Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Περιβάλλοντος
Ακολουθεί μια σύνοψη σε σημεία της πολυσέλιδης μελέτης των Οικολόγων Πράσινων για τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα της χώρας, τις επιπτώσεις τους στην οικονομία και την υγεία καθώς και οι προτάσεις τους για τις σχετικές αλλαγές που επιδιώκουν.
Την πλήρη μελέτη μπορείτε να τη βρείτε στο ekthesiperivalloneconomyfinal3005200711.doc
Το περιβαλλοντικό έλλειμμα της πολιτικής. Τα σημαντικά θέματα του περιβάλλοντος και της κοινωνίας δεν είναι αυτά που βρίσκονται στο κέντρο της πολιτικής σήμερα. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια πρωτοφανή ένταση της οικολογικής κρίσης αλλά και σε αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των πολιτών. Η απουσία ενός ισχυρού πράσινου κόμματος στην ελληνική πολιτική σκηνή είχε ως συνέπεια τα θέματα του περιβάλλοντος να παραμένουν στο περιθώριο και να αποκτούν εκρηκτική διάσταση, παρά τη σημαντική αύξηση της επιρροής περιβαλλοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων. Τα θέματα της μείωσης κι ανακύκλωσης των απορριμμάτων, της μείωσης των ατμοσφαιρικών ρύπων και της ποιότητας ζωής στις πόλεις, της λήψης μέτρων για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και της προστασίας του παγκόσμιου κλίματος, της απεξάρτησης από το λιγνίτη και το πετρέλαιο, της προστασίας των νερών και των φυσικών περιοχών παραμένουν στο περιθώριο της πολιτικής συζήτησης.
Η απώλεια βασικών δημόσιων αγαθών. Τις τελευταίες δεκαετίες η συνεχής οικονομική μεγέθυνση και η εκρηκτική συγκέντρωση πληθυσμού στις πόλεις είχαν ως παράπλευρη ζημιά και τη στέρηση αναντικατάστατων Δημόσιων Αγαθών (καθαρός αέρας, καθαρό νερό, καθαρές θάλασσες, καθαρή γη) από σημαντικά ποσοστά του πληθυσμού. Δεν έχουν επιλυθεί καθοριστικά προβλήματα επιβίωσης (μεγάλο ποσοστό παράνομης δόμησης, σημαντική ατμοσφαιρική, αδυναμία στοιχειώδους διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων, ασφυκτικές συνθήκες στις μετακινήσεις, έλλειψη πρασίνου, δυσκολία ενσωμάτωσης διαφορετικών πολιτισμικών προτάσεων, αδύναμες δομές διοίκησης, κα) που σχετίζονται με την καθημερινή ζωή, την υγεία, το περιβάλλον αλλά και την οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα.
Η κλιματική αλλαγή αλλάζει τα πάντα. Ειδικότερα η 2η Έκθεση των επιστημόνων του IPCC που δημοσιεύτηκε στις 6 Απριλίου 2007 παρουσιάζει ένα ζοφερό μέλλον με ελλείψεις νερού, καταστροφές σοδειών, εξάπλωση ασθενειών, εκατομμύρια “κλιματικούς πρόσφυγες”, συχνότερα και εντονότερα ακραία καιρικά φαινόμενα καθώς και εξαφανίσεις ειδών, ενώ τονίζει πως οι φτωχότερες χώρες είναι αυτές που θα πληγούν περισσότερο.
Οι επιπτώσεις στην υγεία από την καταστροφή του περιβάλλοντος. Η υγεία μας επηρεάζεται αρνητικά. Ενώ έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες ζωής, από την άλλη η υγεία επιβαρύνεται όλο και περισσότερο από παράγοντες που σχετίζονται με το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Οι συνθήκες ζωής, η ρύπανση της ατμόσφαιρας και των νερών, η ανεξέλεγκτη απόρριψη των αποβλήτων, η έκθεση καθημερινά σε χιλιάδες επικίνδυνα χημικά προϊόντα έχουν επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών. Δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που αποδίδουν στους περιβαλλοντικούς αυτούς παράγοντες την αύξηση τουλάχιστον κατά 35% τις 2 τελευταίες δεκαετίες του αριθμού των νεοπλασιών.
Σύμφωνα με ανακοίνωση επιστημόνων από το Υπουργείο Υγείας και τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ “η έκθεση του ανθρώπου σε τεράστια γκάμα χημικών στο περιβάλλον, σε συνδυασμό με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, είναι οι “ένοχοι” για τα δύο τρίτα των κρουσμάτων καρκίνου στις ΗΠΑ.”
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ήδη το 2000, πάνω από 150.000 πρόωροι θάνατοι οφείλονταν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Στην Ευρώπη 25.000-35.000 άνθρωποι βρήκαν το θάνατο ως αποτέλεσμα των υψηλών θερμοκρασιών το 2003. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά πως το 1/5 των ασθενειών στις φτωχές χώρες οφείλονται σε περιβαλλοντικούς λόγους (ρύπανση και κλιματική αλλαγή). Ως αποτέλεσμα της μείωσης του στρώματος του στρατοσφαιρικού όζοντος παρατηρείται ήδη σημαντική αύξηση των καρκίνων του δέρματος και του καταρράκτη.
Πρόωροι και επιπλέον θάνατοι λόγω ρύπανσης.
Στην Ελλάδα αν και οι επιστημονικές έρευνες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, απουσιάζει μια ολοκληρωμένη πολιτική που να βελτιώνει τις περιβαλλοντικές συνθήκες, να προστατεύει την υγεία και να περιορίζει το κόστος στα συστήματα υγείας και τα ασφαλιστικά ταμεία. Σύμφωνα με διάφορες μελέτες, λόγω των βραχυχρόνιων αρνητικών επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία καταγράφονται από 586 έως 2.328 θάνατοι το χρόνο, ενώ εξαιτίας της μακροχρόνιας ρύπανσης η αύξηση της θνησιμότητας μπορεί να φθάνει και τα 8-10.000 άτομα.
Η δραστική μείωση των ρύπων μόνο στο Λεκανοπέδιο θα μπορούσε να αποτρέψει τον πρόωρο θάνατο τουλάχιστον 486 έως 648 ατόμων το χρόνο. Την τελευταία εικοσαετία έχουν τετραπλασιαστεί οι εισαγωγές παιδιών στο νοσοκομείο λόγω αναπνευστικών προβλημάτων, επεισοδίων άσθματος. Η ατμοσφαιρική ρύπανση αν δεν προκαλεί, τουλάχιστον διευκολύνει την εμφάνιση επεισοδίων παιδικού άσθματος. Πολλές επιστημονικές έρευνες συνδέουν πάντως το παιδικό άσθμα σε σημαντικό βαθμό με ατμοσφαιρικούς ρύπους, όπως για παράδειγμα το όζον, που διαπιστώνεται σε υψηλές συγκεντρώσεις σε ελληνικές πόλεις. Είναι γνωστό ότι τα παιδιά που κατοικούν σε κατοικίες ή φοιτούν σε σχολεία που είναι κοντά σε οδικούς άξονες με μεγάλη κίνηση εκτίθενται σε υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων.
Τα μικρο-σωματίδια ευθύνονται για προβλήματα στην υγεία (μεταξύ άλλων και καρκινογένεση), αφού συγκεντρώνονται στους πνεύμονες των παιδιών (αλλά και των μεγαλυτέρων), συχνά μεταφέροντας και άλλες επικίνδυνες και τοξικές ουσίες (βαρέα μέταλλα, κα). Οι συνέπειες από την παραγωγή ενέργειας με λιγνίτη είναι βαριές στην υγεία των πολιτών της Κοζάνης και Πτολεμαϊδας, αφού από το 1950 μέχρι σήμερα έχουν υπερδιπλασιαστεί οι καρκίνοι, ενώ τα ποσοστά θανάτων από εγκεφαλικά – καρδιακά έγιναν 20 φορές περισσότερα!
Το περιβαλλοντικό κόστος συνεπάγεται και υψηλό οικονομικό κόστος. Σύμφωνα με την έκθεση που είχε παραγγελθεί από την κυβέρνηση της Βρετανίας, τον Ιούλιο του 2005, και εκπονήθηκε από το επιτελείο του Sir Nicholas Stern, επικεφαλή της Οικονομικής Υπηρεσίας της Κυβέρνησης και πρώην ανώτατο Οικονομολόγο της Παγκόσμιας Τράπεζας, το κόστος από την μη αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα είναι ισοδύναμο με τουλάχιστον 5% και μέχρι και 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2050. Αντίθετα, το κόστος των απαραίτητων δράσεων για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προκειμένου να αποφευχθούν καταστροφικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή εκτιμάται πως μπορεί να περιοριστεί σε μόλις 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Μάλιστα στο πιο ευνοϊκό σενάριο θα υπάρχει αύξηση του προβλεπόμενου παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ δεν συνυπολογίζονται ενδεχόμενα παράπλευρα οφέλη όπως για παράδειγμα από την μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Είναι γεγονός ότι η στροφή προς μια οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμη οικονομία όχι μόνο αντιμετωπίζει τα περιβαλλοντικά προβλήματα αλλά και δημιουργεί ευκαιρίες για δραστηριότητες που βελτιώνουν τη ζωή των πολιτών, αυξάνουν την απασχόληση και συμβάλλουν στη μείωση του χάσματος φτωχών και πλουσίων. Τα σημερινά περιβαλλοντικά προβλήματα είναι και μια αποτυχία του οικονομικού μοντέλου που έχει ακολουθηθεί και που μεταφέρει στην κοινωνία και το περιβάλλον όχι μόνο περιβαλλοντικά αλλά και κοινωνικά και οικονομικά κόστη.
Χωρίς να έχει αποτιμηθεί μέχρι σήμερα το συνολικό οικονομικό κόστος από την ατμοσφαιρική ρύπανση (επιπτώσεις στη χλωρίδα και πανίδα, στα υλικά, τα μνημεία, τα νερά, το έδαφος, χαμένες ώρες εργασίας, αύξηση της θνησιμότητας, της νοσηρότητας αλλά και γενικότερη επιβάρυνσης της υγείας χιλιάδων ανθρώπων ετησίως στην Ελλάδα), έρευνες δείχνουν ότι το οικονομικό κόστος από την ατμοσφαιρική ρύπανση στη χώρα μας ανέρχεται σε δισεκατομμύρια Ευρώ. Η καθυστερημένη (από 1/1/2005) απαγόρευση εξόρυξης, επεξεργασίας και χρήσης του καρκινογόνου αμίαντου προκάλεσε το θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων και άφησε ως μεγάλο περιβαλλοντικό και οικονομικό βάρος στην κοινωνία την εξάλειψη του αμιάντου και των προϊόντων του από σχολεία, κτίρια και χιλιάδες προϊόντα.
Στην Ελλάδα πρέπει να αντικατασταθούν και αντιμετωπισθούν ως εξαιρετικά επικίνδυνα απόβλητα 6.000.000 τόνοι υλικών που περιέχουν αμίαντο και προϊόντα του. Μόνο στο Ζιδάνι η λειτουργία του ορυχείου της ΜΑΒΕ οδήγησε στην εξόρυξη 70.000.000 τόνων μεταλλεύματος με τη χρήση μάλιστα εκρηκτικών, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την ελευθέρωση στο περιβάλλον τεράστιας ποσότητας ινών αμιάντου. Τόσο τα υπολείμματα της εξόρυξης όσο και τα κτίρια της ΜΑΒΕ, της Ελλενίτ και της Αμιαντίτ αποτελούσαν και τα ίδια επικίνδυνα απόβλητα και πηγή ρύπανσης με ίνες αμιάντου. Χιλιάδες χωματερές και σκουπιδότοποι πρέπει να κλείσουν και να καθαριστούν μέσα στο 2008 διαφορετικά θα κληθούμε να πληρώσουμε ως χώρα πρόστιμα της τάξης των 20-50.000.000 Ευρώ ανά εξάμηνο.
Προστασία περιβάλλοντος, κοινωνική αλληλεγγύη, βιώσιμη οικονομία. Προσπαθώντας να συμβάλλουν σε μια καλύτερη ζωή για όλους τους ανθρώπους, οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ ξεκίνησαν την προεκλογική τους εκστρατεία με στόχο να προωθήσουν στο πολιτικό πεδίο πραγματικές και άμεσα εφαρμόσιμες πολιτικές επιλογές, που συνδυάζουν προστασία του περιβάλλοντος, κοινωνική αλληλεγγύη και εναλλακτική, βιώσιμη οικονομική πολιτική.
Αναγκαίες βαθιές αλλαγές στην πολιτική και όχι μόνο. Η προστασία και η βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων είναι η μόνη ρεαλιστική κατεύθυνση για την κοινωνική και οικονομική ανασυγκρότηση και βιωσιμότητα της χώρας. Η όποια καθυστέρηση στην ανάληψη δράσης και την αλλαγή πολιτικών έχει πλέον σημαντικό περιβαλλοντικό, κοινωνικό αλλά και οικονομικό κόστος. Η οικολογική κρίση στη χώρα και στον πλανήτη απαιτεί πλέον μέσα σε ελάχιστα χρόνια ριζικές αλλαγές στους προσανατολισμούς της πολιτικής, της παραγωγής και της κατανάλωσης προς οικολογική κατεύθυνση που δεν μπορούν να γίνουν, όπως φαίνεται, χωρίς ισχυρή παρουσία των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ στην πολιτική, το Κοινοβούλιο και την κοινωνία.
Με τη συμμετοχή μας στις εθνικές εκλογές οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ επιδιώκουμε να φέρουμε στο προσκήνιο τα σημαντικά αυτά θέματα. Επιδιώκουμε να προωθήσουμε μια άλλη πολιτική για τα ουσιώδη και σημαντικά, για το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας και όχι για τα δευτερεύοντα και ανούσια, δημιουργώντας νέες κοινωνικές και πολιτικές πλειοψηφίες και αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, στη βάση νέων αξιών και προτεραιοτήτων, διαπερνώντας τα κομματικά τείχη.
Μια πολιτική δράση που επιφέρει αλλαγές. Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ δεν μένουμε μόνο στη διαμαρτυρία και την κριτική, αλλά διατυπώνουμε προτάσεις, επιδιώκουμε αλλαγές και λύσεις, εδώ και τώρα, είτε από τη θέση της αντιπολίτευσης είτε μέσω μιας δημόσιας συμφωνημένης εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης προσανατολισμένης στην οικολογική και κοινωνική βιωσιμότητα.
Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ επιδιώκουμε τα σημαντικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα να συζητηθούν στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου αλλά και μετά από τις εκλογές κάτω από την πίεση των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ και του πολιτικού κόστους από την απουσία περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμων πολιτικών. Η ισχυρή πολιτική και κοινοβουλευτική παρουσία των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ θα αναγκάσει όλα τα κόμματα, ανεξαρτήτως αν είναι κυβέρνηση ή αντιπολίτευση, σε συνδυασμό με την ισχυρή κοινωνική παρουσία των περιβαλλοντικών οργανώσεων, όχι απλώς να πάρουν θέση αλλά και να δεσμευτούν ότι θα επιδιώξουν την επίλυση των θεμάτων που επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή μας, το περιβάλλον, την οικονομία και την υγεία.
Με τη συμμετοχή μας στις εθνικές εκλογές επιδιώκουμε νέες κοινωνικές και πολιτικές πλειοψηφίες και αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, στη βάση νέων αξιών και προτεραιοτήτων, διαπερνώντας τα κομματικά τείχη, όπως έδειξαν και τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές τον Οκτώβριο 2006. Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ απευθύνουμε πρόσκληση ευρύτερης συσπείρωσης όλων των ζωντανών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, για την αντιμετώπιση της απαράδεκτης πολιτικής της κυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα αλλά και τη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής διακυβέρνησης, που στηρίζεται στην εμβάθυνση της δημοκρατικής συμμετοχής και την ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να αντιμετωπιστούν φαινόμενα διαφθοράς κι αυταρχισμού, “βολέματος των δικών μας παιδιών”, κομματικοποίησης του κρατικού μηχανισμού από διψασμένα για εξουσία και χρήμα επαγγελματικά κομματικά στελέχη. Επιδιώκουμε στην πορεία για τις εκλογές μια ευρύτατη συμμαχία και κοινή πορεία με οικολογικά και κοινωνικά ενεργούς πολίτες και κινήσεις πολιτών. Πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι ο ρόλος μας στις πολιτικές εξελίξεις θα είναι σημαντικός.
Θέλουμε να αλλάξουμε τη ζωή μας και την πολιτική, και θέλουμε να γίνει τώρα, με τη συμμετοχή των πολιτών. Κεντρικό σημείο της προεκλογικής καμπάνιας των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ είναι η διατύπωση προτάσεων για την αλλαγή του τρόπου διακυβέρνησης της χώρας που χαρακτηρίζεται από πελατειακές σχέσεις, έλλειμμα οράματος και μακροχρόνιου σχεδιασμού, απουσία ουσιαστικού διαλόγου με την κοινωνία και άγνοια των σύγχρονων περιβαλλοντικών, κοινωνικών και πολιτισμικών αναγκών.
Τα δύο μεγάλα κόμματα διεκδικούν την εξουσία για λογαριασμό τους, επιδιώκοντας να ελέγχουν το μηχανισμό εξουσίας (με αποτέλεσμα συχνά να εμφανίζονται φαινόμενα διαφθοράς και αδιαφάνειας), ενώ τα αριστερά κόμματα επιμένουν σε έναν καταγγελτικό λόγο και αρνούνται να συμμετάσχουν στην επίλυση των σημαντικών προβλημάτων. Βασικό στοιχείο, λοιπόν, της πολιτικής μας είναι η διατύπωση καινοτόμων προτάσεων για την αλλαγή του τρόπου διακυβέρνησης. Επιδιώκουμε οι πολίτες να έχουν λόγο όχι μόνο όταν ψηφίζουν τους αντιπροσώπους τους για το κοινοβούλιο ή την αυτοδιοίκηση αλλά και για τα καθημερινά θέματα, μέσα από δημοψηφίσματα, διαδικασίες διαβούλευσης, θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, θεσμικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών.
Είμαστε υπέρ των μεταρρυθμίσεων αλλά αυτές δεν έχουν καμία σχέση με το είδος των μεταρρυθμίσεων που προωθούνται σήμερα. Επιδιώκουμε ένα ποιοτικό άλμα, όπως απαιτεί και η κοινωνία, ώστε να ακούγεται η φωνή των πολιτών και να προωθηθούν πραγματικές αλλαγές σε όλο το πολιτικό σύστημα και όλες τις εκφάνσεις της ζωής.