κείμενο & φωτογραφίες του Maxime De Coster
Χιλιάδες πρόσφυγες έχουν ήδη φτάσει στην Ειδομένη, και φιλοξενούνται προσορινά σε συνθήκες προστασίας στον μεθοριακό καταυλισμό. Την ίδια στιγμή, άλλοι κινούνται μαζικά από την Αθήνα προς τα σύνορα Ελλάδας – FYROM με λεωφορεία. Όταν τα σύνορα κλείνουν οι πρόσφυγες περιμένουν υπομονετικά με την ελπίδα ότι θα μπορέσουν σύντομα να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την δυτική Ευρώπη. Οι λίγοι που περνούν τα σύνορα παράνομα, πιάνονται από την αστυνομία της FYROM τους ασκείται βία και απειλούνται με στόχο τον εκφοβισμό. Όσοι “τυχεροί” δεν χτυπηθούν από τους αστυνομικούς, κρατούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα με απάνθρωπες συνθήκες, σε κρύα δωμάτια, χωρίς τουαλέτες, χωρίς φαγητό και νερό. Τις περισσότερες φορές στέλνονται πίσω στα ελληνικά σύνορα το συντομότερο δυνατό.
Στην Eιδoμένη, οι υποδομές και η αδυναμία να οργανωθούν οι αφίξεις δεν αφήνουν πολλές ελπίδες για να εξυπηρετηθούν όλοι οι πρόσφυγες με τον καλύτερο τρόπο. Δυστυχώς ο κίνδυνος για ασθένειες μεγαλώνει. Την ίδια στιγμή αυξάνεται και η ανικανότητα της εξασφάλισης των βασικών αναγκών, με αποτέλεσμα να μεγαλώνει η ένταση ανάμεσα στις ομάδες ανθρώπων οι οποίοι παλεύουν να επιζήσουν. Αυτές οι συνθήκες ήδη οδήγησαν στην δολοφονία ενός Πακιστανού την 21η Ιανουαρίου. Την Τρίτη 2 Φεβρουαρίου, 2700 μερίδες φαγητού δεν ήταν αρκετές για να καλυφθούν οι ανάγκες και να τραφούν όλοι οι πρόσφυγες που έφτασαν εκείνη την ημέρα στην Ειδομένη. Αργά το απόγευμα, μερικές δεκάδες σκηνές στήθηκαν γρήγορα από τις εθελοντικές οργανώσεις, όταν μαθεύτηκε ότι όλο το στρατόπεδο του “βενζινάδικου” στο Πολύκαστρο αναχώρησε για το μεθοριακό πέρασμα της Ειδομένης.
Η πραγματικότητα της Ειδομένης μοιάζει μόνο με την αρχή ενός εφιάλτη, αν θεωρήσουμε ότι “η μαζική μεταναύστευση στην ευρώπη είναι ασταμάτητη και ότι το πρόβλημα θα χειροτερέψει περισσότερο τα χρόνια που έρχονται”. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (Δ.Ο.Μ.) σε έκθεσή του αναφέρει ότι “ο αριθμός των μεταναστών και προσφύγων που έφτασαν στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2016 είναι μεγαλύτερος από 62.000 ενώ τα θύματα στις Ελληνικές, Τουρκικές, και Ιταλικές θάλασσες ξεπερνούν τα 360 άτομα ανά μήνα”. Αν δεν παρθούν μέτρα για αυτήν την κατάσταση η Ειδομένη θα καταλήξει ένα χάος όπως το λιμάνι του Καλέ. Όσο τα σύνορα είναι κλειστά, όλο και περισσότεροι πρόσφυγες συσσωρεύονται σε μια περιοχή άγνωστη γι’ αυτούς χωρίς καμμιά προοπτική. Η έλλειψη ανθρωπιστικής βοήθειας οδηγεί τους πρόσφυγες να αγωνίζονται για την επιβίωση τους, κάτι το οποίο αυξάνει και τις προστριβές μεταξύ τους κα οδηγεί στη βία. Η εικόνα των εκατοντάδων πεινασμένων και διψασμένων προσφύγων, η λεηλασία των φορτηγών και το αίσθημα εγκατάλειψης από τις ελληνικές αρχές αυξάνει την εχθρότητα της πλειοψηφίας των ντόπιων κατοίκων της Ειδομένης απέναντι στους πρόσφυγες αλλά και σε αυτούς που τους βοηθούν και τους στηρίζουν. Αυτά είναι όλα τα συστατικά για να ξεκινήσει η αναταραχή.
Η ευρωπαική επιτροπή ταπεινώνει την Ελλάδα αφήνοντας αναπάντητες τις απειλές που εκφράζονται από χώρες μέλη της ΕΕ για έξοδο της από την συνθήκη Σένγκεν, μαζί με καταγγελείες για έλλειψη του ελέγχου των συνόρων της. Τα ευρωπαικά κράτη μέλη ξεχνούν την αλληλεγγύη που θα έπρεπε να εκφραστεί σύμφωνα με τις κοινοτικές συνθήκες. Δεν μπορούμε να ανεχτούμε ότι κάποιες χώρες εγκαταλείπουν τις ευθύνες τους με το πρόσχημα ότι δεν ενδιαφέρονται οι ίδιες, ούτε ότι η ελλάδα θεωρείται πάλι το μαύρο πρόβατο των ευρωπαικών πολιτικών. Η κρίση των προσφύγων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι αποτέλεσμα των δικών της πολιτικών, καθώς η Ε.Ε. έχει ενεργό ρόλο στις περιοχές διαμάχης από όπου προέρχονται οι πρόσφυγες. Το θέμα της μεταναστευτικής κρίσης δε θα έρθει χτίζοντας ένα ευρωπαικό φρούριο, αλλά διορθώνοντας τις ρίζες του προβλήματος, κάνοντας τεράστιες προσπάθειες να έρθει η ειρήνη στις εμπόλεμες ζώνες. Αλλά αυτό σημαίνει να σταματήσει η υποστήριξη του αμερικανικού ιμπεριαλισμού σε αυτούς που επιδώκουν τον έλεγχο των εκμεταλλεύσεων φυσικού αερίου και πετρελαίου στη Μέση Ανατολή.