ΕΚΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ
ΤΩΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ,
ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
Αποτελεί πλέον κοινή και θλιβερή διαπίστωση η διαρκής πορεία υποβάθμισης και απαξίωσης των Φορέων Διαχείρισης (Φ.Δ.) των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Φύση 2000, όπως και η εμφανής απαρέσκεια του ΥΠΕΧΩΔΕ να ασχοληθεί με ζητήματα προστασίας και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, γεγονός που οδηγεί σε σοβαρή υποβάθμιση τις πιο αξιόλογες φυσικές περιοχές της χώρας μας.
Από τις 15-3-2005, επτά περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν εκδώσει κοινό δελτίο Τύπου, με τίτλο «ένα χρόνο μετά τις προεκλογικές δεσμεύσεις το περιβάλλον (εξακολουθεί να) βρίσκεται στο περιθώριο» (μπορεί να βρεθεί στην ιστοσελίδα http://www.wwf.gr/images/stories/docs/press/apotimisioneyearafter.pdf). Δύο χρόνια μετά, οι διαπιστώσεις εκείνες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό επίκαιρες!
Τον περασμένο Νοέμβριο, στο συνέδριο με τίτλο «Οικολογία και Διαχείριση της Βιοποικιλότητας» που διοργανώθηκε από την Ελληνική Οικολογική Εταιρεία και την Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία στα Ιωάννινα, εκδηλώθηκε η έντονη δυσαρέσκεια της επιστημονικής κοινότητας, ιδιαίτερα προς το πρόσωπο του Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. Καλογιάννη, που ήταν παρών ενώ εκδόθηκε και σχετικό ψήφισμα:
Σε εθνικό επίπεδο, εκτιμούμε ότι παρά την ολοκλήρωση της εγκαθίδρυσης του δικτύου «Φύση 2000» για την προστασία των οικοτόπων και ειδών της Ελλάδας, απέχουμε πολύ από την ουσιαστική και αποτελεσματική πραγματοποίηση του ανωτέρου στόχου. Ως επιστημονική κοινότητα με εξειδίκευση την οικολογία, τη διατήρηση και διαχείριση της βιοποικιλότητας σε όλα της τα επίπεδα, θεωρούμε ότι η ικανοποίηση όλων των παρακάτω θεμάτων από την Ελληνική Πολιτεία αποτελεί μονόδρομο για τη διατήρηση της πλούσιας φυσικής κληρονομιάς της χώρας μας, την αποτελεσματική διαχείριση του Ευρωπαϊκού δικτύου Φύση 2000, και την ικανοποίηση των Ευρωπαϊκών μας δεσμεύσεων. Αιτούμαστε την άμεση υλοποίηση των παρακάτω προτάσεων:
Γενικές προτάσεις
Δημιουργία αυτόνομου Υπουργείου Περιβάλλοντος, με μεταφορά όλων των σχετικών αρμοδιοτήτων από άλλα Υπουργεία και Φορείς και στελέχωσή του με περιβαλλοντικά εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό.
Ενιαίος Φορέας για την προστασία και τη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος.
Δημιουργία ανεξάρτητου Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος με παράλληλη θεσμική θωράκιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των επιστημόνων που ασχολούνται με το φυσικό περιβάλλον.
Επαρκής στελέχωση «Υπηρεσιών Προστασίας Φυσικού Περιβάλλοντος» σε κάθε Περιφέρεια της χώρας.
Ειδικες προτασεις για το δικτυο «Φυση 2000» και τους Φορείς Διαχείρισης
Λειτουργία και αναβάθμιση του ρόλου της Επιτροπής Φύσης 2000, ως ανεξάρτητου φορέα, σύμβουλου του αρμόδιου Υπουργείου, με επαρκή στελέχωση από εξειδικευμένο επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό.
Δημιουργία Ταμείου «Προστατευόμενων Περιοχών-Φύση 2000» και εξασφάλιση χρηματοδότησης των Φορέων Διαχείρισης από εθνικούς πόρους σε μόνιμη βάση.
Η προστασία του βιολογικού κεφαλαίου της χώρας αποτελεί εθνική υποχρέωση και κοινωνική παροχή προς τους πολίτες.
Τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου για τους Φορείς Διαχείρισης, ώστε να έχουν ουσιαστικότερο, εκτελεστικό ρόλο και όχι μόνο γνωμοδοτικό, όπως σήμερα.
Εφαρμογή του Νόμου και αντικατάσταση των Προέδρων των Δ.Σ. των Φορέων Διαχείρισης που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του ειδικού επιστήμονα «με επιστημονικές γνώσεις και εμπειρία σε θέματα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος», όπως ο Νόμος 2742/99 ορίζει.
Αξιοκρατική επιλογή προέδρου και ειδικών επιστημόνων και διασφάλιση ολοκλήρωσης της θητείας τους ανεξαρτήτως κυβερνητικών αλλαγών. Εκπροσώπηση Υπουργείων από αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες.
Θεσμοθέτηση/οριοθέτηση Εθνικών Πάρκων με Προεδρικό Διάταγμα και όχι με Κ.Υ.Α.
Στελέχωση των Φορέων Διαχείρισης με διαφανείς διαδικασίες και αντικειμενικά κριτήρια, με επιστημονικό προσωπικό υψηλών προδιαγραφών με τεκμηριωμένη επιστημονική γνώση και εξειδίκευση στη διαχείριση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
Δημιουργία εθνικού σώματος φυλάκων προστατευόμενων περιοχών.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις και ειδικοί επιστήμονες (όπως η Καθηγήτρια Οικολογίας στο Α.Π.Θ. κ. Δ. Βώκου – μια από τις πιο δραστήριες Προέδρους Φ.Δ. της προηγούμενης περιόδου- βλ. άρθρο της στην Ελευθεροτυπία της 1-2-07) ασκούν δριμύτατη κριτική στην ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ για την πολιτική του στο συγκεκριμένο θέμα. Γίνεται λόγος για «κατ’ όνομα προστασία», εφόσον από τους 27 Φ.Δ. της χώρας μόνον οι 8 ξέρουν τι διαχειρίζονται (έλλειψη Κ.Υ.Α. ή άλλης θεσμικής κάλυψης), για «βραδεία έγκριση» απαραίτητων για τη λειτουργία των Φ.Δ. κανονισμών, για καθυστέρηση στις αποφάσεις που θα επιτρέψουν τη στελέχωση των Φ.Δ., για υπουργική παράβαση του νόμου 2742/1999 που προβλέπει τις προϋποθέσεις για τους Προέδρους των Φ.Δ., για μη απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων, για έλλειψη υποστήριξης, κ.ο.κ. Ακόμη και ο Ευρωπαϊκός Επίτροπος της Ελλάδας, που έχει τις αρμοδιότητες για την προστασία του περιβάλλοντος, κ. Σταύρος Δήμας, ασκεί έντονη κριτική στα πεπραγμένα (και μη) του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Αλλά και οι γενικότερες κυβερνητικές επιλογές που αφορούν την περιβαλλοντική πολιτική καθορίζουν ένα απογοητευτικό πλαίσιο. Η προώθηση της αναθεώρησης του άρθρου 24, όπως και η προώθηση σχεδίων για δημιουργία γηπέδων γκολφ, χιονοδρομικών κέντρων και οικιστικής ανάπτυξης σε ευαίσθητα και πολύτιμα οικοσυστήματα, είναι ενδεικτικές ενέργειες που προκαθορίζουν δυστυχώς την τύχη των προστατευόμενων περιοχών.
Ενώπιον αυτής της δραματικής κατάστασης αλλά και της ζοφερής προοπτικής που διαγράφεται, πιστεύουμε ότι οι περιβαλλοντικές και οικολογικές οργανώσεις της χώρας πρέπει να αντιδράσουν συνολικά και συντονισμένα. Γι’ αυτό καταθέτουμε τις εξής προτάσεις:
Κοινή εκδήλωση των περιβαλλοντικών και οικολογικών οργανώσεων της Θεσσαλονίκης, ώστε να υπάρξει περαιτέρω ενημέρωση και συντονισμός για το ζήτημα.
Συνεννόηση όλων των περιβαλλοντικών και οικολογικών οργανώσεων της χώρας – ιδιαίτερα όσων έχουν εκπροσώπους σε Δ.Σ. Φορέων Διαχείρισης – ώστε να προβούν σε μια συντονισμένη και έμπρακτη έκφραση διαμαρτυρίας, η οποία ενδεχομένως να κορυφωθεί και σε μια ομαδική παραίτηση από τους Φ.Δ.
Πίεση προς όλα τα πολιτικά κόμματα να πάρουν θέση για το ζήτημα, πιθανά με μια κοινή επιστολή.
Μετά τις αντιδράσεις ενάντια στην αλλαγή του Άρθρου 24 του Συντάγματος, που είχαν σημαντικότατα αποτελέσματα, πιστεύουμε ότι το συγκεκριμένο ζήτημα αποτελεί προτεραιότητα για το ελληνικό φυσικό περιβάλλον. Γι’ αυτό και η κινητοποίηση πρέπει να είναι ανάλογη.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ