To σχολείο κλείνει (κάποτε) …………… [Λογόπλασμα]
H Αντωνέλα καταγόταν απ’ την Απουλία. Ήταν μελαχρινή νότια, με όμορφα χαρακτηριστικά και γεννήθηκε για να αγαπήσει τον Τζιάνι. Τα έφτιαξαν στα δεκαπέντε τους και κείνη πίστεψε πως ο έρωτας τους θα γεμίσει όλη τους τη ζωή κι ακόμα παραπέρα, μα στα δεκαεπτά εκείνος γνώρισε τη Σαντρέλα και άφησε μόνη την Αντωνέλα. Ο Ρίνο καταγόταν απ’ το Νεράνο κοντά στο Αμάλφι. Έφερε στις πόλεις την αρρενωπότητα του χωριού του και κάποιους λίγο τραχείς τρόπους της Καμπανίας. Ίσως αυτό γοήτευσε τη Ντομένικα από παλιά και τον αγάπησε παράφορα, χωρίς ανταπόκριση, κλαίγοντας γι’ αυτόν καθημερινά.
Ο Φράνκο αγάπησε την κοκκινομάλλα Μαριάντζελα από την Ούμπρια. Rosa Umbriae την έλεγε, ρόδο της Ούμπρια, που είναι και το έμβλημα της. Αγάπησε όμως σα νέος, χωρίς τη λογική επιφύλαξη της ενδεχόμενης άρνησης και από έλλειψη ανταπόκρισης γέμισε κι αυτός δυστυχία την εφηβεία του. Κι αυτή η Σόφι αγαπήθηκε με τον Ελίζε πιστεύοντας στην αιώνια ευτυχία. Για το λόγο αυτό η Μαριάντζελα όμως ένιωσε από νωρίς τη δυστυχία αφού αγαπούσε κρυφά τον Ελίζε.
Όχι πως δεν έγιναν και πολλές τακτικές κινήσεις. Δηλαδή οι χαμένοι κι οι χαμένες να δοκιμάσουν, προσωρινά ωστόσο και κυρίως σε εκδρομές, κάποιες ευκαιριακές σχέσεις, μα έλειπε το κρασί της γιορτής, τα βαθιά συναισθήματα. Παρά την ερωτική ασυμφωνία η μικρή συντροφιά έγινε παρέα και έζησαν μαζί χαρές και λύπες. Η δεκαετία της εφηβείας τους, δεκαετία του ’80, δεν χαρακτηρίστηκε από έντονα πολιτικά και κοινωνικά ρεύματα, μα ήταν μια απ’ τις πιο μελωδικές μουσικά του εικοστού αιώνα. Η μουσική αποδεσμεύτηκε απ’ την ψυχεδέλεια, αποκτώντας εξωστρέφεια και κατακτώντας μεγαλύτερες μάζες νεολαίας, χάνοντας ωστόσο την προηγούμενη εσωτερικότητα. Έδειξε λοιπόν πιο ελεύθερη και ικανή να διαδοθεί περισσότερο. Η αποστασιοποίηση της όμως απ’ τον εσωτερισμό την έκαναν εύκολη λεία στην εμπορευματοποίηση.
Η ομάδα έγινε μια μικρή οικογένεια, όπου ο καθένας επηρέαζε τη ζωή του άλλου. Ήταν παιδιά ευαίσθητα, με χίλιες σκέψεις για τη ζωή, ομάδα με τα δικά της χρώματα κι ευαισθησίες. Βαρύτητα είχαν μόνο τα μικρά ονόματα και θεωρούσαν την υπόλοιπη ζωή τους έξω απ’ την παρέα πεζή. Οι κοπέλες γίνονταν σημαντικές μορφές, αμαζόνες της διαφοράς και οι άντρες εφήμεροι ήρωες ξεχωριστοί και ικανοί. Ο κώδικας επέβαλε μια ισότητα και πιο ικανός γινόταν αυτός που ασχολούνταν πιο πολύ με την ομάδα. Και μέσα σ’ όλα αυτά η πνοή της Σόφι.
Πέρα από την απίστευτη ομορφιά της η ψυχή της στραφτάλιζε σα φωσφορούχα θαλασσινή άμμος τη νύχτα. Είχε το χάρισμα να σε κάνει να νιώθεις ευτυχής που ζεις δίπλα της. Είχε το μαγικό ραβδί που έκανε το όμορφο – θαύμα, το απλό – μαγική αφαίρεση, το τώρα – μια μακάρια στιγμή ενός ευτυχισμένου παρόντος, ένα ήσυχο αεράκι – πινελιά ενός αξέχαστου ηλιοβασιλέματος και ένα χαμόγελο της – στιγμιότυπο ομορφιάς. Μα είχε και νεανική εξέγερση μέσα της.
«Η παρέα μας ήταν μοιραίο να διαθέτει τη φλογερή σουφραζέτα της. Την πάθαμε μαζί της. Υποστήκαμε μόλυνση ποιότητας εξ αιτίας της», χαριτολογούσε ο Φράνκο. «Είναι η υδρούσα του καλού που μας έρανε και είμαστε πια ανίκανοι να κάνουμε κακό σε οποιονδήποτε κι ανίκανοι ν’ αντιδρούμε όπως πρέπει. Πρεσβευτής της παγκόσμιας ονειρικής κοινωνίας της ποιότητας. Είμαστε τρωτοί κι ευάλωτοι για τους κακούς. Μα χαλάλι της. Το κακό λένε θριαμβεύει, επειδή οι καλοί άνθρωποι δεν κάνουν τίποτα εναντίον του. Είναι άτομο εμπειρία, άτομο μέτρο ομορφιάς».
Είχαν μάθει μαζί της να φωτογραφίζουν σταγόνες πάνω σε φύλλα κι άλλες ακίνητες στον αέρα, να ξεχωρίζουν είδη μικροζωυφίων κι άσημων αγριολούλουδων, να ξεχωρίζουν οσμές, να δίνουν πετυχημένα ονόματα σε σύννεφα, να ζουν πολύ στην εξοχή με συνθήκες ζωής που πολλοί συνομήλικοι κορόιδευαν και να βρίσκουν απολαύσεις σε μικρά κι ασήμαντα. Καταλάβαιναν ότι η δική τους νιότη ξεχωρίζει κι ορίζει μια πιο γλυκιά ζωή.
Δεν ήταν στην πραγματικότητα ούτε ουτοπιστές ούτε ευάλωτοι. Στην παρέα λειτουργούσε κοινό ταμείο, που έκανε και έκτακτες ενισχύσεις σε δύσκολες περιπτώσεις απόρων συμμαθητών, δούλευαν ομαδικά τα καλοκαίρια, στις διακοπές ακόμη και Σαββατοκύριακα, παρακολουθούσαν πολλά πνευματικά δρώμενα και είχαν γευτεί πολλές εμπειρίες ενηλίκων. Η κάθε μέρα βάθαινε τις σχέσεις και τις έκανε να δείχνουν παντοτινές.
Μα κάποια αναμενόμενη μέρα, το σχολείο έκλεισε τις πόρτες, διώχνοντας τους για το μεγάλο ταξίδι της ζωής. Η Αντωνέλα θα πήγαινε στη Ρώμη κι ο Τζιάνι στο Παλέρμο. Η Σαντρέλα θα συνέχιζε τα γαλλικά της στο Παρίσι, όπου ο Τζιάνι αδυνατούσε να την ακολουθήσει. Η Ντομένικα θα πήγαινε στο Λονδίνο για διπλωματικές σπουδές, ενώ ο Ρίνο θα γύριζε στο Σορεντίνο για ν’ ασχοληθεί με τον τουρισμό, ο Φράνκο θα σπούδαζε στο Μιλάνο για να γίνει γιατρός και η Μαριάντζελα θα έμενε στις δουλειές του πατέρα της στην Ούμπρια.
Ο Ελίζε σα να επηρεάστηκε πρώιμα από τους επικείμενους χωρισμούς, άλλαξε. Έγινε ξένος, απόμακρος κι απών. Η Σόφι, παρά τις απέλπιδες προσπάθειες, δεν τον ένιωσε ποτέ ξανά δικό της. Άρχισε να καταλαβαίνει ότι στη ζωή τα συναισθηματικά δεν λύνονται με κανένα απ’ τους γνωστούς τρόπους. Είναι ένα δάσος φωτιάς, που ο καθένας το περνάει μόνος του και μέσα σ’ αυτό βρίσκονται οι αρχές των επόμενων δρόμων της ζωής σου. Λίγο πολύ όλοι είχαν το φόβο του μέλλοντος και παρά τις αμοιβαίες υποσχέσεις ήξεραν ότι η παλιά οικογένεια διαλύθηκε.
Και τώρα κοίταζε τον αφρό της πρύμνης που λευτερωνόταν ιριδίζοντας απ’ το νερό, πετώντας ψηλά, φέρνοντας το πρόσφατο παρελθόν στο νου της, όπως κάνουν όλοι στα πλοία. Και έβλεπε σα σε καθρέφτη τα πρόσωπα των φίλων της νιότης. Κι είχε ένα σφίξιμο στην καρδιά, γι’ αυτό που τέλειωσε και για κείνα που θα ‘ρθουν. Κι ένιωθε μόνη, αθεράπευτα μόνη. Πώς ορίζεται Σόφι η μοναξιά;
Νίκος Τακόλας