Η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού και οι περιβαλλοντικές της διαστάσεις

Του Σ. Αιγαιοπελαγίτη

Πριν μερικές εβδομάδες πραγματοποιήθηκε στο Νομαρχιακό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης συζήτηση για το θέμα της ιδιωτικοποίησης του λιμανιού, με αφορμή και τις απεργιακές κινητοποιήσεις των λιμενεργατών. Οι επικεφαλής τριών παρατάξεων της αντιπολίτευσης (Ν. Γιαννόπουλος, Μ. Τρεμόπουλος, Σ. Πλωμαρίτης) ετοίμασαν κοινό ψήφισμα, το οποίο δυστυχώς δεν εγκρίθηκε από την πλειοψηφία. Στο ψήφισμα δηλωνόταν η ριζική αντίθεση στην προσπάθεια της κυβέρνησης να εκποιήσει – ιδιωτικοποιήσει τους Σταθμούς Εμπορευματοκιβωτίων (Σ.ΕΜΠΟ) των λιμανιών Θεσσαλονίκης και Πειραιά, οι οποίοι αποτελούν τους βασικούς τομείς ανάπτυξης, κερδοφορίας και εσόδων των δύο Λιμανιών, επειδή θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για την Εθνική Οικονομία, το δημόσιο και κοινωνικό συμφέρον, την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης αλλά και της ευρύτερης περιοχής, θα παραδώσει το εισαγωγικό και εξαγωγικό εμπόριο της χώρας στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες αφού θα δημιουργήσει ένα ιδιωτικό μονοπώλιο το οποίο θα ελέγχει πλήρως την οικονομική ζωή και την όποια προοπτική παραγωγικής ανάπτυξης της χώρας μας, θα απαξιώσει την εργασία των λιμενεργατών, ενισχύοντας την καταλήστευση των μισθών, την ευκαιριακή απασχόληση, την ευελιξία στον τρόπο εργασίας και τις απολύσεις. Το ψήφισμα θεωρούσε ότι οι λιμενεργάτες ορθά αντιδρούν και απεργούν και εξέφραζε συμπαράσταση στον αγώνα τους, όπως και αντίθεση στην επίθεση των δυνάμεων καταστολής.

Οι τρεις παρατάξεις υποστήριζαν τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα, με μια υπεύθυνη όμως δημόσια αρχή που να είναι ικανή να σχεδιάζει και να υλοποιεί επενδυτικά προγράμματα, να αξιοποιεί την κερδοφορία και τη φερεγγυότητα του ΟΛΘ, να επανασχεδιάσει την οργάνωση και λειτουργία, να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα, με ταυτόχρονη εξασφάλιση της ποιότητας του περιβάλλοντος και της υγείας των εργαζομένων, να διευρύνει τη συμβολή του λιμανιού στην απασχόληση στην Κεντρική Μακεδονία. Επίσης, δήλωναν την πίστη ότι τα λιμάνια έχουν την δυνατότητα να αναπτυχθούν και να ανταποκριθούν στις υπάρχουσες απαιτήσεις διατηρώντας το δημόσιο χαρακτήρα τους, εξασφαλίζοντας παράλληλα τον σεβασμό στο περιβάλλον της θαλάσσιας πύλης της πόλης μας. Τέλος, διεκδικούσαν το αυτονόητο, δηλαδή μια ευρεία και σοβαρή δημόσια διαβούλευση.

Εδώ θα ήθελα να τονίσω λίγο περισσότερο τη σύνδεση των αγώνων των λιμενεργατών με τους αγώνες για την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία του Θερμαϊκού. Η ιδιωτικοποίηση του Σταθμού Εμποροκιβωτίων του λιμανιού της Θεσσαλονίκης συνδέεται με σοβαρές παρεμβάσεις που ενδέχεται να γίνουν ώστε να αυξηθεί η δυναμικότητά του, οι οποίες με τη σειρά τους ενδέχεται να έχουν σοβαρότατες κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες. Πιο συγκεκριμένα, για να δεχτεί το λιμάνι τα μεγάλα κινεζικά πλοία μεταφοράς εμποροκιβωτίων, θα πρέπει να γίνουν νέες εκβαθύνσεις στο δίαυλο προσέγγισης, οι οποίες αφενός ίσως χρειαστεί να συνοδευτούν από την κατάργηση αρκετών εγκαταστάσεων μυδοκαλλιέργειας στην περιοχή Χαλάστρας και αφετέρου θα προκαλέσουν σοβαρή αναμόχλευση του πυθμένα, με σοβαρά ενδεχόμενα ανατροπής της οικολογικής ισορροπίας που έχει επιτευχθεί και απελευθέρωσης στο θαλάσσιο περιβάλλον τοξικών ουσιών που σήμερα παραμένουν δεσμευμένες στο ίζημα.

Οι επιπτώσεις αυτές θα συμπληρώσουν τις επιπτώσεις που ήδη προκαλούνται από διάφορα έργα εντός του κόλπου της Θεσσαλονίκης (π.χ. επέκταση αεροδιαδρόμου) ή από μελλοντικά έργα (π.χ. αμμοληψίες, υποθαλάσσια αρτηρία). Ωστόσο, επειδή προβλέπεται να είναι πολύ σοβαρότερες, αναμένεται να υπάρξουν πολύ πιο έντονες διαφοροποιήσεις. Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι κυβερνητικές αποφάσεις όχι μόνο δεν λαμβάνουν υπόψη την περιβαλλοντική διάσταση του Κόλπου της Θεσσαλονίκης και τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την καλή κατάσταση των νερών του, αλλά αντίθετα προχωρά σε αναπτυξιακές επιλογές που καταδικάζουν και μελλοντικά τις περιβαλλοντικές προοπτικές της περιοχής και δεσμεύουν μονοσήμαντα το χαρακτήρα των οικονομικών δραστηριοτήτων που πρόκειται να διεξάγονται εδώ. Επειδή κάτι τέτοιο είναι απαράδεκτο να συμβαίνει σε μια δημοκρατική χώρα χωρίς να είναι ενήμεροι όλοι οι πολίτες και να έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν την άποψή τους, θα πρέπει να υπάρξει μια ευρύτερη αντίδραση και να συνδεθούν οι περιβαλλοντικοί με τους εργατικούς αγώνες,. Επίσης, θα πρέπει να καθοριστεί μια διαφορετική οικονομική προοπτική, που θα θέτει τον άνθρωπο και το περιβάλλον πάνω από τα κέρδη των πολυεθνικών εταιρειών.

Καταθέτω όλα τα παραπάνω ως κάποιες πρώτες απόψεις για συζήτηση και καλό θα ήταν να υπάρξουν και άλλες παρατηρήσεις και γνώμες, ώστε να επιβεβαιώσουμε τις διαφαινόμενες προθέσεις και να δούμε σε ποια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούμε.