Πολύς ο λόγος για τις πλαστικές σακούλες που έχουν κατακλύσει εδώ και μισό αιώνα κάθε γωνιά του πλανήτη μας. Υπερμεγέθη νούμερα, τόσο για την ποσότητα τους (υπολογίζεται ότι μέχρι το 2003 χρησιμοποιούνταν κάθε χρόνο 500 δις -1 τρις πλαστικές σακούλες) όσο και για τον χρόνο εξαφάνισης τους από το φυσικό περιβάλλον, που οποιαδήποτε επαλήθευση στερείται ακριβούς τεκμηρίωσης. Το Αρχιπέλαγος, Ι.Θ.Α.Π.Ε.Α παίρνει τεκμηριωμένη θέση στο ζήτημα της χρησιμότητας των εναλλακτικών τσαντών που κυκλοφορούν στο εμπόριο και στην καταφαινόμενη φενάκη που καλύπτει το ζήτημα. Με την αύξηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης τα τελευταία χρόνια και των παράπλευρων επιχειρηματικών ωφελειών που προκαλεί, έχει αναπτυχθεί έντονος διάλογος γύρω από τις επιπτώσεις που επιφέρουν οι πλαστικές σακούλες στο φυσικό περιβάλλον και γίνονται προσπάθειες για αντικατάσταση τους με τσάντες φιλικές προς το περιβάλλον.
Σε αυτό το παιχνίδι, που καλοπροαίρετα ή τεχνηέντως έχει στηθεί, συμμετέχουν πολλοί. Επιστήμονες, πολυδιαφημιζόμενες περιβαλλοντικές Οργανώσεις, ακόμα και όψιμα ευαισθητοποιημένες πολυεθνικές εταιρείες και αλυσίδες σούπερ-μάρκετ.
Δύο είναι οι κύριες εκδοχές που προτάσσονται ως απάντηση στο πρόβλημα:
Αρχικά οι φωτο-διασπώμενες σακούλες, τις οποίες βαφτίζουν για προφανείς λόγους φωτο – βιοδιασπώμενες. Περιέχουν πολυαιθυλένιο, έναν χημικό καταλύτη, με προ-οξειδωτικά πρόσθετα (με την ένδειξη PE-HD) το οποίο διασπά ταχύτερα την πλαστική σακούλα, χωρίς ωστόσο να έχει αποδειχθεί ότι την μετατρέπει σε προϊόν κατάλληλο για κομποστοποίηση. Χαρακτηρίζονται επίσης ως ανακυκλώσιμες, με αμφίβολο όμως αποτέλεσμα καθώς η ανάμειξη ενός υλικού από πολυαιθυλένιο με προ-οξειδωτικά πρόσθετα, με ένα υλικό από σκέτο πολυαιθυλένιο ακυρώνει τη διαδικασία της ανακύκλωσης, γιατί τα προ-οξειδωτικά στοιχεία οδηγούν στην καταστροφή του παράγωγου υλικού.
Τέλος χαρακτηρίζονται και οικολογικές. Ωστόσο η οικολογικότητα τους αναιρείται από την ιδιότητα τους να διασπώνται γρήγορα σε μικροσκοπικά κομμάτια. Τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας είναι επιβαρυντικά ιδιαίτερα για τα οικοσυστήματα στεριάς και θάλασσας και τους οργανισμούς που ζουν σε αυτά. Οι περισσότεροι τύποι πλαστικού, βοηθούμενοι από την ηλιακή ακτινοβολία και το αλάτι θρυματίζονται μέσα σε διάστημα μηνών (ή ακόμα και σε λίγες εβδομάδες, ανάλογα με τον τύπο πλαστικού). Το Αρχιπέλαγος, έδωσε στη δημοσιότητα τα πρώτα στοιχεία από σχετική έρευνα σχετικά με τις μικροσκοπικές ίνες πλαστικού που βρίσκονται πλέον διάσπαρτες σε κάθε ακτή της ελληνικής επικράτειας και στο σωματικό ιστό κάθε ζωντανού θαλάσσιου οργανισμού. (Διαβάστε το σχετικό άρθρο του Αρχιπελάγους εδώ…)
Η δεύτερη εκδοχή είναι οι βιοδιασπώμενες σακούλες που κατασκευάζονται από άμυλο, μη (;) γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι κ.α, οι οποίες δεν ανακυκλώνονται, ωστόσο έχουν τη δυνατότητα να βιοδιασπώνται σε συνθήκες κομποστοποίησης. Οι ενδοιασμοί είναι και εδώ αρκετοί καθώς δεν γνωρίζουμε πάντα την προέλευση των πρωτογενών υλικών παραγωγής, ούτε την ενεργειακή κατανάλωση που απαιτείται για την παρασκευή τους. Επίσης, το γεγονός ότι πρόκειται για πιο ακριβό προϊόν, το καθιστά προφανώς ασύμφορο για τις επιχειρήσεις.
Τα αποτελέσματα πολύμηνης έρευνας του Αρχιπελάγους σχετικά με το θέμα έδειξαν τα κάτωθι:
Στις ίδιες συνθήκες κομποστοποίησης τοποθετήθηκαν και τα δύο είδη τσαντών για επτά μήνες. Στις παρακάτω φωτογραφίες διαφαίνεται ο βαθμός βιοδιάσπασης των μεν και των δε.
Οι βιοδιασπώμενες σακούλες από μη γενετικά τροποποιημένο καλαμόκι βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο αποσύνθεσης έπειτα από 7 μήνες σε συνθήκες κομποστοποίησης.
Οι Φωτο-διασπώμενες σακούλες διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση, λόγω της μη έκθεσης τους στο φως. Ωστόσο, ο βαθμός βιοδιάσπασης τους είναι μηδαμινός.
Τα συμπεράσματα που προκύπτουν, από την έρευνα η οποία συνεχίζεται, είναι ξεκάθαρα.
Τη νύχτα σβήνεις το φως για μία ώρα και κρύβεσαι. Τη μέρα, ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον. Ούτε για ένα λεπτό.
Η θέση του Αρχιπελάγους είναι επίσης ξεκάθαρη. Θεωρούμε πως απαιτείται πλήρης συναίσθηση της ατομικής ευθύνης απέναντι στην αλόγιστη ρύπανση από πλαστικές σακούλες. Η λύση είναι μία και δεν σχετίζεται με πειραματισμούς και ευρεσιτεχνίες. Περιορισμός της κατανάλωσης, επαναχρησιμοποίηση και χρήση χάρτινων ή πάνινων τσαντών.
Σχετικά Άρθρα:
Βιοσακούλες: Φύκια για οικολογικές κορδέλες, Αφροδίτη Πολίτη – Έψιλον Ελευθεροτυπίας, 7-6-09
Παράθεση: Αγαπημένο μου ιστολόγιο… - Πλαστικές σακούλες