«ΤΑ ΝΕΑ» 12-04-08
Πρόσφατα αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου το σχολικό εγχειρίδιο Ιστορίας της Γ’ Λυκείου. Η συγγραφή του ανατέθηκε αποκλειστικά σε πανεπιστημιακούς που συνδέονται με το ίδρυμα Καραμανλή ή το Ινστιτούτο Καραμανλή (Ι. ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, Κ. ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΥ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ). Και το αποτέλεσμα ξεπέρασε, προς τα κάτω, ακόμη και τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις.
Ας αντιπαρέλθουμε εδώ τις μικροατυχίες του νέου βιβλίου που απλώς δηλώνουν έλλειψη επιμέλειας ή ευρύτερης παιδείας (όπως ότι λύνεται επιτέλους ο γρίφος της ονομασίας του νταντά: «Γαλλ. dada= ξύλινο παιδικό αλογάκι», σ. 250), και κάποια πιο σοβαρά πραγματολογικά λάθη, όπως ότι ο Χίτλερ «κατήργησε μετά και από δημοψήφισμα, το 1934, τη δημοκρατία και αυτοαναγορεύθηκε πρόεδρος του Ράιχ» (σ. 104). Προσπερνούμε τις εννοιολογικές συγχύσεις (ο Άξονας επιτέθηκε «κατά του διεθνούς κράτους δικαίου», σ. 105) και τις μονοδιάστατες περιγραφές, όπως της βιομηχανικής επανάστασης που παρουσιάζεται σαν καθαρή ευλογία, χωρίς την παραμικρή αναφορά στις καταστροφικές κοινωνικές της συνέπειες- για να το πούμε αλλιώς, σβήνοντας κυνικά τον Ντίκενς και τους Άθλιους.
Δεν εκπλησσόμαστε καν από την απόλυτη σιωπή των συγγραφέων για ζητήματα όπως η παρισινή κομμούνα και ο ισπανικός εμφύλιος ή για τις κοινωνικές επιπτώσεις της Κατοχής στην Ελλάδα (και τη σύνδεσή τους με την ανάπτυξη της Αριστεράς και της Αντίστασης), για τα Τάγματα Ασφαλείας και τη λευκή τρομοκρατία μετά το 1945, και για πολλά πολλά άλλα. Απλές αβλεψίες όλα αυτά; Σαν τα λάθη στον λογαριασμό που κάνουν τα γκαρσόνια σε μερικές ταβέρνες, είναι όλες προς την ίδια κατεύθυνση.
Καλλωπισμός
Αν όμως μας ενόχλησε ο «συνωστισμός» στην προκυμαία της Σμύρνης, τότε τι να πούμε όταν γενοκτονικές μάστιγες μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου, όπως ήταν η αποικιοκρατία, καλλωπίζονται σαν «δυναμική έξοδος των προηγμένων χωρών της Ευρώπης»; Που θεμέλιά της ήταν, μεταξύ άλλων, «η ακλόνητη πίστη στην ανωτερότητα του δυτικού πολιτισμού και στο χρέος της εξαγωγής των θεσμών και των αξιών του, καθώς και η φιλανθρωπία» (σ. 53); Τέτοιες ανοησίες δεν τις υποστηρίζει κανείς σήμερα, εκτός από λίγους νεοσυντηρητικούς στις ΗΠΑ και τη Βρετανία που προσπαθούν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Όχι μόνον όμως η Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ, ευτυχώς, αποικιοκρατική χώρα, αλλά και η εθνική μας ιστορία περιλαμβάνει τα απελευθερωτικά κινήματα των Ιονίων, των Δωδεκανήσων και της Κύπρου, που στρέφονταν ακριβώς ενάντια σ΄ αυτή τη δήθεν ανιδιοτελή «δυναμική έξοδο των προηγμένων χωρών της Ευρώπης». Βοηθούν τέτοιες ιδέες τα παιδιά μας, που γεννήθηκαν και ζουν σ΄ έναν μεταποικιοκρατικό κόσμο; Πώς δικαιολογείται η ίδια η δομή του εγχειριδίου που, αποτυπώνοντας μια ακραία συντηρητική αντίληψη περί Ιστορίας, εστιάζει σε νικηφόρες μάχες, ηρωικούς άθλους μεγάλων ανδρών και διπλωματικές δοσοληψίες, ενώ αφήνει τα παιδιά αθώα σε ζητήματα συνάρθρωσης της κοινωνικής, της πολιτικής και της πολιτισμικής ιστορίας; Γιατί οι συγγραφείς, δίνοντας έμφαση σε απίθανες πραγματολογικές λεπτομέρειες, αδιαφορούν επιδεικτικά για την καλλιέργεια της κριτικής κατανόησης του παρελθόντος και των ευρύτερων διαδικασιών της ιστορικής αλλαγής; Είναι επιτρεπτό να προτείνουν ως βιβλιογραφία σ΄ ένα σχολικό εγχειρίδιο κατά βάση τα ίδια τα δικά τους έργα (σ. 252);
Πώς εξηγείται άραγε η πάγια μεροληψία του βιβλίου υπέρ της άκρας Δεξιάς, όπως όταν αποσιωπά τον ρόλο της Εθνικής Εταιρείας στον καταστροφικό πόλεμο του 1897, και αποφεύγει εντελώς ν΄ αναφερθεί στα αίτιά του· ή όταν επαναλαμβάνει το γνωστό ψέμα πως το ΙΚΑ συστήθηκε επί Μεταξά (σ. 107) και όχι από τις προηγούμενες δημοκρατικές κυβερνήσεις; Γιατί απαλλάσσονται οι ΗΠΑ από τις ευθύνες τους για τη χούντα του 1967-74 (απλώς τηρούσαν «μια στάση ανοχής προς τους δικτάτορες», σ. 158); Γιατί δυσάρεστες αλήθειες παρουσιάζονται σαν να ήταν υποκειμενικές και αβέβαιες εκτιμήσεις (η συνέχεια της προηγούμενης πρότασης: «Αυτό προκάλεσε την αντίδραση του ελληνικού λαού, που απέδωσε στις ΗΠΑ την επιβολή και την επιβίωση του τυραννικού καθεστώτος»);
http://ta-nea.dolnet.gr//Article.aspx?d=20080412&nid=8160761&sn=&spid=1363
επίσης διαβάστε στο ίδιο φύλλο:
http://www.tanea.gr//Article.aspx?d=20080412&nid=8160779&sn=&spid=1363
http://www.tanea.gr//Article.aspx?d=20080412&nid=8160820&sn=&spid=1363
αποδεικνύεται όλο και πιο πολύ ότι η ιστορία ως σχολικό μάθημα δεν είναι ένα μάθημα σαν τα άλλα. Εχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία η άρχουσα τάξη έχει σαφή επίγνωσή τους και σπεύδει κάθε τόσο να τα τροποποιεί ώστε να νομιμοποιεί και να διαιωνίζει την θέση της.
Αυτό το συγκεκριμένο “πόνημα” έχει όλες τις αδυναμίες και σκοπιμότητες του αποσυρμένου βιβλίου της ΣΤ δημοτικού συν όλη την γλοιωδία της αναπαραγωγής ιδεολογημάτων της συντηρητικής παράταξης και της σκόπιμης συσκότισης γεγονότων. Και το χειρότερο, αυτό απευθύνεται σε ενήλικους, ένα βήμα πριν το πανεπιστήμιο, που υποτίθεται ότι πρέπει να μαθαίνουν και να εξοικειώνονται στον επιστημονικό και κριτικό τρόπο σκέψης και ανάλυσης
Το κυριο προβλημα αυτου του Βιβλιου : Δεν ειναι διδακτικό..δεν διαθετει καμμια παιδαγωγική συνοχή
Και οτι αντικατεστησε ενα κατα γενική ομολογια πολύ καλό Βιβλιο(η παλια ιστορια της Γ λυκειου) που παρα τα επιμερους λαθη επι 20 περιπου χρόνια διαβαζοταν ευχαριστα και απο ανθρωπους που δεν ησαν μαθητες ή εκπαιδευτικοι …
και αντικατασταθηκε χωρίς Λόγο (ή μαλλον για ενα πολύ ορατό λόγο)
– παντως ..γενικά το προβλημα με τα σχολικά βιβλια και ιδιως με την Ιστορια δεν ειναι τοσο το περιεχόμενο ( Το Τι λεει ) αλλά η παιδαγωγική Δομή (Το Πως το λεει)
– Και στο καινουριο βιβλιο(κατ’ αναθεσιν στο Ιδρυμα Καραμανλή )
απο αυτήν την αποψη ειναι Απολύτως απαραδεκτο …
( αλλά τι να πρωτοπεις για την Παιδεια οπως και για ολα τα αλλα σε αυτό τον Τόπο)
Καλό θα ηταν πριν την οποια αντιδραση να μαζευτουν αποψεις
και σχολια – κυριως απο εκπαιδευτικους η ανθρωπους που εχουν δει το βιβλιο…
Η δική μου εικονα ..δεν ειναι τοσο τεκμηριωμενη αλλά συγκριτική
Το καινουριο βιβλιο ειναι πολύ συμπυκνωμενο και με μια γλωσσα που το κανει ακατανοητο
σε αντιθεση με το -συγκριτικά- εξαιρετικό παλιο βιβλιο Ιστοριας Γ Λυκειου
– και οτι δοθηε Κατ Αναθεση και οχι με διαγωνισμό
στο Ιδρυμα Καραμανλή και σε συγγραφεις που δεν εκαναν τον κοπο καν να αλλαξουν το υφος πανεπιστημιακών συγγραμματων για ενα βιβλιο που αναγκαστικά το διαβαζουν μαθητες για να δωσουν Πανελλαδικές
και το οτι αυτή η διαδικασια εγινε εντελώς στα Μουλωχτα- μες το καλοκαιρι -εν μεσω φωτιων και εκλογων
Ειναι απο μόνο του λόγος αντιδρασης ..
Αλλά θελει προηγουμενως μελέτη
(οχι οπως με το βιβλιο Ιστοριας της Στ Δημοτικου, που εβγαινε ο καθε πικραμένοςκαι ελεγε τον πόνο του χωρις να σκεφτει τι πρωτοχωραει σε ενα βιβλιο του Δημοτικου ..
……………………
αν ειναι να ξαναρχισει αλλη μια φορά μια ή πολλές παθιασμενη συζητηση γαι το Βιβλιο Ιστοριας (αυτή τη φορά για το Της Γ Λυκειου -γενικής παιδειας που δοθηκε κατ αναθεση (στα μουλωχτα) στους του Ιδρυματος Καραμανλή…
ας πω γιατι θεωρώ ΄τα βιβλια ιστοριας της Γ Λυκειου σημαντικώτερο ζητημα απο το της εκτης Δημοτικου
Διοτι -κρινοντας απο τον εαυτό μου- Δεν θυμαμαι απολύτως τιποτε απο την Ιστορια που εγώ διδαχτηκα στην στ’ Δημοτικου
(περα απο το εξωφυλλο που ειχε αν θυμαμαι καλά το πουλι της 21ης Απριλη …χουντα βεβαια τοτε
…. Αντιθετα , θυμαμαι παραπολλά απο την ιστορια της 6ης Γυμνασιου…
Πολύ απλά : Εδωσα εξετασεις σ’ αυτό το μαθημα …
…και ημουν σε ηλικια που μπορουσα να καταλαβω τι ειναι Ιστορια …
(θα μου πεις …αυτο ισχυει για οσους ειχαν τοτε(πριν πολλλά χρονια ) επιλεξει θεωρητική κατευθυνηση
Αλλά σας θυμιζω οτι μιλαμε για το Βιβλιο Γ Λυκειου Γενικής παιδειας και οχι κατευθυνσης( εδώ εχω να πω πολλά για οσα γιναν και γινονται στα μουλωχτα …αλλά περιμενω και απο αλλους να μπουν στη συζητηση αυτή που την οφειλουμε στην Παιδεια μας αλλά και στην Ιστορια..