορες φάσεις.

Πιστεύω ωστόσο ότι οι Έλληνες και οι Τούρκοι πολίτες βρίσκονται πολύ πιο κοντά από τις ηγεσίες τους. Άλλωστε τους συνδέουν πολλά κοινά στοιχεία, ενώ αντιμετωπίζουν ακόμη περισσότερα κοινά προβλήματα.

Εμείς έχουμε τους φίλους μας Πράσινους στην Τουρκία, διατηρούμε άριστες πολιτικές και προσωπικές σχέσεις μαζί τους, έχουμε ήδη αναλάβει κοινές πρωτοβουλίες και θα αναλάβουμε και άλλες στο πλαίσιο και του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος.

Ασφαλώς οι πρωτοβουλίες θα αφορούν στην αντιμετώπιση των κοινών περιβαλλοντικών προβλημάτων, με πρώτο τη μη κατασκευή και λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων στην Τουρκία, καθώς οι κίνδυνοι είναι άμεσοι και σημαντικοί για όλη τη σεισμόπληκτη περιοχή μας.

Η δράση μας θα αφορά επίσης τη διεκδίκηση πλήρους ισοτιμίας για όλες τις μειονότητες που υπάρχουν σε Ελλάδα και Τουρκία αλλά και για την αντιμετώπιση του εθνικισμού εκατέρωθεν και των εντάσεων που προκαλούν οι πολεμοχαρείς πολιτικο-στρατιωτικοί κύκλοι, με απόλυτο αμοιβαίο σεβασμό των διμερών συνθηκών και του διεθνούς δικαίου. Γιατί δυστυχώς είναι μύθος ότι οι χώρες μας τιμούν τις υπογραφές τους και σέβονται τους διεθνείς κανονισμούς. Αντιλαμβάνεστε τα τεράστια οφέλη που θα προκύψουν και για τους δυο λαούς, αλλά και για το περιβάλλον, αν εκμηδενιστούν οι ανάγκες για τους υπέρογκους σήμερα εξοπλισμούς.

7. Τι σκέφτεστε για τον Κεμάλ ως μια “ιστορική” φυσιογνωμία;

Οι ιστορικές φυσιογνωμίες είναι υπόθεση των ιστορικών και δεν θα πρέπει να αποτελούν παράμετρο της τρέχουσας πολιτικής. Η εθνική ολοκλήρωση των περισσότερων χωρών της περιοχής μας σημαδεύτηκε, δυστυχώς, και από πραγματικές τραγωδίες για πληθυσμούς που δε χωρούσαν στις «εθνικές ομοιογένειες». Από την ιστορία θα έπρεπε να διδασκόμαστε. Η αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας είναι χρέος μας προς τις επόμενες γενιές.

Ο Κεμάλ είναι γνωστό ότι ήταν ο θεμελιωτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους που αναδύθηκε μετά τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η Τουρκία και ο τουρκικός λαός τον τίμησε και τον τιμά γι’ αυτό. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορώ παρά να το σεβαστώ. Βέβαια ιδεολογικά και πολιτικά είμαστε στον αντίποδα του κεμαλισμού και κυρίως στην προσπάθεια και τις μεθόδους που ακολουθήθηκαν για την «εθνική ομογενοποίηση». Για σήμερα πάντως θεωρώ ότι η φιλοσοφία και οι οραματισμοί του είναι ιστορικά ξεπερασμένοι και δεν βλέπω πως θα μπορούσαν να εμπνέουν σήμερα τουλάχιστον το Πράσινο κίνημα.

Σε ότι αφορά το ρόλο του Κεμάλ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις νομίζω ότι θα έπρεπε να αποτελέσει το αντικείμενο μελέτης κοινών ελληνοτουρκικών ομάδων ιστορικών. Πριν λίγα χρόνια είχε γίνει στη Θεσσαλονίκη από μία ομάδα επιχειρηματιών η προσπάθεια να γίνει ένα συνέδριο για τον Κεμάλ και τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Θα πρέπει τέτοιες προσπάθειες να τις ενισχύσουμε και να τις διευρύνουμε. Πρέπει να μελετάμε και να γνωρίσουμε το παρελθόν αναγνωρίζοντας τα ιστορικά γεγονότα με ειλικρίνεια όχι για να αναζητήσουμε και να τονίσουμε τι μας χώρισε κατά το παρελθόν, αλλά για να μπορούμε να έχουμε σωστή άποψη για το πώς φτάσαμε στο σήμερα και το πώς θα υπερβούμε τις όποιες αντιπαραθέσεις μας στην προοπτική της ειρήνης, της συνεργασίας και της ευημερίας των λαών μας.

8. Ποια πρέπει να είναι η θέση τις Τουρκίας στην ΕΕ; Συμμερίζεστε τις απόψεις Σαρκοζύ;

Προσωπικά είμαι πεπεισμένος ότι δεν πρέπει να τίθενται πολιτισμικά κριτήρια για τον αποκλεισμό μιας χώρας από τις τάξεις της Ένωσης. Από την άλλη δεν θα έπρεπε να αγνοήσουμε τα επιχειρήματα για την ανάγκη εμβάθυνσης και την ανάγκη εξέλιξης της ΕΕ.

Στην εκλογική μας διακήρυξη, οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε δηλώσει ότι υποστηρίζουμε την ένταξη όλων των γειτονικών μας χωρών στην ΕΕ, χωρίς εκπτώσεις όμως από το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτό φυσικά ισχύει εφόσον το επιθυμούν και οι πολίτες τους.

Από κει και πέρα, εμείς τασσόμαστε υπέρ της μετεξέλιξης της Ε.Ε., με ξεπέρασμα των αδιαφανών μηχανισμών των Βρυξελλών, σε μια ομοσπονδιακή Ευρώπη, που τις αποφάσεις θα παίρνουν οι ίδιοι οι πολίτες της, ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη, μόρφωση, φύλο, χρώμα, εθνική καταγωγή, θρησκεία και ερωτικό προσανατολισμό.

9. Όσον αφορά τις μειονότητες στην Ελλάδα, συμμερίζεστε το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού;

Η Ελλάδα είναι μία δημοκρατική χώρα και έχει υπογράψει τις διεθνείς συνθήκες περί σεβασμού των ατομικών δικαιωμάτων. Οι χώρες πρέπει να τιμούν τις υπογραφές τους και να σέβονται τους διεθνείς κανονισμούς. Δυστυχώς, όμως, η Ελλάδα, όπως και η Τουρκία και άλλα ευρωπαϊκά κράτη βρίσκονται στον πάτο στον τομέα αυτό. Το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού -με βάση και τη συνθήκη της Κοπεγχάγης, την οποία έχει υπογράψει η χώρα μου αλλά δεν έχει κυρώσει- είναι ατομικό δικαίωμα, διεθνώς αναγνωρισμένο, το οποίο ουδείς μπορεί να στερήσει. Τα θέματα των ατομικών δικαιωμάτων, δεν είναι θέματα πολιτικής και οι πολιτικοί μπορεί να παρεμβαίνουν μόνο για διεύρυνση αυτών των δικαιωμάτων. Πιστεύει κανείς ότι εάν εγώ διαφωνούσα με τον αυτοπροσδιορισμό, θα μπορούσα να τον απαγορεύσω;

Και την ίδια ακριβώς άποψη έχω για τις μειονότητες σε όλον τον κόσμο. Και στην Ελλάδα και στην Τουρκία, όπου γνωρίζετε ότι κουρδικές οργανώσεις καταγγέλλουν παραβιάσεις δικαιωμάτων, και παντού. Σε όλον τον κόσμο θα πρέπει να πάψουν οι διακρίσεις.

Σε πολιτικό επίπεδο, ζητάμε από την Ελλάδα να κυρώσει και να εφαρμόσει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση-Πλαίσιο για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, την οποία έχει ήδη υπογράψει. Ακριβώς το ίδιο θα ζητούσα και από την Τουρκία.

Θα περίμενα επίσης να δω χειρονομίες καλής θέλησης, όπως η προστασία των περιουσιακών και κληρονομικών δικαιωμάτων των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου, καθώς και η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Θα ήταν ένα μήνυμα ότι η Τουρκία επιθυμεί να επιστρέψουμε στην περίοδο της ελληνοτουρκικής φιλίας, όταν η συγκεκριμένη Σχολή λειτουργούσε σε πλήρη άνθηση. Ως Πράσινους μας ενδιαφέρει άλλωστε ιδιαίτερα το Ορθόδοξο Πατριαρχείο, καθώς παίζει ενεργό ρόλο τόσο στην παγκόσμια ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, όσο και στο διάλογο μεταξύ διαφορετικών θρησκειών και πολιτισμών. Πιστεύω όμως ότι το πατριαρχείο είναι σημαντικό και για την ίδια την Τουρκία: ως θρησκευτική έδρα των ορθόδοξων όλης της δυτικής Ευρώπης, προσφέρει ένα σοβαρό επιχείρημα ότι η Τουρκία δε μπορεί να αποκλείεται από την Ε.Ε. εφόσον εκπληρώσει το λεγόμενο «ευρωπαϊκό κεκτημένο».

10. Έχετε γνωστούς-φίλους στην Τουρκία; Ποιούς Τούρκους συγγραφείς κτλ γνωρίζετε;

Έχω –και λόγω επαγγέλματος και λόγω καταγωγής- αρκετούς Τούρκους φίλους, σε μια εποχή μάλιστα που η κοινωνική και οικονομική εξέλιξη, αλλά ιδίως η τεχνολογία- υπερβαίνει τα εθνικά και κρατικά σύνορα. Έχουμε άλλωστε –όπως προανέφερα- άριστες πολιτικές αλλά και προσωπικές σχέσεις με τους Τούρκους Πράσινους αλλά και με ακτιβιστές για το περιβάλλον, τη διατροφή χωρίς μεταλλαγμένα, τα δικαιώματα κτλ. Επιπλέον, μαζί με τη σύζυγό μου, που είναι αρχαιολόγος, έχουμε επισκεφτεί πάρα πολλά μέρη της Τουρκίας και έχουμε εντυπωσιαστεί από τις ομορφιές, τον αρχαιολογικό πλούτο και τη φιλικότητα των ανθρώπων.

Προτιμώ τους κλασσικούς συγγραφείς. Ο Ναζίμ Χικμέτ είχε γεννηθεί στην πόλη μου, τη Θεσσαλονίκη. Έχει καιρό που ένας φίλος μου, μέλος των Οικολόγων Πράσινων, πρότεινε να ονομάσουμε ένα δρόμο της Θεσσαλονίκης σε οδό Ναζίμ Χικμετ. Μάλιστα έκανε την πρόταση ενώ μιλούσαμε περί δημοκρατίας, πίνοντας καφέ. Ελληνικό ή τούρκικο να τον πεις, ο ίδιος καφές είναι…

Σχεδόν κλασσικός, αν και σύγχρονος, είναι για μένα και ένας άλλος Τούρκος συγγραφέας, ο Ορχάν Παμούκ. «Λεπτομέρεια» που οι περισσότεροι αγνοούν, είναι ότι το 2004 είχε υποστηρίξει επίσημα το 2004 την κοινή καμπάνια των Πράσινων για τις ευρωεκλογές.

11. Ποιά η “πραγματικότητα” στην Ελλάδα όσον αφορά το περιβάλλον; Είναι αρκετή η ευαισθητοποίηση των πολιτών;

Η Ελλάδα δεν είναι παράδεισος οικολογικής πολιτικής. Κάθε άλλο. Εμείς βάλαμε το θέμα στην πολιτική ατζέντα και χαιρόμαστε που τώρα αναφέρονται σε αυτό όλα τα κόμματα και η κυβέρνηση. Μένει βέβαια να δούμε κατά πόσο το εννοούν πραγματικά. Αυτή είναι η μεγαλύτερη επιτυχία μας!

Î