Της Ειρήνης Κοντογεωργίου,Φωτογραφίες: Νίκος Καϊδης & αρχείο Πολιτιστικού Συλλόγου «Το Κάστρο»
«Τούτο μόνο να ξέρεις:
Ό,τι σώσεις μες στην αστραπή
καθαρό στον αιώνα θα διαρκέσει»
Οδυσσέας Ελύτης, «Άξιον Εστί»
Προχωρώντας σε στοιχειώδη δημοσιογραφική έρευνα για το συγκρότημα «Μεταλλεία – Παλατάκι» της Θάσου, ένα από τα πρώτα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει κανείς είναι ότι δεν έχουμε συνείδηση του θησαυρού που η Ιστορία μας κληροδότησε. Δεν υπάρχει διαφορετική εξήγηση για την απαξίωση ενός βιομηχανικού μνημείου που ενώ θα μπορούσε να αναδειχθεί σε σημαντικό επιστημονικό, πολιτισμικό και τουριστικό κέντρο ευρωπαϊκής εμβέλειας, προωθείται ο «τεμαχισμός» και η κερδοσκοπική εκμετάλλευσή του. Ή μήπως υπάρχει;
Συζητώντας με τον Επίκουρο Καθηγητή Πολεοδομίας στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Εθνικό Μετσόβιο Νίκο Μπελαβίλα, έναν από τους εγκυρότερους μελετητές των βιομηχανικών μνημείων στην Ελλάδα, αντιλαμβάνεσαι ότι το συγκεκριμένο μεταλλευτικό συγκρότημα είναι από τα σημαντικότερα της Ανατολικής Μεσογείου! Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τις κατά καιρούς γνωμοδοτήσεις αρμόδιων κρατικών φορέων (βλ. πίνακα). Μαθαίνεις επίσης ότι θα μπορούσε να αναδειχθεί σε ελκυστικό προορισμό πολιτιστικού, τουριστικού κι επιστημονικού ενδιαφέροντος. Μελετώντας σχετικές διεθνείς Χάρτες όπως π.χ. τη Χάρτα του Nizhny Tagil για τη Βιομηχανική Κληρονομιά ή τη Χάρτα του Πολιτισμικού Τουρισμού, συνειδητοποιείς το εύρος και την ποιότητα των αναπτυξιακών δράσεων που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν καθώς και τα σημαντικότατα και μακροπρόθεσμα οφέλη για ολόκληρο το Νομό Καβάλας.
Η αξία του μνημείου είναι γνωστή στους μελετητές του ΥΠΠΟ, του ΕΜΠ, του ΙΓΜΕ. Το Δημοκρίτειο αλλά και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο εκδήλωσαν ενδιαφέρον για την ανάδειξη και αξιοποίησή του ως φορείς που με την τεχνογνωσία και την εγκυρότητά τους θα μπορούσαν να απορροφήσουν κονδύλια για ποιοτικές επενδύσεις, που μεταξύ των άλλων θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μόνιμες θέσεις εργασίας. Εξαιρετικά διδακτορικά και μελέτες έχουν εκπονηθεί. Κι ενώ θα περίμενε κανείς μετά από τέτοια επιστημονική κινητοποίηση η τοπική αυτοδιοίκηση να αδράξει τις ευκαιρίες, συνέβη ακριβώς το αντίθετο: έχει αδρανήσει σε τέτοιο βαθμό, που αναρωτιέσαι αν πράγματι ενδιαφέρεται για τη διατήρηση του μνημείου. Όπως μάλιστα θα διαβάσετε σε διπλανή στήλη, ενώ το θέμα έφτασε πέρυσι στο ευρωκοινοβούλιο από τον Μιχάλη Τρεμόπουλο και η ευρωπαϊκή επιτροπή απάντησε ότι οι όροι για την αξιοποίηση πληρούνται αρκεί να ενδιαφερθούν οι αρχές της αυτοδιοίκησης, ο κ. Τρεμόπουλος τις περιμένει ακόμη. Και όχι μόνο: Εδώ και λίγους μήνες η περιοχή, και πάλι λόγω ολιγωρίας, εντάχθηκε στο μητρώο ακινήτων της «Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε.» (ΕΤΑ), δηλαδή του φορέα που στο πλαίσιο του μεσοπρόθεσμου θα εκμεταλλεύεται τουριστικά ακίνητα του δημοσίου, με στόχο τη μείωση του ελληνικού χρέους. Ο συγκεκριμένος χώρος μάλιστα χαρακτηρίζεται από την ΕΤΑ «Κτήμα Λιμεναρίων: Εδαφική έκταση μετά παραδοσιακού κτίσματος» (http://www.etasa.gr/page.aspx?itemID=SPG184). Πρόκειται για πλήρη απαξίωση του χώρου εν όψει επιχειρηματικής εκμετάλλευσής του και μάλιστα υπό τις επείγουσες διαδικασίες του μεσοπρόθεσμου! Ποια επιστημονική, νομική, αισθητική ή ηθική βάση έχει ένας τέτοιος υποβιβασμός; Πώς βρέθηκε ένα μνημείο αυτής της αξίας να κινδυνεύει να γίνει βορά μικρόπνοων «φαστ – τρακ» κερδοσκοπικών σχεδίων; Με βάση ποια λογική και ποιο δίκαιο θα πρέπει να θυσιαστεί ο ούτως ή άλλως αδικημένος αυτός τόπος για τον εξευμενισμό των «αγορών» και της τοκογλυφικής τους επιδρομής;
Είναι προφανές πως η άγνοια και η αδιαφορία μπορεί να οδηγήσει σε κινήσεις πανικού, αντίθετες σε κάθε έννοια σεβασμού της πολιτιστικής κληρονομιάς όπως αυτή ορίζεται και προωθείται από διεθνείς οργανισμούς, αντίθετη σε κάθε σύγχρονη αντίληψη για τη λειτουργία των μνημείων και την ανάπτυξή τους ως ζωντανά κύτταρα των τοπικών κοινωνιών: «Να το δώσουμε το Παλατάκι σε ιδιώτη για να μην καταρρεύσει», είναι το επιχείρημα και αναφέρεται στον συζητήσιμο κίνδυνο κατάρρευσης του βράχου πάνω στον οποίο αυτό είναι χτισμένο. Γίνεται μάλιστα επίκληση αυτού του κινδύνου τη στιγμή που ο Δήμος Θάσου είναι έτοιμος να δαπανήσει περισσότερα από ένα εκατομμύριο ευρώ για νέο Δημαρχείο! (Παρεμπιπτόντως ας αναφέρουμε ότι επίσης λόγω ολιγωρίας του Δήμου κινδυνεύει να περάσει στην ΚΕΔ και το «Μικρό Παλατάκι», που ανήκει στο ίδιο συγκρότημα). Όπως τονίζει ο κ. Μπελαβίλας αυτές οι λογικές οδηγούν σε επικίνδυνες ατραπούς. Εξάλλου η πολυκριτηριακή ανάλυση του ΙΓΜΕ απορρίπτει τέτοιους είδους ξεπερασμένες και κοντόφθαλμες λύσεις.
Πραγματικά αναπτυξιακές και μακρόπνοες πολιτικές που δεν υποβιβάζουν την Ιστορία και την αξιοπρέπειά μας υπάρχουν. Αρκεί να αποφασίσουμε να τις διεκδικήσουμε τώρα, «με πάθος και ιστορική συνείδηση», όπως προτείνει ο κ. Μπελαβίλας. Σε μια τέτοια οργανωμένη προσπάθεια Περιφέρεια, Δήμος και τοπική κοινωνία θα βρούμε συμπαραστάτες. Προς το παρόν ας κρατήσουμε τη φράση του πρώην Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης και συγγραφέα Γιώργου Γραμματικάκη: «Πριν από λίγα χρόνια ο δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος στα Λιμενάρια της Θάσου με κάλεσε για μια ομιλία. Έτσι εκτός απ’ τη λαχτάρα των ανθρώπων για το καλύτερο γύρω από τον πολιτισμό, γνώρισα κι αυτό το αρχιτεκτονικό αριστούργημα, που είναι γνωστό σαν Παλατάκι. Έχει τέτοια ομορφιά, ιστορία και ιδιαιτερότητα, που δεν μπορώ να φανταστώ άλλη χρήση του εκτός απ’ τη σωστή συντήρησή του και την ανάδειξή του μέσα στο ενιαίο σύνολο της σπουδαίας ιστορικής, αρχιτεκτονικής και βιομηχανικής κληρονομιάς του μεταλλευτικού συγκροτήματος».
Μελέτες, χαρακτηρισμοί και χαμένες ευκαιρίες
· Έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Νεοτέρων Χρόνων (περιλαμβάνεται στη σχετική λίστα του Υπ. Πολιτισμού, http://www.culture.gr/2/21/213/21304n/g213dn01.html) και «έργο τέχνης που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία» (ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ896/20565/30-4-82 & ΦΕΚ713/τβ/27-9-82).
Επίσης βλ. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3431/59889/6-12-1994 ΦΕΚ946Β/21-12-1994 (για το «Μικρό Παλατάκι»)
· Έχει χαρακτηριστεί ως «ιστορικός τόπος», ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/77766/219/6-10-2006. Στην ίδια περιοχή εντοπίστηκαν ευρήματα αρχαίας μεταλλευτικής δραστηριότητας.
Η πλήρης έρευνα, ανάλυση και καταγραφή των κτιρίων έχει γίνει από το ΥΠΠΟ-4η Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων (κ. Ανέζω Μέντζα), από το ΙΓΜΕ Περιφ. Μονάδας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης (κ. Νίκος Επιτρόπου) και από το ΕΜΠ στο ερευνητικό πρόγραμμα «Ιστορικά Μεταλλεία στο Αιγαίο 19ος-20ος αιώνας» (Ν.Μπελαβίλας, Λ. Παπαστεφανάκη, Α.Ζ. Φραγκίσκος, Δ.Μαυροκορδάτου, Μ. Μπαλοδήμου).
Οι μελέτες έχουν δημοσιευθεί στο «Ιστορικά Μεταλλεία στο Αιγαίο 19ος-20ος αιώνας, Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου», Μήλος 2003, ΠΙΟΠ, Αθήνα 2005 και στο «Ορυχεία στο Αιγαίο-Βιομηχανική Αρχαιολογία στην Ελλάδα», Εκδόσεις Μέλισσα, Αθήνα 2009.
· Η μελέτη του ΙΓΜΕ: «Καινοτόμες Τεχνολογικές – Τεχνικές Καταγραφής & Αξιοποίησης Απορριμμάτων Μεταλλευτικής και Μεταλλουργικής Βιομηχανίας & Εγκαταλειμμένων Δημοσίων Μεταλλείων. Πιλοτικές Εφαρμογές», Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα», Γ’ Κ.Π.Σ.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ: Η άναρχη τουριστική ανάπτυξη δεν είναι λύση
Ο επίκουρος καθηγητής Πολεοδομίας του Μετσόβειου προτείνει ως παραδειγματικές λύσεις τις περιπτώσεις του Λαυρίου και της Ερμούπολης
Το Παλατάκι, συνολικά ως ολοκληρωμένο μεταλλευτικό συγκρότημα με τις εγκαταστάσεις, τις στοές και το γύρω τοπίο είναι ένα από τα πλέον σημαντικά βιομηχανικά-μεταλλευτικά συγκροτήματα της Ανατολικής Μεσογείου, που μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα στον τόπο με μια ήπια τουριστική ανάπτυξη που θα σέβεται και θα αναδεικνύει το μνημείο, παρά με μια άναρχη ανάπτυξη, που εν τέλει μπορεί να υποβαθμίσει τον τόπο, τονίζει ο επίκουρος καθηγητής Πολεοδομίας του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου Νίκος Μπελαβίλας.
Η συνέντευξη στην Ειρήνη Κοντογεωργίου
– Κύριε Μπελαβίλα, με βάση τα διεθνή επιστημονικά κριτήρια, πώς θα χαρακτηρίζατε το συγκεκριμένο συγκρότημα/μνημείο;
«Κατά τη γνώμη μου το μεταλλευτικό συγκρότημα της Θάσου, με τα κτίρια, τις εγκαταστάσεις του, τις στοές και το τοπίο γύρω του, είναι από τα πλέον σημαντικά βιομηχανικά-μεταλλευτικά συγκροτήματα τα οποία διασώζονται ακέραια στην ιστορική τους μορφή στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε εθνικό επίπεδο ανήκει στην ενότητα των κορυφαίων μνημείων βιομηχανικής αρχαιολογίας μεταλλείων-ορυχείων μαζί με τον εναέριο σιδηρόδρομο και τα σμυριδωρυχεία Απειράθου-Κορώνου της Νάξου, το θειωρυχείο στο Παλιόρεμμα της Μήλου, τα μεταλλεία σιδήρου στο Μέγα Λειβάδι και Κουταλά της Σερίφου και το Λαύριο.
Σύμφωνα με τις διεθνείς χάρτες του ICOMOS τη Διεθνή Χάρτα για τη Βιομηχανική Κληρονομιά του Nizhny Tagil (2003) και τις προδιαγραφές του TICCIH (The International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage) το μεταλλευτικό συγκρότημα της Θάσου συγκροτεί όσον αφορά την ακεραιότητα, την αυθεντικότητα, τη μοναδικότητα σε εθνικό επίπεδο και ίσως σε περιφερειακό ένα πλήρες μνημείο άξιο προς διάσωση και προστασία. Αυτό φαίνεται και από τις επάλληλες κηρύξεις του από το ΥΠΠΟ».
– Ικανοποιεί όρους αξιοποίησης/αναβάθμισης μνημείων όπως π.χ. το Γεω-Μεταλλευτικό, Ιστορικό και Περιβαλλοντικό Πάρκο της Σαρδηνίας ή Το Τεχνολογικό-Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου;
«Με τα πιο πάνω δεδομένα ικανοποιεί πλήρως τους όρους αξιοποίησης/αναβάθμισης στις κατευθύνσεις που έχουμε από τα άλλα αντίστοιχα παραδείγματα στο Λαύριο, στη Σαρδηνία (Ιταλία), στη Μάντσα (Ισπανία), στην Ίντρια (Σλοβενία), στο Ρουρ (Γερμανία), στο Λε Κρεσώ (Γαλλία), στο Αίρον Μπριτζ (Μεγάλη Βρεττανία). Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι η ανάγκη διατήρησής του και ανάδειξής του ως ενότητας, κτιρίων, εγκαταστάσεων, στοών και τοπίου. Σε τέτοιες περιπτώσεις θεωρείται προβληματική η αποσπασματική ανάδειξη και απαράδεκτος ο «τεμαχισμός» του συγκροτήματος. Ειδικά στην περίπτωση των Λιμεναρίων το Κτίριο Διοίκησης της Spiedel παίζει κεντρικό ρόλο στην κατανόηση όλου του βιομηχανικού-μεταλλευτικού συμπλέγματος. Ταυτόχρονα αποτελεί εμβληματικό δείγμα της αρχιτεκτονικής των κτιρίων διοίκησης και των διευθυντικών επαύλεων στις μεταλλευτικές αποικίες των νησιών του Αιγαίου. Στις 130 περίπου ενότητες ανάλογων μνημείων του Αιγαίου σώζονται μόλις τρεις περιπτώσεις τέτοιων κτιρίων. Η Έπαυλις-Διοικητήριο Σερπιέρι της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου, η Έπαυλις-Διοκητήριο Γκρώμμαν της Εταιρείας Σέριφος-Σπηλιαζέζα στο Μέγα Λειβάδι Σερίφου και το «Παλάτι» της Spiedel στα Λιμενάρια της Θάσου».
– Τί θα μπορούσε να αποφέρει η σύμφωνη με τα διεθνή/ευρωπαϊκά πρότυπα αξιοποίησή του στην τοπική κοινωνία;
«Δεν χρειάζεται επιστημονική γνώση για να αντιληφθεί κανείς την τεράστια ποιοτική διαφορά ανάμεσα αφ’ ενός στα παραδείγματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω, τα οποία έχουν αναζωογονήσει κοινότητες και πόλεις, τις έχουν αναδείξει διεθνώς και έχουν οδηγήσει σε μία αρμονική με την ιστορία και το περιβάλλον κοινωνική ανάπτυξη και στα άλλα παραδείγματα προς αποφυγή, αυτά της άναρχης τουριστικής ανάπτυξης. Μίας ανάπτυξης η οποία βυθίζει τους τόπους στη διεθνή απαξίωση και διαρκή υποβάθμιση».
– Πώς θα χαρακτηρίζατε την παραχώρησή του σε ιδιώτη για εκμετάλλευσή του ως ξενοδοχειακή μονάδα στο πλαίσιο του μεσοπρόθεσμου; Μπορεί κατά τη γνώμη σας μια τέτοια παραχώρηση να νομιμοποιηθεί λόγω πιθανού κινδύνου κατάρρευσής του;
«Η ήπια τουριστική ανάδειξη του κτιρίου είναι συμβατή στο πλαίσιο ανάπτυξης ενός υπαίθριου μουσείου (open air museum) , ενός γεωπάρκου η/και ενός μεταλλευτικού αρχαιολογικού πάρκου όπου το «Παλάτι» συνεχίζει να κατέχει τον βασικό εκπαιδευτικό, μουσειολογικό και ιστορικό ρόλο.
Η παραχώρηση του για μία κερδοσκοπική δραστηριότητα η οποία το απομονώνει από τα υπόλοιπα μνημεία και κατάλοιπα ουσιαστικά το θέτει σε άμεσο κίνδυνο. Η απουσία ενιαίου σχεδιασμού για το μέλλον του χώρου και για την συνολική επιστημονική αντιμετώπιση του ζητήματος της ανάδειξης του, δείχνει μάλλον διάθεση λεηλασίας ενός ελκυστικού αρχιτεκτονήματος με μοναδικό στόχο την άντληση άμεσου κέρδους από αυτό.
Το επιχείρημα της παραχώρησης λόγω του κινδύνου κατάρρευσης, αντιλαμβάνεται κανείς ότι μας οδηγεί σε επικίνδυνες ατραπούς. Μνημεία κλασικά, ελληνιστικά, βυζαντινά και νεώτερα κινδυνεύουν με κατάρρευση εδώ. Αλλά όχι μόνον εδώ. Και στην Ιταλία, στη γειτονική Τουρκία, στη Συρία, στην Αίγυπτο. Ας φανταστούμε τι θα συμβεί αν ο όρος της στατικής επάρκειας αρχίσει να τίθεται ως κριτήριο προκειμένου να αποφασίζουν οι εθνικές κυβερνήσεις την πώληση τους ή όχι!»
– Ποιες κινήσεις από πλευράς τοπικής κοινωνίας θα προτείνατε για την άμεση προστασία του κατ’ αρχήν και την αξιοποίησή του σε δεύτερο χρόνο;
«Ότι σώθηκε στο Λαύριο, στην Ερμούπολη αλλά και σε όλη την Ελλάδα– όλα αυτά που μας κάνουν σήμερα υπερήφανους μέσω της ανάδειξης τους – σώθηκε χάρη στο πάθος και την ιστορική συνείδηση των τοπικών κοινωνιών. Από τις δύο αυτές πόλεις αξίζει να διδαχθούμε καθώς διέσωσαν τα μνημεία τους μέσα στις συνθήκες της κατάρρευσης και της αποβιομηχάνισης το 1990-1994, μέσα σε ένα άγριο σκηνικό φτώχειας και απολύσεων, με τοπικά ποσοστά ανεργίας που άγγιζαν το 50% λόγω της παύσης λειτουργίας των εργοστασίων. Στο μεν Λαύριο οι κάτοικοι τη στιγμή της πώλησης του κεντρικού εργοστασίου των 250 στρεμμάτων και των 41 κτιρίων της Γαλλικής Εταιρείας σε ιδιώτες, κατέλαβαν τον χώρο, έκλεισαν τις πύλες, διέσωσαν τα αρχεία και τα μηχανήματα. Μετά από μία μεγάλη κινητοποίηση που διήρκεσε δύο χρόνια, το ΥΠΠΟ εξαγόρασε τον χώρο και τον παραχώρησε στο ΕΜΠ. Σήμερα εκεί έχουμε το καλύτερο ζωντανό μνημείο βιομηχανικής αρχαιολογίας στην Ελλάδα, το Τεχνολογικό-Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. Στην Ερμούπολη ο Δήμος παρακινούμενος από τις δράσεις των τοπικών λογίων, δέσμευσε τα εργοστάσια Κατσιμαντή, Αναιρούση, Κορνηλάκη και Βελισσαρόπουλου. Τα εξαγόρασε σταδιακά με ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια. Σήμερα σε αυτά λειτουργούν το Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης με τα εργαστήρια του και τις συλλογές του όπως και η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αιγαίου».
Η ερώτηση του Μιχάλη Τρεμόπουλου στην Ευρωβουλή
Στις 10 Μαρτίου 2010 ο ευρωβουλευτής Μιχάλης Τρεμόπουλος καταθέτει ερώτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με θέμα την προστασία του μνημείου. Η ερώτηση έχει ως εξής:
«Θέμα: Προστασία αρχιτεκτονικού – μεταλλευτικού μνημείου στη Θάσο
Το κτίριο με το προσωνύμιο «Παλατάκι» κτίστηκε το 1903 στα Λιμενάρια της Θάσου, από το Γερμανού επιχειρηματία εξορύξεων F. Speidel και σε σχέδια του ιταλού αρχιτέκτονα Pietro Arigoni. […]Το συγκρότημα λειτούργησε μέχρι το 1962 και σώζεται σήμερα σε σχετικά καλή κατάσταση.Παρά τις μελέτες και παρεμβάσεις του ΙΓΜΕ κατά τις τελευταίες δεκαετίες, το αρχιτεκτονικό μνημείο παραμένει ουσιαστικά απροστάτευτο και κινδυνεύει με άμεση κατάρρευση λόγω διάβρωσης του εδάφους κάτω από τα θεμέλιά του. Τοπικοί σύλλογοι και οικολογικές οργανώσεις κάνουν έκκληση για τη διάσωσή του και τη μετατροπή του σε μεταλλευτικό μουσείο, κέντρο οικοτουρισμού και κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Τι μέτρα προτίθεται να λάβει ώστε το «Παλατάκι» Λιμεναρίων Θάσου να προστατευτεί και να αναδειχθεί μαζί με τα μεταλλευτικά μνημεία της ευρύτερης περιοχής, ως μνημειακό σύνολο ευρωπαϊκής και διεθνούς σημασίας;
2. Είναι δυνατό στα μέτρα αυτά να περιληφθεί και η ενθάρρυνση της διακρατικής συνεργασίας Γερμανίας – Ελλάδας για την ανάδειξη του μνημείου ως «συμβόλου» καλών σχέσεων των δύο χωρών, σε αντιστάθμιση και των πρόσφατων αντιμαχιών που προκάλεσε στην κοινή γνώμη των δύο χωρών η πρόσφατη δημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα;»
Η απάντηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται στις 7 Μαϊου 2010. Αφού διευκρινίζει πως η ίδια δεν έχει αρμοδιότητα άμεσης παρέμβασης, σημειώνει ότι: «[…] μέσω του προγράμματος πολιτισμού της η Επιτροπή ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των πολιτιστικών παραγόντων από διάφορα κράτη μέλη, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς, παραδείγματος χάριν με την εκτέλεση έργων που αποσκοπούν στην προβολή χώρων με πολιτιστική σημασία ή στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, υπό τον όρο ότι πληρούνται τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στον οδηγό προγραμμάτων […]».
Σε επικοινωνία μας με το Γραφείο Τύπου των Οικολόγων Πράσινων (1/12/2011), σχετικά με την πλήρωση των συγκεκριμένων κριτηρίων και προϋποθέσεων, η απάντηση ήταν η εξής (οι υπογραμμίσεις δικές μας):
«Για το συγκεκριμένο μνημείο υπάρχουν πράγματι προϋποθέσεις ένταξης σε συγκεκριμένα προγράμματα πολιτιστικού προσανατολισμού, όπως και συνεργασίας με πολιτιστικούς παράγοντες από διάφορα κράτη μέλη. Δυστυχώς, αυτό που δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα είναι το ενδιαφέρον από κάποιον Ελληνικό εθνικό ή τοπικό φορέα της τοπικής αυτοδιοίκησης (Δήμο ή Περιφέρεια), ώστε να αναλάβει την πρωτοβουλία και να ετοιμάσει κάποια σχετική αίτηση! Ως Οικολόγοι Πράσινοι, εργαζόμαστε πάνω σε μια πρόταση που επιδιώκει να εξασφαλίσει χρηματοδότες, με τη βοήθεια και των Γερμανών Πράσινων, από ξένα δημόσια ιδρύματα κυρίως, αλλά και τους απογόνους της οικογένειας Speidel, με στόχο να αποτελέσει το Παλατάκι μνημείο ελληνογερμανικής φιλίας και συνεργασίας, αλλά και μουσείο του Θασιακού και Μεσογειακού περιβάλλοντος. Και αυτό επειδή γνωρίζουμε τα σχέδια προώθησης της ξενοδοχειακής αξιοποίησης του χώρου από ιδιώτη. Ωστόσο, χωρίς το ενδιαφέρον του Δήμου Θάσου και της Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας και Θράκης ακόμη και αυτό είναι δύσκολο έως αδύνατο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι εκτός από εσάς και ορισμένες τοπικές περιβαλλοντικές και πολιτιστικές οργανώσεις, κανένας φορέας της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν έδειξε ενδιαφέρον για την πρωτοβουλία του Μ. Τρεμόπουλου να φέρει το θέμα στο ευρωκοινοβούλιο»
Πηγή: Εφημερίδα Εβδόμη
..