Ερωτήσεις για το Lebaycid της ελιάς και σκευάσματα για τους φοίνικες
Σοβαρές πτυχές των κινδύνων από τα φυτοφάρμακα φέρνουν στο ευρωκοινοβούλιο οι Οικολόγοι Πράσινοι. Με ερωτήσεις του Μιχάλη Τρεμόπουλου αναδεικνύονται κρίσιμα ερωτήματα για δύο σημαντικά θέματα:
- Τις αλλεπάλληλες «κατ’ εξαίρεση εγκρίσεις» του επικίνδυνου φυτοφαρμάκου Lebaycid, που χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του δάκου της ελιάς.
Το συγκεκριμένο προϊόν έχει απαγορευθεί στην Ευρ. Ένωση από το 2004, ενώ η παράταση που είχε δοθεί για τη χώρα μας έληξε το 2007. Παρόλα αυτά, η ελληνική κυβέρνηση χορήγησε επιπλέον κατ’ εξαίρεση εγκρίσεις για δύο ακόμη συνεχόμενες χρονιές, το 2008 και το 2009, ενώ δεν υπάρχει ακόμη επίσημη δέσμευση για το αν η πρακτική αυτή επαναληφθεί και εφέτος. Η Κομισιόν καλείται να απαντήσει για το αν αυτή η πρακτική είναι σύμφωνη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, και το αν ελέγχθηκε η τήρηση των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας κατά τη χρήση του φυτοφαρμάκου.
- Τον ολικό αποκλεισμό των βιολογικών σκευασμάτων από την τελευταία κατ’ εξαίρεση έγκριση διάθεσης φυτοπροστατευτικών μέσων για το «κόκκινο σκαθάρι» που προσβάλλει τους φοίνικες.
Στην υπουργική απόφαση περιλαμβάνονται μόνο τρία χημικά σκευάσματα που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται μόνο με αυστηρές προφυλάξεις, που κανείς δε διασφαλίζει ότι θα τηρηθούν. Κρίσιμο είναι ότι πολλοί από τους φοίνικες που έχουν προσβληθεί, βρίσκονται σε κατοικημένες περιοχές, συχνά σε απόσταση αναπνοής από παιδικές χαρές, σχολεία ή νοσοκομεία, όπου η χρήση βιολογικών σκευασμάτων λογικά θα έπρεπε να είναι η μόνη επιτρεπτή. Η ερώτηση προς την Κομισιόν αφορά την τήρηση των υποχρεώσεων της χώρας μας για την προστασία της δημόσιας υγείας και την κατοχύρωση της δυνατότητας των βιολογικών σκευασμάτων να ανταγωνίζονται τα χημικά.
«Πίσω από τα φυτοφάρμακα δε βρίσκονται μόνο σοβαρότατοι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, αλλά και τεράστια οικονομικά συμφέροντα», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Η αδιαφορία ή και η διαπλοκή των ελληνικών κυβερνήσεων έχει οδηγήσει τη χώρα μας στο σημείο να αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο για φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευθεί σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Η κατάσταση αυτή πρέπει οπωσδήποτε να πάρει τέλος».
(ακολουθούν τα κείμενα των ερωτήσεων)
Θέμα: Χρήση απαγορευμένου φυτοπροστατευτικού Lebaycid στην Ελλάδα
Το φυτοπροστατευτικό προϊόν Lebaycid περιέχει τη δραστική ουσία fenthion. Η συγκεκριμένη ουσία με την απόφαση 2004/140/ΕΚ([1]), δεν περιέχεται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ([2]) περί διάθεσης στην αγορά φυτοπροστατευτικών προϊόντων, καθώς δεν θεωρείται ασφαλής για την υγεία των ανθρώπων και το περιβάλλον. Η απόφαση 2004/140/ΕΚ προβλέπει ανάκληση των προϊόντων με fenthion, η οποία για την Ελλάδα και μόνον για εφαρμογή δολώματος σε ελιές παρατάθηκε το αργότερο έως 31-12-07 ([3])..
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων στην Ελλάδα με την υπ’ αριθμ. 128569/11-5-09([4]) απόφασή του χορήγησε για το έτος 2009 κατ’ εξαίρεση έγκριση διάθεσης 120 ημερών στην αγορά για το Lebaycid, ενώ παρόμοια απόφαση είχε εκδοθεί από το υπουργείο και κατά το έτος 2008 (αριθ. απόφ. 120035/24-6-08([5])).
Με τον τρόπο αυτό το υπουργείο χορήγησε κατ’ εξαίρεση σειρά εγκρίσεων διάθεσης 120 ημερών του φυτοφαρμάκου Lebaycid για δύο συνεχόμενα έτη, επικαλούμενο το άρθρο 8, παρ. 4 της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ.
Ερωτάται η Επιτροπή:
- Μπορεί η κατ’ εξαίρεση έγκριση διάθεσης των 120 ημερών να εφαρμόζεται κατ’ εξακολούθηση για πάνω από ένα έτος;
- Υπάρχουν αποτελεσματικά εναλλακτικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το Lebaycid;
- Επιβεβαίωσε τη λήψη κατάλληλων μέτρων για τη διασφάλιση της προστασίας της υγείας των ανθρώπων (τήρηση ανώτερων ορίων καταλοίπων – ΑΟΚ), των ζώων και του περιβάλλοντος κατά την εφαρμογή του φυτοφαρμάκου το 2008 και 2009;
- Είναι ενήμερη η Επιτροπή για το αν η Ελλάδα σκοπεύει και φέτος, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, να εγκρίνει διάθεση 120 ημερών ή για το αν υπάρχουν ακόμη αδιάθετα αποθέματα και πόσα;
_______________________
[1] EE L 46/32 της 17.2.2004, σ.2
[2] EE L 230 της 19.8.1991
[3] Σύμφωνα με πληροφορίες, το ελληνικό κράτος προέβη σε προμήθεια 200.000 λίτρων του φυτοφαρμάκου το 2006, λίγους μήνες πριν από την ημερομηνία οριστικής του ανάκλησης.
[4] http://www.minagric.gr/greek/data/LEBAYCIDE FENTHION 2009-YΑ.pdf
[5] http://www.minagric.gr/greek/data/LEBAYCID 50 EC-2008_8 4_ΥΑ_τελικό.pdf
Θέμα: Μη έγκριση βιολογικών σκευασμάτων στην Ελλάδα για την προστασία των φοινικοειδών από το κόκκινο σκαθάρι Rhynchophorus ferrugineus
Το έντομο Rhynchophorus ferrugineus (κόκκινο σκαθάρι) που προσβάλλει τα φοινικοειδή έχει ήδη εξαπλωθεί σε πολλές περιοχές της Ελλάδας με ανυπολόγιστες ζημιές, ενώ η μόλυνση συνεχίζεται. Γεωτεχνικοί εκτιμούν ότι η μετάδοσή του ξεκίνησε από εισαγωγές φυτών χωρίς επαρκείς ελέγχους (1).
Με την απόφαση 180924/3.2.2010 του ελληνικού Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων χορηγείται κατ’ εξαίρεση έγκριση διάθεσης, σύμφωνα με την 2007/365/ΕΚ απόφαση της Επιτροπής, σε τρία τουλάχιστον χημικά σκευάσματα για πρόληψη και καταπολέμηση της εξάπλωσης του συγκεκριμένου εντόμου. Μεταξύ των σκευασμάτων αυτών δεν περιλαμβάνεται κανένα βιολογικό.
Ελληνικές οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών καταγγέλλουν (2) ότι η έγκριση αποτελεί δυσμενή διάκριση σε βάρος των βιολογικών σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται διεθνώς για τον ίδιο σκοπό. Ένα τουλάχιστον βιολογικό σκεύασμα περιλαμβανόταν στην προηγούμενη έγκριση 132623 /24.9.2009 του ίδιου υπουργείου που έληξε ήδη, χωρίς να ανανεωθεί.
Σε πολλές περιπτώσεις οι φοίνικες που χρειάζονται προστασία με σκευάσματα βρίσκονται σε κατοικημένες περιοχές, συχνά μάλιστα σε χώρους όπως παιδικές χαρές ή προαύλια σχολείων ή νοσοκομείων, που απαιτούν ιδιαίτερη μέριμνα και προληπτικά μέτρα για τη δημόσια υγεία.
Ερωτάται η Ευρωπαίκή Επιτροπή:
- Αν η επανέγκριση αποκλειστικά συμβατικών σκευασμάτων με πιθανές τοξικές παρενέργειες, είναι συμβατή με τις υποχρεώσεις των χωρών μελών για την προστασία της δημόσιας υγείας.
- Αν έχει ενημερωθεί από την ελληνική κυβέρνηση για τους λόγους αποκλεισμού όλων των διαθέσιμων βιολογικών σκευασμάτων και αν ο αποκλεισμός αυτός είναι συμβατός με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τον ανταγωνισμό.
______________________
(1) http://www.dionet.gr/ekdoseis/teuxh/Teuxos_51.pdf
(2) http://www.redweevil.org/#ancor
([1]) EE L 46/32 της 17.2.2004, σ.2
([3]) Σύμφωνα με πληροφορίες, το ελληνικό κράτος προέβη σε προμήθεια 200.000 λίτρων του φυτοφαρμάκου το 2006, λίγους μήνες πριν από την ημερομηνία οριστικής του ανάκλησης.
([4]) http://www.minagric.gr/greek/data/LEBAYCIDE FENTHION 2009-YΑ.pdf
([5]) http://www.minagric.gr/greek/data/LEBAYCID 50 EC-2008_8 4_ΥΑ_τελικό.pdf