Ενότητα και αισιοδοξία από το Συνέδριο των απαλλαγμένων από μεταλλαγμένα περιοχών
Από την Πάολι Μάιερ
«Η κοινωνία των πολιτών ανταποκρίνεται στη νέα πρόκληση και δικτυώνεται», είναι το συμπέρασμα του Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στο Πολυτεχνείο του Βερολίνου στις 14-15.1.2006. Στην αίθουσα του Συνεδρίου, υπό την παρουσία αγάλματος της Νίκης της Σαμοθράκης συζητούσαν 250 αντιπρόσωποι από 38 χώρες, για το πως θα αντιμετωπισθεί η εισβολή των μεταλλαγμένων (Γ.Τ.Ο.) στην Ευρώπη και για το δικαίωμα των καταναλωτών και των αγροτών να διεκδικήσουν μια γεωργία απαλλαγμένη από ΓΤΟ. Εκεί συναντήθηκαν τα «βασικά στελέχη» του κινήματος ενάντια στα μεταλλαγμένα από την Ισλανδία έως την Κένυα και τη Βραζιλία, από την Ιρλανδία έως τη Ρωσία και την Ιαπωνία.
Εκπρόσωποι από οργανώσεις, συλλόγους, δίκτυα και πρωτοβουλίες αντάλλαξαν τις εμπειρίες τους με τους εκπροσώπους διαφόρων κυβερνήσεων η τους βουλευτές, όπως π.χ. από την Αυστρία, Πολωνία, Ιταλία και Ελβετία. Από την Ελλάδα συμμετείχαν η Greenpeace (Μ. Πισπίνη), η ΓΕΣΑΣΕ (Ν. Λάππας), η ΔΗΩ και το ελληνικό Δίκτυο (Π. Μάιερ).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ανταποκρίθηκε στη πρόσκληση. Έχασε έτσι την ευκαιρία να σχηματίσει μια εικόνα από το πλήθος της σύνθετης γνώσης και των δραστηριοτήτων που παρουσίασε ο συνολικός χώρος της αντίστασης ενάντια στους ΓΤΟ. Οι συμμετέχοντες είχαν π.χ. τη δυνατότητα να αποκομίσουν από πρώτο χέρι το μέγεθος της δικτύωσης και της συγκρότησης των πρωτοβουλιών. Τα θέματα της συζήτησης αναφερόντουσαν στα νέα αποτελέσματα της έρευνας σχετικά με τις επιπτώσεις των Γ.Τ. προϊόντων στο περιβάλλον και στην υγεία αλλά και στις πατέντες (τεχνολογία Terminator), στα ηθικά προβλήματα, αλλά και στα ανθρώπινα και δημοκρατικά δικαιώματα της σημερινής Ευρώπης. Η παρουσίαση αυτή έδειξε επίσης, ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών και των περιφερειών σχετικά με τις νομικές δυνατότητες, το επίπεδο πληροφόρησης και συνεργασίας για τη διασφάλιση του όρου «περιοχή απαλλαγμένη από ΓΤΟ».
Οι δραστηριότητες που προκάλεσαν ιδιαίτερη προσοχή ήταν:
Για τη νομοθεσία
Στο θέμα των νομοθετικών ρυθμίσεων έγινε η διαπίστωση της «πολύ δύσκολης, πολύ ακριβής και τελικά αναποτελεσματικής» συνύπαρξης (υπευθυνότητα, αποζημίωση, ρύθμιση αποστάσεων, επιμόλυνση των ενδιάμεσων περιοχών) η του σημερινού «πολιτικού αδύνατου» αιτήματος για ένα νέο Μορατόριουμ. Οι φίλοι από την Ελβετία χειροκροτήθηκαν έντονα για το αποτέλεσμα του πρόσφατου δημοψηφίσματος που πέτυχαν. Ο περιορισμός στο αίτημα «καμία καλλιέργεια ΓΤΟ για τα επόμενα πέντε χρόνια» και η πλατιά κινητοποίηση της κοινής γνώμης, έδωσε μία απόλυτη πλειοψηφία στο παραπάνω αίτημα (βλέπε «Εν Οίκω» τευχ. 65). Έτσι εξασφαλίζει το λογότυπο «Swiss Garantie», ότι όλα τα προϊόντα ποιότητας της ελβετικής γεωργίας (βιολογικά και συμβατικά) δεν παρήχθησαν με τη γενετική μηχανική. Πολύ λιγότερο ενθαρρυντικές ήταν οι περιγραφές από την Ισπανία, Ρουμανία και Γαλλία. Ενώ ο γάλλος εκπρόσωπος της CP επικαλέσθηκε την άμεση και οργανωμένη αντίσταση ενάντια στις πολυεθνικές εταιρίες.
Στρατηγικές, δραστηριότητες – λόμπι
Μία από της βασικότερες εμπειρίες σ’ όλες τις χώρες θεωρείται, ότι είναι η επικοινωνία και η δημιουργία επιρροής στους κυβερνητικούς παράγοντες, που οδηγεί ώστε να ακολουθήσουν το αίτημα των καταναλωτών και των αγροτών, επωμιζόμενοι την ευθύνη. Η Αυστρία π.χ., τη περίοδο της Προεδρίας της στην Ε.Ε. έθεσε στο επίκεντρο των συζητήσεων και των στόχων το θέμα της γενετικής μηχανικής στη γεωργία. Μία ακόμα επιτυχία ανέφεραν οι ακτιβιστές από την Πολωνία που κατόρθωσαν σ’ ένα χρόνο, να χαρακτηριστούν οι δεκατέσσερις από τις δεκαπέντε περιοχές τους ως απαλλαγμένες από ΓΤΟ. Επίσης παρουσίασαν μια νέα πρωτοβουλία για ένα δεκαετές Μορατόριουμ στην Ευρώπη και ένας πολωνός ευρωβουλευτής ανακοίνωσε τη συγκέντρωση υπογραφών στο Ευρωκοινοβούλιο για το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού των κρατών που απορρίπτουν τους ΓΤΟ.
Δικτύωση, συμμαχίες
Η πρακτική δικτύωση των παραγωγών προϊόντων GMO-free και αυτών που τα καταναλώνουν (π.χ. GMO-free σόγια από τη Βραζιλία) και συντροφικές συνεργασίες σε υπερτοπικό και διακρατικό επίπεδο, ήταν επίσης μία ακόμα παρουσία βασικών πρωτοβουλιών. Συμφωνίες μεταξύ των αγροτών στη Γερμανία, ο Σύνδεσμος των Ευρωπαϊκών Περιοχών (AER) και οι πρωτοβουλίες διακρατικού συντονισμού (Βαλκανική Συνδιάσκεψη-Θεσσαλονίκη καθώς και ο συντονισμός μεταξύ Ελβετίας και Αυστρίας), αναφέρθηκαν ως παραδείγματα για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας απειλής της γενετικής μηχανικής. Έτσι συμφωνήθηκε να γίνει η επόμενη «βαλκανική συνάντηση» με πρωτοβουλία των Βουλγάρων.
Στο τέλος του Συνεδρίου προβλήθηκε σε αίθουσα κινηματοθεάτρου η ταινία «We feed the world», η οποία παρουσίασε τους προβληματισμούς της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής αγροτικών προϊόντων, την εξαθλίωση των τοπικών κοινωνιών και την ποιότητα καθώς και την γενετική ταυτότητα των τροφίμων. Τη συζήτηση που ακολούθησε συντόνισε η πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Πρασίνων της Γερμανίας Renate Künast και συμμετείχαν ο σκηνοθέτης Erwin Wagenhofer, η οργάνωση της καμπάνιας «Bantam» καλαμπόκι και ο πρώην διευθυντής της εταιρίας Monsanto στη Ρουμανία Dragos Dimas.
Προγραμματισμός δραστηριοτήτων
Πανευρωπαϊκή ημέρα ενάντια στους ΓΤΟ, 3.3.2006. Εκδηλώσεις, δραστηριότητες, διαμαρτυρίες σ’ όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Βιέννη, 2-4.4.2006. Διάσκεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την Προεδρία της Αυστριακής κυβέρνησης. Διαδήλωση του ευρωπαϊκού κινήματος ενάντια στα μεταλλαγμένα.
Βρυξέλλες, 20.4.2006. Μεγάλη εκδήλωση με θέμα τη γενετική μηχανική.
Η ελεύθερη και φιλική ανταλλαγή των διαφορετικών θέσεων και παρεμβάσεων δημιούργησαν μία αισιόδοξη ατμόσφαιρα, που μετέδωσε ενέργεια και αυτοπεποίθηση και τελικά διαπίστωσε ένας σύνεδρος: «όταν δεν υπάρχει διχόνοια μεταξύ μας, είμαστε ακαταμάχητοι».